మా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 51 (చివరి భాగం) రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ మేం సమ్మె ప్రారంభించిన పదమూడు రోజులకు జూన్ 22న నాకు నొప్పులు రావడం మొదలైంది. నేను నా భర్తను రెడ్ క్రాస్ వాళ్ళ దగ్గరికెళ్ళి, పోలీసులు నన్ను ఆస్పత్రిలో వేధించకుండా, వాళ్ళేమన్నా హామీ ఇస్తారో అడగమన్నాను. నా రాకకు ఆస్పత్రి వాళ్ళు చాల ఆశ్చర్యపోయారు. అప్పటికే నా గురించి రెండు వదంతులు ప్రచారమై ఉన్నాయి. నాకు గనిలోనే కవల […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 50 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ కొన్ని కుటుంబాలు ఆకలికి అల్లల్లాడిపోవడం మొదలైంది. అప్పుడు స్త్రీలు “ప్రజా వంటశాలలు” తెరిచి ఎవరూ ఆకలి బారిన పడకుండా చూడాలని ప్రకటించారు. వాళ్ళు గని శిబిరాలన్నీ తిరిగి తిండి పదార్థాలు సేకరించుకొచ్చేవారు. వీళ్ళ సేకరణలో ప్రతి ఒక్కరూ తమ దగ్గర ఏదుంటే అది ఇచ్చేశారు. కొంచెం పిండి, బియ్యం , సేమ్యాలు… ఏవంటే అవే…! అవి తీసుకొచ్చి చాల అవసరమున్న వాళ్ళకు […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 49 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ జూన్ 9న సైన్యం గనిలోపలికి జొరబడింది. అక్కడ ఉన్న కార్మికుల్లో కొరొకొరొ సభకు హాజరైన వారందర్నీ ఏరి తన్ని బైటికి తరిమేశారు. అరెస్టయిన కార్మికుల్ని అన్ సియా బ్యారలలో చిత్రహింసలకు గురిచేసి లాపాజ్ జైలుకొట్లకు పంపించారు. చాలమందిని పినోషె పాలనలోని చిలి కి ప్రవాసం పంపారు. వాళ్ళప్పుడు మా మీద అబద్ధాల దుష్ప్రచారాలెన్నో చేశారు. ఎన్నెన్నో అబద్ధాలకు తోడు మేం ప్రభుత్వాన్ని […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 48 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ 1976 నా ప్రజలు కోరేదేమిటి? సమావేశం తర్వాత ఆరోగ్య కారణాల వల్ల నేను రెండు నెలలపాటు మెక్సికోలోనే ఉన్నాను. నేను నా కుటుంబానికి ఎన్నో ఉత్తరాలు రాశానుగాని అవేవీ అందినట్టు లేదు. ఇక దానితో నా తిరుగు ప్రయాణం గురించి కొన్ని వదంతులు ప్రచారమయ్యాయి. ఆంతరంగిక మంత్రిత్వ శాఖ నాకేవో ఇబ్బందులు కలిగిస్తున్నదనుకొని కొందరు నిరసన తెలపడానికి లాపాజ్ వెళ్ళారు కూడా. […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 47 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ ప్రవాసంలో ఉన్నవాళ్ళ ఆదరణ నేను మెక్సికోలో ఉన్న రోజుల్లో అక్కడ ప్రవాసంలో ఉన్న ఎంతో మంది బొలీవియన్లను కలిసి, వారితో గడిపే వీలు కలిగింది. వాళ్ళలో కొందరు 1971లో ఇక్కడికి ప్రవాసానికొచ్చా రు. చాలా మంది బొలీవియాలో ఎంతో కాలం జైళ్ళలో ఉండి, దేశం నుంచి బహిష్కరించ బడి ఇక్కడికొచ్చారు. కొంత మంది పారిపోయి వచ్చారు. మరికొంత మంది దౌత్య కార్యాల […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 46 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ సామ్రాజ్యవాదానికి వ్యతిరేకంగా ఉపన్యాసాలున్న రోజున నేను కూడా మాట్లాడాను. మేం ఎంతగా విదేశాల మీద ఆధారపడి బతకవల్సి వస్తున్నదో, వాళ్ళు ఆర్థికంగానే కాక, సాంస్కృతికంగా కూడ మా మీద తమ ఇష్టం వచ్చినవి ఎలా రుద్దుతున్నారో నేను వివరించాను. ఆ సమావేశంలో నేను చాలా నేర్చుకున్నాను కూడా. మొట్టమొదట అక్కడ నా ప్రజల జ్ఞానపు విలువ గురించి మరింత ఎక్కువగా నేను […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 45 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ హోటల్లో నాకో ఈక్వెడార్ స్త్రీతో దోస్తీ కలిసింది. మేమిద్దరమూ కలిసి సమావేశ స్థలానికి చేరాం. ఐతే చర్చలు శుక్రవారం ప్రారంభమైతే నేనక్కడికి సోమవారానికిచేరాను! మేం ఓ నాలుగైదు వందల మంది స్త్రీలు సమావేశమైన హాల్లోకి వెళ్ళాం. నాతో పాటు ఉన్న స్త్రీ “రా! స్త్రీలు ఎదుర్కొనే అతి ముఖ్యమైన సమస్యల గురించి ఇక్కడ చర్చిస్తారు. మనం మన గొంతు వినిపించాల్సిందిక్కడే” అని […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 44 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ అంతర్జాతీయ మహిళా సమావేశంలో 1974లో ఐక్యరాజ్యసమితి తరఫున ఒక బ్రెజిలియన్ సినిమా దర్శకురాలు బొలీవియాకు వచ్చింది. మహిళా ఉద్యమ నాయకులను కలుసుకొని, మహిళల స్థితి గతుల మీద వాళ్ళ అభిప్రాయాలు తెలుసుకోవడానికి, స్త్రీల పరిస్థితిని మెరుగు పరచడంలో వాళ్ళు ఎంత వరకూ ఏ రకంగా సాయపడగలరో తెలుసుకోవడానికి ఆవిడ లాటిన్ అమెరికన్ దేశాలన్నీ తిరుగుతోంది. మా గృహిణుల సంఘం గురించి విదేశాలలో […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 43 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ “దురదృష్టకరమైన ప్రమాదం” బొలీవియాలో యువకులందరూ పద్దెనిమిదేళ్ళకే సైన్యంలో చేరాల్సి ఉండింది. సైన్యంలో చేరిన పత్రాలు లేకపోతే బైట ఉద్యోగాలు దొరకక పదిహేడేళ్ళకే సైన్యంలో చేరిన వాళ్ళు కూడా ఉన్నారు. సైన్యంలో చేరనంటే పెద్ద మూల్యమే చెల్లించాల్సి వచ్చేది. నరకంలాంటి బాధలు అనుభవించాల్సి వచ్చేది. కొడుకులు బారలకు వెళ్ళే పరిస్థితి వచ్చిన రోజు తల్లిదండ్రులు నోరువిప్పి మాట్లాడ గూడదు. ఇక సైన్యంలో చేరాక […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 42 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ ప్రభుత్వం టీవీలో మేం ఆందోళనకారులమనీ, సైగ్లో-20 ప్రజలు ఉగ్రవాదులనీ ప్రచారం చేస్తోంది. మమ్మల్ని అవమానిస్తున్నారు. ఈ దుష్ప్రచారానికి మేం టీవీలో జవాబివ్వలేం. రేడియో ద్వారా జవాబివ్వకుండా ఉండడానికి గాను సైన్యం 1975 జనవరిలో ఒక వేకువజామున మా ట్రాన్స్ మిటర్ల మీద దాడిచేసి నాశనం చేసింది. వాళ్ళ స్థలంలో ఒక్క మేకును గూడా సవ్యంగా ఉంచలేదు. వాళ్ళక్కడి నుంచి ప్రతిదీ ఎత్తుకుపోయారు. […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 41 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ 1974 నవంబర్ లోనే ప్రభుత్వం కొందరు వ్యక్తుల్ని “మౌలికస్థాయి సమన్వయ కర్తలు”గా నియమించింది. వీళ్ళు యజమానులకు, కార్మికులకు మధ్య వారధిలా పనిచేస్తారని వాళ్ళన్నారు. కాని కార్మికుల మీద నిఘావేయడమే వీళ్ళ పని. వాళ్ళు తమ పని మొదలు పెట్టగానే కార్మికులు సమన్వయకర్తల్ని నిరాకరించి, వాళ్ళ నిర్ణయాలను తాము ఒప్పుకోమని ప్రకటించారు. ప్రతి శ్రేణిలోనూ తామే ప్రతినిధులను ఎన్నుకోవడానికీ, వాళ్ళతో “మౌలికస్థాయి ప్రతినిధి […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 40 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ 1973 నుంచి మా సంఘం స్త్రీలం రైతాంగ స్త్రీలతో మమేకం కావడానికి ప్రయత్నాలు మొదలు పెట్టాం. కాని మాకు అసలైన సమస్య ఇంకా దృఢమైన కార్మిక కర్షక మైత్రి ఏర్పడకపోవడంలో ఉన్నదని త్వరలోనే అర్థమైంది. ఒక విప్లవ శక్తిగా ఒకే వర్గంగా పనిచేసేటంత గాఢమైన మైత్రి వాళ్ళ మధ్య ఇంకా ఏర్పడలేదు. అంతేకాదు, కార్మిక-కర్షక ఒడంబడిక మీద పురుషులే సంతకాలు చేశారు […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 39 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ కార్మిక శక్తి జనరల్ బన్ జెర్ ప్రజా సమ్మతితో అధికారంలోకి రాలేదు. మెషిన్ గన్లతో యూనివర్సిటీల్లో శ్మశాన ప్రశాంతి నెలకొల్పి, లెక్కలేనంత మందిని అరెస్టు చేసి బన్ జెర్ గద్దెనెక్కాడు. అధికారంలో స్థిరపడగానే ఆయన ప్రజా వ్యతిరేక చర్యలు చేపట్టాడు. మొదట డబ్బు విలువ తగ్గించాడు. తర్వాత ‘ఆర్థిక సంస్కరణలు’ తీసుకొచ్చాడు. తర్వాత కార్మికుల రేడియో స్టేషన్లను మూయించాడు. ……. అలా […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 38 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ ప్రజలు – సైన్యం 1970లో మరొక సైనిక తిరుగుబాటు జరిగింది. వైమానికదళం, నావికాదళం, సైన్యం కలిసి దేశాన్ని పాలించేందుకు ఒక ముగ్గురు సభ్యుల పాలనామండలిని ఏర్పరచాలని ప్రయత్నించాయి. జనం అందుకు ఒప్పుకోలేదు. జాతీయస్థాయిలో సమ్మెకు పిలుపిచ్చారు. సిఓబి ప్రతినిధులు వైమానికదళ కేంద్ర స్థావరం ఆలో-ది-లాపాజ్ కు వెళ్ళి జనరల్ తారెసన్ను అధికారం స్వీకరించమని కోరారు. ఆయన అందుకొప్పు కున్నాడు. ప్రజల కోసం […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 37 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ మళ్ళీ గనిలో ఒరురో వెళ్ళిన కొన్ని నెలలకే మేం మళ్ళీ సైగ్లో -20కి తిరిగి వెళ్లిపోగలిగాం. బారియెంటోస్ చనిపోయాక అప్పటికి ఉపాధ్యక్షుడుగా ఉన్న సైల్స్ సాలినాస్ గద్దె ‘నెక్కాడు. కాని ఆయన పాలన మూన్నాళ్ళ ముచ్చటే అయింది. అదే సంవత్సరం జరిగిన ఓ సైనిక తిరుగుబాటులో జనరల్ ఒవాండో, సాలినాస్ ను తన్ని తరిమేసి అధికారానికొచ్చాడు. అప్పుడు 1965లో బారియెంటోస్ ప్రభుత్వం […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 36 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ బడి ప్రారంభోత్సవంనాడు మంత్రులొచ్చారు.’ పత్రికలవాళ్ళోచ్చారు. ప్రారంభోత్సవం అప్పుడు. మహా ఆడంబరంగా జరిగింది. “ప్రభుత్వ నిర్మాణాల సంఖ్యకు మరొకటి జత కూడింది” అంటూ మంత్రులు గప్పాలు కొట్టుకున్నారు. “ప్రభుత్వం ప్రజల పట్ల తన బాధ్యతను సక్రమంగా నెరవేరుస్తోంది. బారియెంటోస్ ప్రభుత్వం మొట్టమొదట రైతు గురించే ఆలోచిస్తుంది. బొలీవియన్ రైతు ఇంకెంత మాత్రమూ గత కాలపు అజ్ఞాని కాగూడదు! ఇదిగో అందుకు రుజువు చూడండి. […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 35 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ ఆరు నెలల తర్వాత నన్ను చూడడానికి నాన్న వచ్చాడు. నేను ఆరోగ్యంగా ఉన్నందుకు, పని కూడా చేయగలుగుతున్నందుకు, అక్కడ స్నేహాలు కలుపు కుంటున్నందుకు నాన్న చాల సంతోషించాడు. లాస్ యుంగాస్ జనం నాతో చాల మంచిగా ఉండే వారు. నేను వాళ్ళతో సాటిగా పొలాల్లో పని చేయడం చూసి వాళ్ళు ఆశ్చర్యపోయే వారు. మా ప్రాంతం వాళ్ళు తమలాగ పొలం పని […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 34 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ లాస్ యుంగాస్ ఒక ఉష్ణ ప్రాంతం. అక్కడ కాఫీ గింజలు, నారింజ, అరటి మొదలైన అన్ని రకాల పళ్ళు పండిస్తారు. అది మా పర్వత ప్రాంతానికి చాల దూరం. ఆ తర్వాత డిఐసి వాళ్ళు ఆస్పత్రికి వచ్చి నన్ను బెదిరించారు. నేను బైటికి వెళ్ళాక జైల్లో ఏం జరిగిందో ప్రచారం చేస్తే, నన్నిప్పుడు విడిపిస్తున్న కల్నల్ తన రివాల్వర్ తో మూడే […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా)- 33 రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ “నువు కొద్ది సేపు మాట్లాడకుండా ఉండు. ఇన్నాళ్ళూ దేవుణ్ని మరిచిపోయావు గదూ – కనీసం ఇప్పుడు ప్రార్థన చేసుకో….” అని ఆయన వెళ్ళిపోయాడు. నేను కొట్లో మళ్ళీ ఒంటరినైపోయాను. బైటి నుంచి సైనికుల బూట్లు చేస్తున్న టకటక శబ్దం సంగీతంలాగా, జోల పాటలాగా నన్ను నిద్రపుచ్చింది. నిద్రలో, కలలో నాకొక ఎత్తయిన పర్వత శిఖరం కనిపించింది. నేనా శిఖరం పైనుంచి, ఓ […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ అప్పుడు ఫ్లాష్ లైట్లు పట్టుకొని వచ్చిన ఓ నలుగురు నన్ను కొట్లోంచి బయటికి లాక్కుపోయారు. నా తోటి ఖైదీ నాకు ధైర్యం చెపుతూనే ఉన్నాడు. వాళ్ళు ఇదివరకు నేనుండిన కొట్లోకి లాక్కెళ్ళారు. అక్కడ ఒక అధికారి చాల కోపంతో, మండిపడుతూ కూచున్నాడు. వాడు మామూలు దుస్తుల్లోనే ఉన్నాడు. నన్ను గదిలో పడేయగానే వాడు నా వైపు అసహ్యంగా, కోపంగా ఓ చూపు విసరి “నా కొడుకును […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ అప్పుడు వాళ్లో ఉత్తరం పట్టుకొచ్చారు. అది చాల కుదురుగా, అందంగా రాసి ఉంది. నార్ బెల్టి నాకు చాలమంచి స్నేహితురాలు గనుక ఆవిడ రాత నాకు బాగా తెలుసు. ఆ ఉత్తరంలో ఉన్నది మాత్రం కచ్చితంగా ఆవిడ రాతకాదు. ఆ ఉత్తరంలో నార్బెర్టా – ది ఆగిలార్ నైన తాను తన పిల్లల మీద ప్రభుత్వం తెచ్చిన ఒత్తిడి ఫలితంగా తనకు తెలిసిన విషయాలు ప్రకటిస్తున్నాననీ, […]
Continue Readingమళ్ళీ జైలుకు రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ మేం ప్లాయా వెర్డె దగ్గరికి చేరేసరికి చాల రాత్రయింది. అక్కడే నన్ను అరెస్టు చేశారు. ఒక కెప్టెన్ నా దగ్గరికొచ్చి “చూడమ్మా నీతో నేను తగువుపడదలచుకోలేదు. దయచేసి నువ్విక్కడ దిగి వెనక్కి వెళ్ళిపో! నీకు నార్ బెర్టా డి ఆగిలార్ తెలుసుగదా. గెరిల్లాలతో సంబంధాలున్నాయని ఆమెను అరెస్టు చేశారు. ఆవిడ నీ పేరు చెప్పింది. వాళ్ళు నీ పేరుమీద వారెంట్ తీశారు. నువు కడుపుతో ఉన్నప్పుడు […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ బడిలో చదువుతుండిన నా రెండవ కూతురు ఫాబియెలా , సైగ్లో -20 లోనే ఉండి పోయింది. తల్లిదండ్రులు “రాక్షసులైనా” సరే, పిల్లలకు చదువు నిరాకరించొద్దని ఒక ఉపాధ్యాయురాలు అంది. తాను ఏ వివక్షత చూపకుండా పిల్లలకు చదువు చెప్తానని ప్రతిజ్ఞ తీసుకున్నానని, అందువల్లనే యాజమాన్యపు ఉత్తర్వును పాటించనని ఆవిడంది. “నీ పాప నొదిలేసి వెళ్ళడానికి మీ వాళ్లెవరూ లేకపోతే, నా దగ్గర వదిలేసి వెళ్ళు. నా […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ మర్నాటి ఉదయానికల్లా నా ఇంటి తలుపు మీద ఒక నోటీస్ ఉంది. ‘ఇరవై నాలుగు గంటల లోపల నేను ఆ జిల్లా వదిలేసి వెళ్లిపోవాలి’. అదే చివరి హెచ్చరిక అని కూడ దాంట్లో రాసి ఉంది. దాని మీద కంపెనీ మేనేజరూ, ఇద్దరు మిలిటరీ అధికారులూ సంతకాలు చేశారు. భర్తలు జైల్లో ఉన్న స్త్రీలందరికీ ఇలాంటి నోటీసులొచ్చాయి. అంతేగాక బడికి కూడ కం పెనీ ఒక […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ నేను ఒరురో నుంచి చాల . ఆందోళనతో భయసందేహాలతోనే బయల్దేరాను. వాళ్ళ మాటలమీద కొంచెం అనుమానం వేసిందిగాని లాలాగువా – సైగ్లో-20 వైపు అడుగులు పడుతోంటే మాత్రం గుండె పీచుపీచుమనడం మొదలైంది. నేనక్కడికి సాయంత్రం ఏడింటికి చేరాను. అప్పుడు సన్నగా మంచు కురుస్తోంది. బితుకుబితుకు మంటూనే బస్ దిగాను. కొన్ని అడుగులు వేసి ఊరిని తేరిపార జూశాను. ఊరు ప్రశాంతంగా కనిపించింది. జనం మామూలుగానే మాట్లాడుకుంటున్నారు. […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ బయటి నుంచి ఏజెంట్లు “అంత క్రూరంగా ప్రవర్తించకమ్మా! కనీసం పాపకైనా తినడానికేమైనా పెట్టు. పాపను ఏడవనివ్వకు” అని బతిమిలాడుతుండే వాళ్ళు. “ఏమీ పెట్టను. మీరు నా మిగతా పిల్లల మీద జాలి చూపించారా? అలాగే నేనూ దీనిమీద జాలితలవను. అంటే నేను మీరు చేయదలచుకున్న పని చేస్తున్నానన్నమాట. మీరు నాకు కృతజ్ఞతలు చెప్పాలి” అని నేను అంటుండే దాన్ని. అలా వాళ్ళు మాటి మాటికీ వచ్చి […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ “ఓ… నేననలేదా? చెప్పలేదా? ఈ నాస్తికులింతే! ఈ కమ్యూనిస్టులింతే…” అని వాళ్ళలో వాళ్ళే ఆశ్చర్య పోయారు. నాతో “చూడు…. జంతువులు, చివరికి సింహాల లాంటి క్రూర మృగాలు సైతం తమ ప్రాణాల్నయినా పణంగా పెట్టి పిల్లల్ని కాపాడుకుంటాయి. నువు ఆ క్రూర జంతువులకన్నా కఠినాత్మురాలివి. హృదయం లేని దానివి” అని తిట్టి, కొట్టారు. అటూ ఇటూ తోశారు, గిల్లారు. “పిల్లల్ని కాపాడుకోని తల్లివి – నువ్వేం […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ చివరికి ఆ బ్రెజిలియన్ స్త్రీ నాతో “సరేనమ్మా – నువు చాల కష్టకాలంలోనే ఉన్నావని నాకు తెలుసు. నువ్వింత నాయకత్వానికి వచ్చావంటే మీ జనం నీలో ఏదో గొప్పతనం చూసి ఉంటారు. నువు తల్లిగా మాత్రమే ఆలోచిస్తే సరిపోదు. నాయకురాలిగా కూడా ఆలోచించాలి. ప్రస్తుతం అది చాల ముఖ్యం. నువు నీ పిల్లలకు, నీ కుటుంబానికి మాత్రమే జవాబు దారీ కాదు. నువు ఒక ఆశయానికి […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ మధ్యాహ్నం మూడింటికి వాళ్ళు నన్ను వాంగ్మూలం ఇవ్వడం కోసం పిలిపించారు. ఇక అక్కడ ఇంటరాగేషన్లో నన్ను ఏడిపించడం కోసం విపరీతంగా తిట్టారు. “గెరిల్లాలకు సాయపడతావు గదూ. ఇక చూసుకో” అంటూ నన్ను ఘోరంగా అవమానించారు. నేను తట్టుకోలేకపోయాను. భయపడ్డాను. పాప ఏడవడం మొదలు పెట్టింది. నేను “మీరు దేనిగురించి మాట్లాడుతున్నారో నాకేమీ తెలియదండి, నిజంగా నాకేమీ తెలియదు” అన్నాను. ఆ అధికారి చాల ఉద్రేకపడిపోయి గావుకేకలు […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ గనికార్మిక స్త్రీ ఎక్కడ? అది చాలు. రెండు రోజులు పోయాక వాళ్ళు నన్ను అరెస్టు చేయడానికి వచ్చారు. వాళ్ళో అపరాత్రి నా ఇంటి కిటికీ తలుపులు పగలగొట్టి దొంగల్లాగ లోపలికి జొరబడ్డారు. ఇల్లంతా సోదా చేశారు. నేను సాజువాన్ రోజు రాత్రి యూనియన్ భవనం ముందర ఒక లెఫ్టినెంటును చంపేశానని ఆరోపించారు. అది పచ్చి అబద్ధం. నేనారాత్రి యూనియన్ భవనం దగ్గరికి వెళ్ళనేలేదు. వాళ్లలో ఒకతను […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ సాన్ జువాన్ మారణకాండ మేం సాన్ జువాన్ హత్యాకాండ అనిపిలిచే మరో భయంకరమైన మారణకాండ 1967 జూన్ 24 వేకువ జామున జరిగింది. అది మమ్మల్ని అకస్మాత్తుగా ముంచెత్తింది. గని శిబిరమంతా సాన్ జువాన్ పండుగ రోజున మేం సంతోషంగా పేల్చే టపాకాయల చప్పుళ్ళతో, బాణసంచా చప్పుళ్ళతో మార్మోగి పోతుంది. ఈ డమడమల మధ్యనే సైన్యం వచ్చి కాల్పులు మొదలెట్టింది. మొదట జనం చాలా గందరగోళ […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ బొలీవియాలో చేగువేరా బొలీవియాలో చే గెరిల్లా చర్యలు 1967లో జరిగాయి. జనం ఒక ప్రత్యేక పరిస్థితిలో ఉన్న సమయాన గెరిల్లాలు వచ్చారు. ప్రభుత్వం 1965 నుంచి కత్తిరించిన మా సగం జీతాలు మాకు బాకీపడి ఉంది. కొమిబొల్ ఆర్థికంగా పటిష్టం కాగానే ఆ డబ్బు ఇచ్చేస్తానని బారియెంటోస్ వాగ్దానం చేశాడు. ఏళ్ళు గడిచిపోయాయిగాని ఆ వాగ్దానం అమల్లోకొచ్చే జాడలు కనబడలేదు. మిలిటరీ లోంచి ఓ కొత్త […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 ఐతే ఎక్కువమందికి పని ఇస్తున్నాకొద్దీ మొదట పని ఇచ్చిన వాళ్ళకి పని ఇస్తామన్నారు. ఖనిజంకంటే తక్కువ నాణ్యతగల రాళ్లన్నిటినీ గని లోంచి తీయగానే కుప్పగా పడేస్తే ఈ గుట్ట తయారయింది. గని పని మొదలయిన రోజుల్లో లోపలినుంచి వచ్చే రాళ్లు నల్లగా బొగ్గులాగ ఉండేవి. అది చాల నాణ్యమైన ఖనిజంగల రాయి అన్నమాట. దీంట్లోంచి ఖనిజాన్ని వేరుచేసి రాళ్ళను పారేస్తే […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం మాకు ముగ్గురు మాంచేగోలతో మంచి దోస్తీ కలిసింది. వాళ్ళు వస్తూనే “మా కివాళ మీ ఇంట్లోనే భోజనం. మాకు ఇవాళ సెలవు. ఎక్కడికీ పోలేం” అనే వాళ్ళు. మేం బయటి పరిస్థితులను గురించి కూడా మాట్లాడుకునే వాళ్లం. మేం అప్పుడప్పుడు వాళ్ళ కుటుంబాల్ని కూడా పిలిచేవాళ్ళం. మాంచెగోలకూ, రేంజర్లకూ ఉన్న తేడా ప్రతి ఒక్కరికీ తెలిసిపోయింది. ప్రతి […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం మాకు ముగ్గురు మాంచేగోలతో మంచి దోస్తీ కలిసింది. వాళ్ళు వస్తూనే “మా కివాళ మీ ఇంట్లోనే భోజనం. మాకు ఇవాళ సెలవు. ఎక్కడికీ పోలేం” అనే వాళ్ళు. మేం బయటి పరిస్థితులను గురించి కూడా మాట్లాడుకునే వాళ్లం. మేం అప్పుడప్పుడు వాళ్ళ కుటుంబాల్ని కూడా పిలిచేవాళ్ళం. మాంచెగోలకూ, రేంజర్లకూ ఉన్న తేడా ప్రతి ఒక్కరికీ తెలిసిపోయింది. ప్రతి […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం జరగబోయే సంఘటనలపట్ల కొందరు వ్యాకులపడ్డారు. ఏం జరగబోతోందో తెలియని అమోయమంలో ఎన్నెన్ని ఘోరాలు జరిగాయని! కటావి సంఘటన వింటే గుండె చెరువవుతుంది. సెలవులు గనుక భర్త ఎటో ప్రయాణమయి వెళ్ళిపోయాడు. కాల్పులూ, ఘర్షణలూ – ఈ గందరగోళమంతా చూసి భార్య తన పిల్లల్ని మంచంకింద దాచింది. మా దగ్గర ఇది ఒక అలవాటు. కాల్పులు జరిగేటప్పుడు పిల్లల్ని […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం ఆయన చెప్పిందాని సారాంశమేమంటే కొమిబొల్ ఆర్థికంగా చితికిపోయి కూలిపోవడానికి సిద్ధంగా ఉంది. కొమిబొల్కు ఎన్నో అప్పులున్నాయని ఆయన చెప్పాడు. ఆ అప్పులు తీర్చకపోతే బొలీవియాకు ఉన్న విదేశీ వ్యాపారాలు రద్దయిపోతాయి. ఇలా ఆయన ఇంకేమిటేమిటో చెప్పుకొచ్చాడు. వెంటనే జనం “… రోజులిట్లా ఉంటే మనం కం పెనీని కాపాడుకోవడం కన్నా చేసేదేముంది? మనం తొందరపాటుగా ఈ […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం ఇంతలో మాకు రేడియోద్వారా ఒక సమాచారం తెలిసింది. క్షతగాత్రుల్ని తీసుకుపోతున్న ట్రక్కు సరిగా ఎక్కడుందో గుర్తించగలిగాం. కాని సైన్యం ఎవరినీ, చివరికి అంబులెన్సును కూడా ట్రక్కు దగ్గరికి వెళ్ళనివ్వడం లేదు. “అక్కడి కెలాగైనా వెళ్ళాలి. తప్పకుండా వాళ్ళదగ్గరికెళ్ళాలి” అని జనం కోరడం మొదలెట్టారు. కాని మాకు వాహనాలేమీ లేవు. కనుక స్త్రీలందరూ బయల్దేరి లాలాగువా ప్రజల […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం నన్ను ఉత్తేజ పరచిన సంగతి మరొకటుంది. ఖైదీలు మమ్మల్ని మచ్చిక చేసుకోవడానికి మాకు చాకొలెట్లు, సిగరెట్లు, క్యాండీలు ఇస్తుండేవారు. వాళ్ళు తినేటప్పుడు మేం కనబడడం తటస్థిస్తే మమ్మల్ని కూడా తిండికి ఆహ్వానించేవాళ్ళు. కొందరు అమాయకమైన స్త్రీలం వాళ్ళిచ్చేవి తీసుకున్నాం. నేను కూడా తీసుకునేదాన్నే – నేను కొన్నిసార్లు సిగరెట్లు తీసుకున్నాను. కాని ఓ రోజు జెరోమా […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం నా భర్త అక్కడ ఉన్నాడా? అని అడుగగానే ఆయన నా కోసం బయటికి వచ్చాడు. ఆయన రాత్రంతా కాపలా కాస్తూ అక్కడ నిలబడి ఉన్నాడట. నన్ను చూడగానే ఆయన చాలా సంతోషంగా “చూశావా, వాళ్ళు మన నాయకులను లోపాజ్లో ఖైదీలుగా పెట్టారు. మనం విదేశీయులను ఇక్కడ పట్టుకున్నాం. స్త్రీలు, మేమూ కలిసి కాపలా కాస్తున్నాం” అన్నాడు. […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం ఇంకా నలభైశాతం మంది పురుషులు తమ స్త్రీలు సంఘటితం కావడాన్ని వ్యతిరేకిస్తున్నారని నేను అనుకుంటున్నాను. ఉదాహరణకు కంపెనీలో ఉద్యోగం పోతుందని కొందరు భయపడుతున్నారు. నా పనివల్ల నా భర్త పొందిన కష్టాల్లాంటివి తమకి కూడా వస్తాయని కొందరు భయపడుతున్నారు. మరికొందరు తమ భార్యల గురించి జనం చెడ్డగా చెప్పుకుంటారని భయపడుతున్నారు. ఎందుకంటే మా ప్రవర్తన చూస్తూ […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం బర్డోలాలతో ఘర్షణ అయిపోయాక స్త్రీలందరూ తామెక్కడి నుంచి తరిమేయబడ్డారో అక్కడికి చేరుకొని నిరాహారదీక్ష ప్రారంభించారు. ఆ రాత్రి సాన్ రోమాన్ వాళ్ళ దగ్గరికి వచ్చాడు. సాన్ రోమాన్ క్రూరమైన ముఖాన్ని చూడడం వాళ్ళెవరికీ ఇష్టం లేకపోయింది. మహిళల్లో నుంచి ఒకావిడ లేచి సాన్ రోమాస్ ముందుకొచ్చి “సాన్ రోమాన్, మీ తలారుల్నించి రక్షించుకోడానికి మా దగ్గర […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం సైగ్లో – 20 నిజం చెప్పాలంటే 1952 ప్రజా విప్లవం తర్వాత అధికారానికి వచ్చిన ఎమ్.ఎన్.ఆర్. మనుషులు కొంచెం ఆశపోతులు. అందుకనే తమను తాము “విప్లవకారులు”గా ప్రకటించుకున్నప్పటికీ వీళ్ళను కొనేసే అవకాశాన్ని సామ్రాజ్యవాదం వినియోగించుకుంది. ఈ రకంగా జాతీయ సంపదతోనే ఒక కొత్త లంచగొండి బూర్జువా వర్గం తలెత్తింది. అన్ని రంగాలలోనూ లంచగొండితనం ప్రబలమైపోయింది. దాని ఏజెంట్ల, కార్మిక ప్రతినిధులు, రైతాంగ నాయకులు, […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం సైగ్లో – 20 నేను నా భర్తను కలుసుకున్న కొన్నాళ్ళకే దాదాపు యాదృచ్ఛికంగా నా పుట్టిన ఊరికి, సైగ్లో-20కి వచ్చాను. ఆ ఊరే నాకు పోరాడడం నేర్పింది. నాకు ధైర్యం ఇచ్చింది. ఇక్కడి జనం జ్ఞానమే నేను అక్రమాల్ని స్పష్టంగా చూడడానికి తోడ్పడింది. ఆ ఊరు నాలో రగిల్చిన అగ్నిని ఇక చావు తప్ప మరేదీ ఆర్పలేదు. పులకాయోలో ఉన్నప్పుడు సైగ్లో-20కి వెళ్ళి […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం పులకాయోలో నా బాల్యం-3 మర్నాడు నేను మళ్ళీ బడిదగ్గరికి వెళ్లి కిటికీలోంచి లోపలికి చూశాను. టీచర్ నన్ను పిలిచాడు. “నువ్వింకా పుస్తకాలు తెచ్చుకోలేదు గదూ” అన్నాడు. నేను జవాబివ్వలేకపోయాను. ఏడుపు మొదలు పెట్టాను. “లోపలికి రా! పోయి నువు రోజూ కూచునేచోట కూచో. బడి అయిపోయినాక కాసేపాగు” అన్నాడు. ఆ సమయానికే మా తరగతిలో ఒకమ్మాయి మా అమ్మ చనిపోయిందనీ, పిల్లలను నేనే […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం పులకాయోలో నా బాల్యం-2 నా ఇన్నాళ్ళ అనుభవంతోనూ, జ్ఞానంతోనూ మా నాన్న నిజంగా కోరుకున్నది ఎం.ఎన్.ఆర్. కాదని అర్థం చేసుకోగలుగుతున్నాను. ఉదాహరణకు గనులు జాతీయం అయినాయనే వార్త విన్నప్పుడు ఆయనెంత సంతోషపడ్డాడో నాకింకా గుర్తుంది. కాని ఆయన అప్పుడే “తగరపు దొరల’’కు నష్టపరిహారం చెల్లించొద్దని అన్నాడు. ఆ మాట మీద ఆయన చాలా గట్టిగా నిలబడ్డాడు. నష్టపరిహారం చెల్లించడాన్ని తీవ్రంగా నిరసించాడు. “మనం […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం పులకాయోలో నా బాల్యం నేను సైగ్లో-20లో 1937 మే 7న పుట్టాను. నాకు మూడేళ్ళప్పుడు మా కుటుంబం పులకాయోకు వచ్చేసింది. అప్పట్నించి నాకు ఇరవై ఏళ్లిచ్చేవరకు నేను పులకాయోలోనే గడిపాను. ఆ ఊరికి నేనెంతో రుణపడి వున్నాను. ఆ ఊరిని నా జీవితంలో ఒక భాగంగా భావిస్తాను. నా హృదయంలో పులకాయోకు, సైగ్లో – 20కి ముఖ్యమైన స్థానాలున్నాయి. నా బాల్యమంతా అంటే […]
Continue Readingమా కథ -మూలం: దొమితిలా చుంగారా -అనువాదం:ఎన్. వేణుగోపాల్ కార్మిక సంఘం బొలీవియన్ పోరాట సంప్రదాయమంతా మౌలికంగా కార్మిక వర్గానిదేనని చెప్పొచ్చు. కార్మికులు తమ సంఘాలను ప్రభుత్వం చేతుల్లో ఎన్నడూ పడనివ్వలేదు. సంఘం ఎప్పుడూ స్వతంత్ర సంస్థగా ఉండాలి. అది కార్మిక వర్గ పంథాను పాటించాలి రాజకీయాలు లేకుండా ఉండాలని చెప్పడం లేదుగాని ఏ సాకు మీదనైనా కార్మిక సంఘం ఏలినవారికి సేవ చేయగూడదు. ప్రభుత్వాలు యజమానులకి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాయి. యజమానులను కాపాడతాయి కనుకనే కార్మిక సంఘం […]
Continue Readingమా కథ -ఎన్. వేణుగోపాల్ గనికార్మికుని భార్య దినచర్య నా భర్తకు మొదటి షిఫ్ట్ ఉన్నప్పుడు నాకు ఉదయం నాలుగింటికే తెల్లవారుతుంది. లేచి ఆయనకు ఉపాహారం తయారు చేస్తాను. నేనప్పుడే సత్తనాలు కూడా తయారు చేసుకోవాల్సి ఉంటుంది. సల్లేనా అంటే మాంసం, బంగాళాదుంపలు, మిరియాలపొడి మసాలా కూరిన బూరె. నేను రోజుకు వంద సత్తనాలు తయారు చేసి బజార్లో అమ్ముతాను. నా భర్త సంపాదన మా అవసరాలకు పూర్తిగా సరిపోదు. గనుక వేన్నీళ్ళకు చన్నీళ్ళలాగా నేనూ కొంత […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా) -అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ గని కార్మికులెట్లా పనిచేస్తారు? గనుల్లో రెండు రకాలైన పని ఉంటుంది. ఒకటేమో సాంకేతికులు చేసేది, మరొకటి గని – పనివాళ్ళు చేసేది. గని పని ఎప్పుడూ ఆగదు, పగలూ రాత్రీ నడుస్తూనే ఉంటుంది. గని పని వాళ్ళకు మూడు షిప్టులుంటాయి. షిఫ్ట్ కొందరికి నెలకోసారి, కొందరికి రెండు వారాలకోసారి, మరికొందరికి వారానికోసారి మారుతుంది. నా భర్తకు షిఫ్ట్ ప్రతి వారమూ మారుతుంది. గని లోతులకు దిగడానికి, పైకి […]
Continue Readingమా కథ -ఎన్. వేణుగోపాల్ గని కార్మికుల నివాసం సైగ్లో-20 ఒక గని శిబిరం. అక్కడున్న ఇళ్లన్నీ కంపెనీవే, చాలామంది గని పనివాళ్లు పొరుగున ఉన్న లలాగువాలోను, దగ్గర్లోని ఇతర కంపెనీయేతర గ్రామాల్లోనూ కూడా నివసిస్తారు. ఈ శిబిరంలోని ఇళ్లన్నీ ఏ ప్రకారం చూసినా అద్దెవే కాని పనిచేసినంతకాలం కార్మికులకుంటారు. కంపెనీ మాకు వెంటనే ఇళ్లివ్వదు, ఇక్కడ ఇళ్ల కొరత బాగా ఉంది. ఐదేళ్లు, పదేళ్లు కూడా ఇల్లు దొరకకుండా పనిచేసిన గని పనివాళ్లెంతో మంది ఉన్నారు. […]
Continue Readingమా కథ దొమితిలా మాట -ఎన్. వేణుగోపాల్ ఇప్పుడు నేను చెప్పేదేదో నా సొంత గొడవగా ఎప్పుడూ ఎవరూ వ్యాఖ్యానించొద్దని నా కోరిక. నా జీవితమంతా జనానిది. నాకేమేం జరిగాయో నా దేశంలో వందలాది మందికవే జరిగాయి. నేను స్పష్టంగా చెప్పదలచుకున్నది ఈ సంగతే. ప్రజల కోసం నేను చేసిందానికన్నా చాలా ఎక్కువ చేసిన వాళ్లున్నారని నాకు తెలుసు. ఐతే వాళ్లలో కొందరు చనిపోయారు, మరికొందరి సంగతి బయటికి తెలిసే అవకాశం లేకుండానే పోయింది. అందుకే నేనిక్కడ […]
Continue Reading
అనువాదకులు ఎన్.వేణుగోపాల్ ముందుమాట (2003) ఇరవై అయిదేళ్ల తర్వాత బొలీవియా -ఎన్.వేణుగోపాల్ ఈ పుస్తకం ఇంగ్లీషు మూలం 1978లో, 25 సంవత్సరాల కింద వెలువడింది. అంటే ఈ పుస్తకం 25 ఏళ్ల వెనుకటి బొలీవియా గురించి వివరిస్తుంది. ఈ 25 ఏళ్లలో బొలీవియాలో చాలా మార్పులు జరిగాయి. బొలీవియా ప్రజల జీవన స్థితిగతులు ఇంకా దిగజారిపోయాయి. ఇటీవల బొలీవియా రెండు సంఘటనల నేపథ్యంలో వార్తల్లోకెక్కింది. ఇటీవలనే దేశాధ్యక్షుడు గోన్జాలో సాంకెజ్ దేశం వదిలి పారిపోయాడు. ప్రపంచ బ్యాంకు, […]
Continue Reading
(వచ్చేనెల నుండి “మాకథ” (దొమితిలా చుంగారా ఆత్మకథ) ధారావాహిక ప్రారంభం. ఈసందర్భంగా అనువాదకులు ఎన్. వేణుగోపాల్ ఆంధ్రజ్యోతి (జనవరి 19, 2004) లో రాసిన ముందు మాట మీకోసం ప్రత్యేకంగా ఇక్కడ ఇస్తున్నాం. నెచ్చెలిలో పున: ప్రచురణకు అంగీకరించిన వేణుగోపాల్ గారికి ధన్యవాదాలు-) ఇరవై ఏళ్ల తర్వాత… – ఎన్. వేణుగోపాల్ నేను అనువాదం చేసిన పూర్తిస్థాయి మొదటి పుస్తకం మా కథే, అందువల్ల ఆ పుస్తకంతో నా అనుబంధం హృదయానికి చాలా దగ్గరిది. ఒక […]
Continue Reading
