కథనకుతూహలం-8

కథన కుతూహలం -8

కథల పరమార్ధం 

                                                                – అనిల్ రాయల్

కథల వల్ల ప్రయోజనం ఏమిటి?

ఇదొక ఎడతెగని చర్చకి దారి తీసే ప్రశ్న. ‘ఏ ప్రయోజనం లేదు’ నుండి ‘ప్రపంచాన్ని మార్చటం’ దాకా రకరకాల సమాధానాలొస్తాయి. వీటిలో నాకు నచ్చినది: “Entertain and inform” – ఆ క్రమంలో. పాఠకులని వినోదపరుస్తూ వాళ్లకి ఎంతోకొంత ఉపయుక్తమైన సమాచారాన్ని అందించగలిగేదే నా దృష్టిలో ప్రయోజనకరమైన కథ.

అయితే – ఏదేని సమస్య గురించిన సమాచారం తెలియజేయటానికి, దానిపై పాఠకులకి అవగాహన కలిగించటానికి సాహిత్యంతో పనేంటి? అందుకోసం కథలూ, నవలలూ రాయాల్సిన అవసరమేంటి? సదరు సమస్యపై సమాచారాన్ని క్రోడీకరించి, సంఖ్యలూ అవీ జతపరచి శుభ్రంగా ఓ వ్యాసం రాసేయొచ్చుగా. అది మరింత ప్రభావశీలంగా ఉంటుంది కదా. 

లేదు. వ్యాసాల ద్వారా సమస్యల గురించిన సాధారణ సమాచారం లభిస్తుంది, స్టాటిస్టిక్స్ తెలుస్తాయి. కానీ ఆ సమస్య బారినపడ్డ మనిషి అనుభవించే వేదన ఈ వ్యాసాల్లో కనబడదు. కష్టసుఖాలకి మనుషులెలా స్పందిస్తారు, వాటినెలా ఎదుర్కొంటారు,  అవి మానవ సంబంధాలని ఎలా ప్రభావితం చేస్తాయి – ఇటువంటి సమాచారాన్ని పాఠకులకి అందించగలిగేది సాహిత్యం మాత్రమే.

ఇక్కడ గమనించాల్సిన విషయమొకటుంది. సాహిత్యం పని సమాచారాన్ని చేరవేయటమే. బోధించటం కాదు. హితబోధలు చేయటం కాదు. ఎందుకంటే, కథలు చదివి మనుషులు మారిపోరు. కథల వల్ల పాఠకుల నైతిక వర్తనం మారదు. కాబట్టి సందేశాలిచ్చే కథలకి బదులు సమాచారాన్నిచ్చే కథలు రాయటం మెరుగు. వీలైనంత కచ్చితమైన సమాచారాన్ని పాఠకులకందిస్తే, ఆసక్తి కలిగినవాళ్లు ఇతర మార్గాల ద్వారా మరింత లోతుగా వివరాలు తెలుసుకుంటారు. చదివినవారికి అందులో ప్రస్తావించిన విషయాల మీద ఆసక్తి, అవగాహన కలిగించగలిగితే ఆ కథ ధన్యమైనట్లే.

మరి వినోదం సంగతేమిటి? నా దృష్టిలో కథ – ఆ మాటకొస్తే ఏ కళకైనా – ప్రధమ పరమార్ధం వినోదం కలిగించటం. మిగతావన్నీ ఆ తర్వాతే. వినోదం పాళ్లు పిసరంతైనా లేకుండా సమాచారాన్ని బదిలీ చేయటమే ఏకైక పనిగా రాయబడ్డ కథల వల్ల ఎటువంటి ప్రయోజనమూ ఉండదు. ఇక్కడ ‘వినోదం’ అంటే నవ్వు తెప్పించటం, సంతోష పరచటం అని పొరబడకండి. ఆంగ్లంలో ‘entertainment’ అనే పదానికి ‘diversion’ అనే అర్ధమూ ఉంది. నేను ఆ అర్ధంలో వాడాను. వినోదాత్మకమైన కథలు చదవటాన్ని “escaping from reality” అంటూ వెక్కిరిస్తారు కొందరు. నేను మాత్రం దీన్ని “escaping into an alternate reality” అంటాను. కథ పని చదువుతున్నంతసేపూ పాఠకుడిని మరో ప్రపంచంలోనికి తీసుకుపోవటం. పాఠకుడికి కనీసం ఒకటైనా కొత్త విషయం చెప్పటం. ఆ మేరకి అతని/ఆమె దృష్టి పరిధి పెంచటం. అది చెయ్యలేని కథ రాయటం అనవసరం.

పైదంతా రచయిత కోణం నుండి కథ ప్రయోజనం ఏమిటో వివరించే ప్రయత్నం. దీన్నే పాఠకుడి కోణం నుండి ఇలా చెప్పొచ్చు:

“కథ పరమార్ధం పాఠకుడితో ఆస్వాదించబడటం”

అంతే.

*****

(సమాప్తం)

(సారంగ, తపన రచయితల కర్మాగారం ఫేస్ బుక్ గ్రూపు లలో ప్రచురితం-)