image_print
Bhargavi

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -18 రాగాల సిగలోన సిరిమల్లి- శివరంజని

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -18 రాగాల సిగలోన సిరిమల్లి- శివరంజని -భార్గవి శివం అంటే శుభప్రదమైన ,పవిత్రమైన అని అర్థమట.శివ రంజని అంటే పవిత్రంగా శుభప్రదంగా రంజింపచేసేది అనుకుంటున్నా. శివరంజని రాగం వింటుంటే మనసంతా ఒకరకమైన వేదన,ఆర్తీ కమ్ముకుంటుంది.ఎక్కువగా విషాదాన్నీ,దుఃఖాన్నీ ,భక్తినీ ,కరుణ నీ చేరవేసే రాగం . ఒక మంచి సంగీత దర్శకుని బాణీలో ,చక్కటి గాయకుల నోట  ఈ రాగం వింటుంటే హృదయంలోని ఉదాసీనత వేళ్లతో సహా పెకలించుకుని దుఃఖపు కెరళ్లు […]

Continue Reading
Posted On :
Bhargavi

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -17 మనోహరమైన మాండ్ రాగం

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -17 మనోహరమైన మాండ్ రాగం -భార్గవి మదన మోహిని చూపులోన మాండు రాగమేలా? అని నాయకుడు నాయికని ప్రశ్నించగానే ,”అసలు మాండు రాగం యెలా వుంటుది?”అనే సందేహం తలెత్తడం ,పైగా అది చూపులో యెలా ప్రవహిస్తుంది అనిపించడం సహజం.సరే పదండీ ఆ రాగం గురించి తెలుసుకుందాం. మాండ్ రాగం ఉత్తర హిందూస్థానంలో బాగా ప్రాచుర్యంలో వున్న రాగం,ప్రణయానీ,ఉల్లాసాన్నీ,సూచించడానికి యెక్కువగా వాడినా యే అనుభూతినైనా అలవోకగా పలికించగలిగే రాగంగా భావిస్తారు. నిజానికి […]

Continue Reading
Posted On :
Bhargavi

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -16 నేనూ–భాగేశ్వరి

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -16 నేనూ–భాగేశ్వరి -భార్గవి అప్పుడప్పుడే యుక్త వయస్సులోకి అడుగుపెడుతున్న రోజులు.పెద్దవాళ్లేం చెప్పినా రుచించని,ఎదురు సమాధానం చెప్పాలనిపిస్తూ వుండే కాలం.ఈ లోకం మన కోసమే సృష్టించబడిందనీ,దాన్ని మరామ్మత్తు చెయ్యగలమనీ,ఇంకా దాన్ని మనకిష్టం వచ్చినట్టుగా మలుచు కోగలమనీ,కొండలనయినా పిండి చెయ్యగలమనీ, ఆత్మవిశ్వాసంతో  అలరారే కాలం.(ఈ దశ ప్రతి ఒక్కరి జీవితంలోనూ  వుంటుందని నా నమ్మకం).అప్పుడే పెద్ద వాళ్ల అభిరుచులతో కూడా విభేదించి మన కంటూ సొంత అభిరుచులను వెతుక్కునే ఒక ఆరాటం కూడా […]

Continue Reading
Posted On :
Bhargavi

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -15 మధువులు చిలికించే రాగం – ధర్మవతి

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -15 మధువులు చిలికించే రాగం —ధర్మవతి -భార్గవి “అందెల రవమిది పదములదా? ” అని ప్రశ్నిస్తే కాదు అంబరమంటిన హృదయముదే అని సమాధానం ఇవ్వాలనిపిస్తేనూ “హలో మై డియర్ రాంగ్ నంబర్ “అని పలుకుతుంటే —రాంగ్ నంబర్ రైటవ్వాలనిస్తేనూ “కొంటె గాణ్ణి కట్టుకో కొంగు కేసి చుట్టుకో ” అని కవ్విస్తుంటే మనసులో కొంటె ఊహలు చెలరేగిపోతేనూ “గోవిందా శ్రిత గోకుల బృందా పావన జయ జయ పరమానందా” అని  […]

Continue Reading
Posted On :
Bhargavi

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -14 హాయిగా మెత్తగా మత్తును గొలిపే రాగం – హమీర్ కల్యాణి

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -14 హాయిగా మెత్తగా మత్తును గొలిపే రాగం – హమీర్ కల్యాణి -భార్గవి మండు వేసవి కాలం ,రాత్రి తొలిజాములో  ,వెలిగే నక్షత్రాల కింద   మేనువాల్చిన సమయంలో, హాయిగా తాకి సేదతీర్చే చల్లనిగాలిలా, పట్టుమెత్తని గులాబీ రేకులు తలపై నుండీ జలజలా రాలి తనువంతా సుగంధ భరితం చేసినట్లూ సుతిమెత్తని ముఖమల్ పరుపుపై ఒత్తిగిలినంత సుఖంగానూ అనిపించే రాగం హమీర్ కల్యాణి ఇది ఉత్తర భారతంలో పుట్టిన రాగం […]

Continue Reading
Posted On :
Bhargavi

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -13 రక్తి రాగం – ఖమాస్

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -13 రక్తి రాగం – ఖమాస్ -భార్గవి శంకరాభరణం సినిమాలో లో శంకర శాస్త్రి చెప్పినట్లు “బ్రోచే వారెవరురా” అనే మైసూర్ వాసుదేవాచార్  కీర్తనలో ఆర్తీ ఆర్ద్రతా తొంగిచూడటానికీ,”డోలాయాంచల డోలాయ” అనే అన్నమయ్య పదంలో భక్తి భావం పొంగి పొర్లడానికీ “సీతాపతే నా మనసున” అనే త్యాగ రాజ కీర్తనలో వేడుకోలుకీ “అపదూరుకు లోనైతినే” అనే జావళీలో శృంగార రసం చిప్పిల్లడానికీ “ఎందుకే నీకింత తొందరా ఓ చిలుక నా చిలుక ఓ రామచిలుక” […]

Continue Reading
Posted On :
Bhargavi

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -12 హంసానంది-ఒక అనుభూతి

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -12 హంసానంది-ఒక అనుభూతి -భార్గవి హంసానంది ఒక రాగం కాదు,ఒక అనుభూతి,ఒక వేదన, ఒక విన్నపం, ఒక వేడికోలు ,ఒక నిర్వచించలేని భాషకందని భావన చల్లని సాయం సమయంలో గాలిలో  తేలివచ్చే హంసానంది రాగాలాపన మనసుని వేరే లోకాలలోకి తీసుకువెళ్లి ఒక తియ్యని బాధకి గురి చేస్తుందనడంలో సందేహం లేదు .తీవ్రమైన ఉద్వేగాన్ని రేకెత్తించే రాగం. ఊరికే రాగం ఆలపిస్తే చాలు,ఈ రాగపు అలల కుచ్చిళ్ల పై సొక్కి సోలిపోతారెవరైనా. […]

Continue Reading
Posted On :
Bhargavi

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -11 కమ్మటి పరిమళాలు వెదజల్లే కాపీ రాగం

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -11 కమ్మటి పరిమళాలు వెదజల్లే కాపీ రాగం -భార్గవి మన దక్షిణాది రాష్ట్రాల వారికి పొద్దున్నే కళ్లు తెరవంగానే కమ్మటి కాఫీ చుక్క గొంతులో పడితే గానీ కాలకృత్యాలు మొదలవ్వవు అసలు కాఫీ రుచంతా అది వెదజల్లే పరిమళంలోనే దాగి వుందంటారు కాఫీ శాస్తృజ్ఞులు. అలాగే ఒక పాట కు కూడా రంగూ,రుచీ,వాసనా కలగజేసేది, ఆ పాటకు ఆధారమైన రాగమే.మన జీవితాలలో కాఫీ కొక ప్రత్యేక స్థానమున్నట్టే, కర్ణాటక సంగీతంలో కాపీ రాగానికి కూడా ఒక ప్రత్యేక స్థానముంది.ఒక ఆర్తినీ,ప్రణయాన్నీ ,విరహాన్నీ , వేడికోలునీ,భక్తినీ […]

Continue Reading
Posted On :
Bhargavi

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -10 హాయిని గొలిపే హిందోళం

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -10 హాయిని గొలిపే హిందోళం -భార్గవి చక్కగా శ్రుతి శుభగంగా ఆలపించే హిందోళ రాగం వినంగానే , ఆత్మ ఆనందపుటలలలో తేలియాడి,దివ్య లోకాలలో విహరిస్తుందంటారు. అసలు హిందోళ అనే పదానికి అర్థం ఒక రకమైన ఊపు,తూగు,లయ అని చదివాను.ఇంకా ఉద్వేగాలని ఉపశమింప జేసి మనసుకు ఓదార్పుని ఇస్తుందనీ,అందువలన రక్తపోటుని నియంత్రించడానికీ,ఆందోళన తగ్గించడానికీ “మ్యూజిక్ థెరపీ” లో ఈ రాగాన్ని వినియోగిస్తారని విన్నాను. ఇది మంచి రక్తి రాగమని గాత్ర కచేరీలలోనూ,నాదస్వర […]

Continue Reading
Posted On :
Bhargavi

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -9 మనసుని ఉప్పొంగించే రాగం- కానడ

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -9 మనసుని ఉప్పొంగించే రాగం—కానడ -భార్గవి మనసొక మహా సముద్రం అనుకుంటే ,అందులో ఉప్పొంగే భావాలే అలలు.అలా భావాలని ఉప్పొంగించే రాగం కానడ మునిమాపు వేళ సన్నగా వీచేగాలికి ఆలయ ధ్వజస్తంభానికున్న చిరుగంటలు మోగినట్టూ- కార్తీకమాసంలో ఓ రాత్రివేళ చిరుచలిలో తులసికోటలో నిశ్చలంగా వెలిగే నూనెదీపం లాగానూ మరిగిన పాల మీద కట్టిన చిక్కటి మీగడని చిలకితే వచ్చిన వెన్న నోట్లో కరిగిపోయినట్టూ అనిపిస్తుంది ఈ రాగం ఆలపించినప్పుడు వింటే […]

Continue Reading
Posted On :
Bhargavi

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -8 ఆనంద భైరవి

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -8 ఆనంద భైరవి -భార్గవి ప్రాంతాలు వేరైనా ,భాషలు ఒకటి కాకపోయినా  కులాలూ,మతాలూ జాతుల ప్రమేయం లేకుండా సమస్త మానవాళికి సాంత్వన నిస్తూ ఆనందాన్ని కలగజేసేది సంగీతం. అందుకే సంగీతాన్ని దైవభాష అంటారు. దేశాన్ని బట్టీ,ప్రాంతాన్ని బట్టీ,కాలాన్ని బట్టీ —దేశీ సంగీతమనీ ,విదేశీ సంగీతమనీ,కర్ణాటకమనీ,హిందుస్థానీ అనీ,జానపదమనీ,సంప్రదాయమనీ వివిధ రకాలుగా వర్గీకరించినప్పటికీ, ప్రాథమికంగా సంగీతం ప్రయోజనం ,వినే జనులకు ఉల్లాసాన్నీ ఉత్సాహాన్నీ కలిగించడం,ఉద్వేగాలని ఉపశమింప జేయడం అలా మనసును శాంత పరచి,ఆనందాన్ని కలగ జేసే […]

Continue Reading
Posted On :

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -7 వలపులు రేకెత్తించే రాగం వలజి

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -7 వలపులు రేకెత్తించే  రాగం వలజి -భార్గవి ఒక అందమైన వలలాంటి రాగం వలజి,ఒక సారి వినడం మొదలుపెడితే ,అందులోంచీ ఒక పట్టాన బయట పడలేము. ప్రత్యూష పవనాలలో తేలి వచ్చే ఈ రాగ స్వరాలను వింటుంటే మనసు నిర్మలమై ఒక రకమైన ప్రశాంతత చేకూరుతుంది,అందుకే గాబోలు భక్తి గీతాలనూ,ప్రణయగీతాలను కూడా ఈ రాగంలో కూర్చుతారు వలజి రాగం లో అయిదే స్వరాలుంటాయి –(సగపదనిస)ఆరోహణలోనూ,అవరోహణలోనూ (సనిదపగస)కూడా,ఈ కారణంగా దీనిని పెంటటానిక్ […]

Continue Reading
Posted On :

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -6 ( సింధుభైరవి )

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -6 సింధుభైరవి -భార్గవి భైరవి అనేది శక్తి స్వరూపమైన దేవికి వున్న నామాలలో ఒకటి, అందుకేననుకుంటా అమ్మవారి మీద రాసిన ఎన్నో కృతులు ఈ రాగంలో స్వరపరచ బడ్డాయి, పైగా ఈ రాగంలో భక్తి రసం బాగా పలుకుతుండటం కూడా దానికి దోహదం చేసి వుండవచ్చు ఇది శాస్త్రీయ సంగీతానికి సంబంధించిన అనేక ప్రత్యేకతలున్న ఒక రాగం. హిందుస్థానీలో భైరవి అనీ, కర్ణాటక లో సింధు భైరవి అనీ పిలుస్తారు.  […]

Continue Reading
Posted On :

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -5 ( హంసధ్వని)

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -5  హంసధ్వని -భార్గవి హంస యెలా వుంటుందో చూసిన వారు లేరు,కానీ దాని చుట్టూ అల్లుకున్న కథలెన్నో! సరస్వతీ దేవి వాహనం రాజహంస.బహుశా అది చేసే ధ్వని యే హంసధ్వని అనే భావనతో ఒక రాగం పేరుగా పెట్టి వుండొచ్చు హంసని  ,ఒక పవిత్రతకీ,ప్రేమకీ ,అందానికీ,ఒయ్యారానికీ ప్రతిరూపం గా భావిస్తారు.ఆత్మ ,పరమాత్మ లకి హంసని ప్రతీక గా వాడతారు,ఎవరైనా ఈ లోకం నుండీ నిష్క్రమిస్తే “హంస లేచిపోయిందంటారు”.ఒక కళాకారుడో,ఉన్నతమైనవ్యక్తో తన […]

Continue Reading
Posted On :

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -4 (మలయమారుతం)

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -4 మనసా ఎటులోర్తునే —-మలయమారుతం -భార్గవి మనసు గుర్రము రోరి మనిసీ మనసు కళ్లెము పట్టి లాగు అన్నాడో మహా రచయిత కోర్కెల సెల నీవు కూరిమి వల నీవు ఊహల ఉయ్యాలవే మనసా మాయల దయ్యానివే అన్నాడింకో రచయిత అయితే త్యాగరాజ స్వామేమన్నాడు మనసా ఎటులోర్తునే నా మనవిని చేకొనవే —అంటూ దినకర కులభూషణుడైన రాముని సేవ చేసుకుంటూ దినము గడుకోమంటే వినవెందుకూ గుణవహీన అని విసుక్కున్నాడు ఇంకా […]

Continue Reading
Posted On :

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -3 (కీరవాణి)

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -3 కీరవాణి -భార్గవి కీరవాణి అంటే చిలక పలుకు అని అర్థం ,ఇది ఒక రాగం పేరుగా కూడా వుంది. కర్ణాటక సంగీత జగత్తులో కీరవాణి రాగానికొక ప్రత్యేక స్థానం వుంది.ప్రపంచం మొత్తం వినపడే రాగం అంటే పాశ్చాత్య సంగీతంలోనూ,మిడిల్ ఈస్ట్ లోనూ కూడా వినపడే రాగం,అరేబియన్ సంగీతంలో ఈ రాగ ఛాయలు బాగా వున్నాయనిపిస్తుంది,పాశ్చాత్యసంగీతంలో దీనిని హార్మోనికా మైనర్ స్కేల్ కి చెందింది అంటారు.అతి ప్రాచీనమైనది అని కూడా […]

Continue Reading
Posted On :

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -2 (నీలాంబరి-ఒక రాగం)

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -2 నీలాంబరి-ఒక రాగం -భార్గవి ఈ పేరే నాకు ఒక నీలి ఊహను కలిపిస్తుంది.ఇది ఒక రాగం పేరుగా ఉండడం మరీ ఊరిస్తుంది,అది ఒక సాంత్వననీ ,సుషుప్తినీ కలిగిస్తుందంటే మరీ విశేషంగా తోస్తుంది. అనాదిగా భూమికి పైకప్పుగా భాసిల్లుతున్న ఆకాశం రంగు నీలం,అందుకే గాబోలు “నీలవర్ణం శెలవంటే ఆకసమే గాలికదా “అన్నాడొక కవి. లీలా మానుష అవతారాలయిన రాముడూ,కృష్ణుడూ ఇద్దరూ నీల వర్ణులుగానే వర్ణింపబడ్డారు.ఈ కల్పనామయ లోకాన్ని వీక్షించే కంటి పాపలు నీలంసృష్టి […]

Continue Reading
Posted On :

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -1 (లలిత-ఒకలలితమైన రాగం)

ఒక భార్గవి – కొన్ని రాగాలు -1 లలిత-ఒకలలితమైన రాగం -భార్గవి “లలిత” – ఇది శక్తి రూపమైన అమ్మవారి పేర్లలో వొకటి లలితా దేవిని వేయి పేర్లతో అర్చిస్తారు భక్తులు “లలితా సహస్ర నామం” పేరిట లలిత అనేది శాస్త్రీయ సంగీతంలో వొక రాగం పేరుకూడా చిన్న చిన్న తేడాలతో హిందూస్థానీలో దీనిని “రాగ్ లలిత్ “అంటారు మాయా మాళవ గౌళ రాగంలో జన్యమైన యీ రాగంలో సర్వ సంపదలకూ కారణమైన లక్ష్మీ దేవిని స్తుతిస్తూ […]

Continue Reading
Posted On :