నా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 17 -కె.వరలక్ష్మి 1988 జనవరి 25 సోమవారం ఉదయం గౌతమీ దిగి మా పెద్ద తమ్ముడి ఇంటికి వెళ్లేం. పది దాటాక H.D.F.C హౌసింగ్ లోన్ సంస్థ ఆఫీస్ కి వెళ్లేం. అక్కడా అదే ఎదురైంది. లోన్ మోహన్ కే ఇస్తామన్నారు. ఇంతదూరం వచ్చాం కదా ఒప్పుకోమని మోహన్ ని చాలా బ్రతిమలాడేను. తను ససేమిరా అనేసరికి చేసేది లేక తిరిగి వచ్చేసాం. మధ్యాహ్నం భోజనాల దగ్గర మా తమ్ముడికి విషయం […]
Continue Reading
నడక దారిలో-16 -శీలా సుభద్రా దేవి ఇద్దరి మధ్యా లేఖలు పావురాలై ఎగరటం మొదలై ఆరునెలల పైనే అయ్యింది. కొత్త ఏడాది కొత్త ఊహలను ప్రోది చేసుకుంటూ అడుగు పెట్టింది. ఈ కొత్త సంవత్సరం నా జీవితంలో ఎన్నెన్ని మార్పులనో తీసుకువచ్చేలానే అనిపించింది. ఎన్నెన్ని కొత్త అనుభవాలనో తొలి అడుగులోనే రుచి చూపిస్తూ కొంగ్రొత్త మలుపులను తీసుకు వచ్చేలానే ఉంది. అవి నాకు శుభసంతోషాలనే ఇస్తుందో , కష్టాల కడగండ్లు పాదాల ముందు పరుస్తుందో. అన్నింటినీ ఎదుర్కోగలిగే […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 16 -కె.వరలక్ష్మి రిక్షా కథ కన్నా ముందు 1984 లో జ్యోతి మంత్లీ లో ఓ కవిత; 85 లో ‘పల్లకి’ వీక్లీ లో ‘రసధుని’ కవిత; ‘ఆంధ్రజ్యోతి’ లో ‘గీతం లో నిశ్శబ్దం’ కవిత; వనితాజ్యోతి లో ‘ప్రతిధ్వని’ కవిత ; 83 లో ఆంధ్రజ్యోతి వీక్లీ లో ‘యువకుల్లో ధీశక్తి‘ వ్యాసం; 85లో ఉగాది వ్యాసరచన పోటీ లో బహుమతి పొందిన వ్యాసం; 85జూన్ స్వాతి మంత్లీ లో […]
Continue Readingనడక దారిలో-15 -శీలా సుభద్రా దేవి నా ఉత్తరం అందగానే ఆఘమేఘాల మీద ఆ వారాంతం వస్తున్నానని రాసారు. అలాగే అప్పట్లో హైదరాబాద్ నుండి విజయనగరానికి ఇరవైనాలుగు గంటల రైలుప్రయాణం . ముందురోజు సాయంత్రం రైలు ఎక్కితే మర్నాడు సాయంత్రం ఆరున్నరకి చేరారు.అన్నయ్య స్టేషనుకు వెళ్ళి తీసుకువచ్చాడు. ఇంటికి వచ్చి స్నానపానాదులు,భోజనం అయ్యేసరికే రాత్రి పడుకునే సమయం అయ్యింది. మర్నాడు టిఫిన్లు చేసి […]
Continue Reading
మళ్ళీ జైలుకు రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ మేం ప్లాయా వెర్డె దగ్గరికి చేరేసరికి చాల రాత్రయింది. అక్కడే నన్ను అరెస్టు చేశారు. ఒక కెప్టెన్ నా దగ్గరికొచ్చి “చూడమ్మా నీతో నేను తగువుపడదలచుకోలేదు. దయచేసి నువ్విక్కడ దిగి వెనక్కి వెళ్ళిపో! నీకు నార్ బెర్టా డి ఆగిలార్ తెలుసుగదా. గెరిల్లాలతో సంబంధాలున్నాయని ఆమెను అరెస్టు చేశారు. ఆవిడ నీ పేరు చెప్పింది. వాళ్ళు నీ పేరుమీద వారెంట్ తీశారు. నువు కడుపుతో ఉన్నప్పుడు […]
Continue Reading
వ్యాధితో పోరాటం-2 –కనకదుర్గ కడుపులో భయంకరంగా నొప్పి మళ్ళీ మొదలయ్యింది. గతంలోనుండి బయటపడి నర్స్ బటన్ నొక్కాను. సాయంత్రం 7 అవుతుంది. నర్సులు డ్యూటీలు మారుతున్నట్టున్నారు. కానీ నొప్పి భరించడం కష్టం అయిపోయింది. నర్స్ బటన్ నొక్కుతూనే వున్నాను. నర్స్ మోరా, ” ఐ యామ్ కమింగ్ డియర్, ఐ నో యు మస్ట్ బి ఇన్ పెయిన్,” అని ’డెమొరాల్,’ అనే పెయిన్ కిల్లర్ ఇంజెక్షన్ తో వచ్చి నడుం దగ్గర ఇచ్చి వెళ్ళింది. మొదట్లో […]
Continue Readingవ్యాధితో పోరాటం-1 –కనకదుర్గ వేపచెట్టు నీడ, గానుగ చెట్టు క్రింద చెక్క మంచం వేసుకుని నానమ్మ పడుకునేది. మేము అంటే, అమ్మలుఅక్క, చిట్టి, నేను, చింటూ తమ్ముడు, ఎదురింటి నేస్తాలు పద్మ, శ్రీను, అను, బుజ్జి అందరం కలిసి వేప కాయలు, వేప పండ్లు కోసుకుని, క్రింద పడినవి ఏరుకొని చిన్న చిన్న అట్ట డబ్బాలపైన పేర్చి కూరల కొట్టు, పళ్ళ కొట్టు పెట్టుకుని ఆడుకునేవారం. ఎంత సేపు ఆడుకున్నా అలసిపోయేవారం కాదు. ఒకోసారి కుర్చీలన్నీ వరసగా […]
Continue Readingనడక దారిలో-14 -శీలా సుభద్రా దేవి జూన్ నెల 1970 లో ఒకరోజు మాచిన్నన్నయ్య కొత్తగా విడుదల అయిన స్వాతి మాసపత్రిక ప్రారంభ సంచిక తీసుకు వచ్చాడు.అంతకు ముందు జ్యోతి,యువ మాసపత్రిక మాదిరిగా అదే సైజు లో అందమైన బాపు ముఖచిత్రంతో ఆకర్షణీయంగా ఉంది. తర్వాత ఆ చిత్రాన్నే స్వాతి లోగో లా వాడుతున్నారు.అందులో అప్పట్లోని సాహితీ ప్రముఖులరచనలతో సాహిత్యం పట్ల ఇష్టం ఉన్న వారికి ఆనందం కలిగించి హృదయానికి హత్తుకోవాలనిపించే రచనలు ఉన్నాయి. కుమారీ వాళ్ళఅన్నయ్య […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 15 -కె.వరలక్ష్మి ఆ అద్భుత మేమిటంటే నేను పంపిన మొదటి కథ ‘రిక్షా’ జ్యోతి మంత్లీ లో 1985 జూన్ సంచిక లో వచ్చింది. అంతకు ముందంతా ఏవో చిన్న వ్యాసాలూ, కవితలూ, జోక్స్ లాంటివి వస్తూ ఉన్నా, చిన్నప్పటి స్కూల్ డేస్ తర్వాత వచ్చిన కథ. ఈ కథ నాకొక ధైర్యాన్ని ఇచ్చి రాసేందుకు ప్రోత్సహించింది. ఆ ఉత్సాహంతో రాసిన ‘ప్రశాంతి’ కలువబాల పత్రిక నవలికల పోటీ […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ బడిలో చదువుతుండిన నా రెండవ కూతురు ఫాబియెలా , సైగ్లో -20 లోనే ఉండి పోయింది. తల్లిదండ్రులు “రాక్షసులైనా” సరే, పిల్లలకు చదువు నిరాకరించొద్దని ఒక ఉపాధ్యాయురాలు అంది. తాను ఏ వివక్షత చూపకుండా పిల్లలకు చదువు చెప్తానని ప్రతిజ్ఞ తీసుకున్నానని, అందువల్లనే యాజమాన్యపు ఉత్తర్వును పాటించనని ఆవిడంది. “నీ పాప నొదిలేసి వెళ్ళడానికి మీ వాళ్లెవరూ లేకపోతే, నా దగ్గర వదిలేసి వెళ్ళు. నా […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ మర్నాటి ఉదయానికల్లా నా ఇంటి తలుపు మీద ఒక నోటీస్ ఉంది. ‘ఇరవై నాలుగు గంటల లోపల నేను ఆ జిల్లా వదిలేసి వెళ్లిపోవాలి’. అదే చివరి హెచ్చరిక అని కూడ దాంట్లో రాసి ఉంది. దాని మీద కంపెనీ మేనేజరూ, ఇద్దరు మిలిటరీ అధికారులూ సంతకాలు చేశారు. భర్తలు జైల్లో ఉన్న స్త్రీలందరికీ ఇలాంటి నోటీసులొచ్చాయి. అంతేగాక బడికి కూడ కం పెనీ ఒక […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 14 -కె.వరలక్ష్మి 16-12-84 న సామర్లకోటలో మెయిల్ ఎక్కాను. విజయవాడ లో అందరితో బాటు రిజర్వేషన్ కంపార్ట్ మెంట్ లోకి మారాను. మోహన్ విజయవాడ వరకు వచ్చి నన్ను వారికి అప్పగించి వెళ్ళాడు. ఉదయం పది గంటలకు మద్రాసు లో దిగాం. మేం ఎక్కాల్సిన ట్రైన్ రాత్రి 7.20 కి. స్టేషన్ దగ్గర్లో చిన్న లాడ్జి లో రూమ్స్ తీసుకున్నారు. మా ముగ్గురికి ఒకటి, వాళ్ళ అందరికీ ఒకటి. ఫ్రెష్ అయి […]
Continue Readingనడక దారిలో-12 -శీలా సుభద్రా దేవి నేను పీయూసి చదువుతున్న రోజుల్లోనే ఒక రోజు అకస్మాత్తుగా మా చిన్నక్కని హాస్పిటల్ లో చేర్పించినట్లు కబురు వచ్చి అమ్మ కంగారుపడి హడావుడి గా వెళ్ళింది.అందరం ఏమైందో నని గాభరా పడ్డాం.తీరా అమ్మ బొజ్జలో హాయిగా బజ్జోకుండా తొందరపడి రెండునెలలు ముందుగానే ప్రపంచాన్ని చూసేయాలని బుజ్జిబాబు బయటకు వచ్చేసాడని తెలిసింది.ఐతే మరికొంత కాలం డాక్టర్లు పర్యవేక్షణలోనే ఉంచి డిశ్చార్జి చేసాక కోరుకొండ సైనిక స్కూల్ లోని వాళ్ళింటికి తీసుకు వెళ్ళిపోయారు.అమ్మ […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 13 -కె.వరలక్ష్మి 1982 ఫిబ్రవరిలో అంజయ్యగారు ముఖ్యమంత్రి పదవి నుండి తొలగించబడి భవనం వెంకట్రామిరెడ్డి ముఖ్యమంత్రిగా నియామకం జరిగింది. ఇందిరాగాంధీని విపరీతంగా అభిమానించే దాన్ని. ఒక స్త్రీగా ఆమె కార్యదక్షత నాకు ఆశ్చర్యం కలిగించేది. కాని, ఇలా ముఖ్యమంత్రుల్ని దించెయ్యడం వల్ల ఆంధ్రాలో ఆమె ప్రభుత్వానికి ఏమైనా అవుతుందేమో అని భయంవేసేది. 1982 లోనే అని గుర్తు. రష్యన్ భాష నుంచి తెలుగులోకి అనువదించిన ఓల్గా కథ మూడు తరాలు ఆంధ్రజ్యోతి […]
Continue Readingనడక దారిలో-12 -శీలా సుభద్రా దేవి నేను పీయూసి చదువుతున్న రోజుల్లోనే ఒక రోజు అకస్మాత్తుగా మా చిన్నక్కని హాస్పిటల్ లో చేర్పించినట్లు కబురు వచ్చి అమ్మ కంగారుపడి హడావుడి గా వెళ్ళింది.అందరం ఏమైందో నని గాభరా పడ్డాం.తీరా అమ్మ బొజ్జలో హాయిగా బజ్జోకుండా తొందరపడి రెండునెలలు ముందుగానే ప్రపంచాన్ని చూసేయాలని బుజ్జిబాబు బయటకు వచ్చేసాడని తెలిసింది.ఐతే మరికొంత కాలం డాక్టర్లు పర్యవేక్షణలోనే ఉంచి డిశ్చార్జి చేసాక కోరుకొండ సైనిక స్కూల్ లోని వాళ్ళింటికి తీసుకు వెళ్ళిపోయారు.అమ్మ […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ నేను ఒరురో నుంచి చాల . ఆందోళనతో భయసందేహాలతోనే బయల్దేరాను. వాళ్ళ మాటలమీద కొంచెం అనుమానం వేసిందిగాని లాలాగువా – సైగ్లో-20 వైపు అడుగులు పడుతోంటే మాత్రం గుండె పీచుపీచుమనడం మొదలైంది. నేనక్కడికి సాయంత్రం ఏడింటికి చేరాను. అప్పుడు సన్నగా మంచు కురుస్తోంది. బితుకుబితుకు మంటూనే బస్ దిగాను. కొన్ని అడుగులు వేసి ఊరిని తేరిపార జూశాను. ఊరు ప్రశాంతంగా కనిపించింది. జనం మామూలుగానే మాట్లాడుకుంటున్నారు. […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 12 -కె.వరలక్ష్మి 1978వ సంవత్సరంలో హైదరాబాద్ లో దూరదర్శన్ టి.వి. ప్రసారాలు ప్రారంభమయ్యాయి. చుట్టుపక్కల 80 కిలోమీటర్ల పరిధిలో మాత్రమే టెలికాస్ట్ అయ్యేవట. 1981 నుంచీ రాష్ట్రం మొత్తం రావడం ప్రారంభమైంది. మొదట్లో ధనవంతులు కొద్ది మంది మాత్రమే టీ.వీ. కొనుక్కోగలిగేవాళ్లు. బ్లేక్ అండ్ వైట్ లోనే ప్రసారాలు వచ్చేవి. పల్లెల్లో జనానికి మొదట రేడియోనే వింత. ఎక్కడో కూర్చుని మాట్లాడుతూంటే ఇక్కడికి విన్పిస్తున్నాయి మాటలు అని కథలు కథలుగా […]
Continue Reading
జ్ఞాపకాల ఊయలలో-10 -చాగంటి కృష్ణకుమారి పఠాభి మాష్టారు గారు పాలికాపునిచ్చి నన్ను లచ్చమ్మపేటకి పంపారు కదా ! ఇంట్లోకి అడుగుపెట్టానో లేదో స్కూలు నుండి తిన్నగా ఇంటికి రాక పార్వతి ఇంటికెల్లావుట! మేమంతా ఎంత కంగారు పడ్డామో తెలుసా అంటూ మొదలెట్టారు. అన్నదమ్ముల కుటుంబాలుంటున్న ఏక పెనక తాటాకు ఇళ్ల లో ఒక ఇల్లు మాది కదా. ఇంటికీ ఇంటికీ మధ్యనున్న పెరళ్లన్నీ కలిసే వుండేవి. మధ్యన గోడలు లేవు. మాఇంటినీ ప్రక్క ఇంటినీ విడదీసి చూపడానికి […]
Continue Readingనడక దారిలో-11 -శీలా సుభద్రా దేవి ఒక్కసారిగా మళ్ళా నా చదువుకు విరామం వచ్చింది.సెప్టెంబర్ లో గానీ తిరిగి సప్లిమెంటరీ పరీక్ష ఉండదు.ఒకవేళ చదివిస్తే మే-జూన్ లో గానీ కాలేజీ ఉండదు. నా అభిరుచులను సానపెట్టటానికి మళ్ళీ పూనుకున్నాను.లేకపోతే మానసికంగా కుంగిపోతానుకదా! ఆ అవకాశాన్ని నా మనసుకీ,నా మెదడుకీ ఎప్పుడూ ఇవ్వటం నాకు ఇష్టం లేదు. ఈరోజుల్లో చిన్నపిల్లల దగ్గర నుంచి పెద్దవారి వరకూ , నిరక్షరాస్యులు, విద్యావంతులు కూడా అనేకమంది అతి చిన్న విషయాలకు కూడా […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ బయటి నుంచి ఏజెంట్లు “అంత క్రూరంగా ప్రవర్తించకమ్మా! కనీసం పాపకైనా తినడానికేమైనా పెట్టు. పాపను ఏడవనివ్వకు” అని బతిమిలాడుతుండే వాళ్ళు. “ఏమీ పెట్టను. మీరు నా మిగతా పిల్లల మీద జాలి చూపించారా? అలాగే నేనూ దీనిమీద జాలితలవను. అంటే నేను మీరు చేయదలచుకున్న పని చేస్తున్నానన్నమాట. మీరు నాకు కృతజ్ఞతలు చెప్పాలి” అని నేను అంటుండే దాన్ని. అలా వాళ్ళు మాటి మాటికీ వచ్చి […]
Continue Readingనడక దారిలో-10 -శీలా సుభద్రా దేవి మహారాజా మహిళా కళాశాల మెట్లు ఎక్కిన రోజు ఎవరెస్ట్ ఎక్కినంత ఉద్వేగం పొందాను.అందులో ఒక్కదాన్నే కాలేజీ కి వెళ్ళటం.పెద్దగా వెడల్పాటి కారిడార్.సింహాచలం లోని కప్పస్తంభాల్లాంటి స్తంభాలు.పూసపాటి రాజుల రాజభవనం కావటాన ఎత్తైన సీలింగు.భవనానికి నాలుగు వైపులా మెట్లుఉండేవి.రెండు మూలల్లోని మెట్లు బయటకు పోయేందుకు.రెండు మూలల్లోని మెట్లు బిల్డింగ్ వెనుక ఉన్న హాస్టల్ రూమ్ లకూ,గార్డెన్ లోకీ వెళ్ళేందుకు ఉంటాయి. వెళ్ళగానే ఏ రూం లోకి వెళ్ళాలో తెలియలేదు.దారిలో కనిపించిన అమ్మాయిని […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ “ఓ… నేననలేదా? చెప్పలేదా? ఈ నాస్తికులింతే! ఈ కమ్యూనిస్టులింతే…” అని వాళ్ళలో వాళ్ళే ఆశ్చర్య పోయారు. నాతో “చూడు…. జంతువులు, చివరికి సింహాల లాంటి క్రూర మృగాలు సైతం తమ ప్రాణాల్నయినా పణంగా పెట్టి పిల్లల్ని కాపాడుకుంటాయి. నువు ఆ క్రూర జంతువులకన్నా కఠినాత్మురాలివి. హృదయం లేని దానివి” అని తిట్టి, కొట్టారు. అటూ ఇటూ తోశారు, గిల్లారు. “పిల్లల్ని కాపాడుకోని తల్లివి – నువ్వేం […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 28 ‘అశాంతికి ఆహ్వానం ‘ – కథానేపధ్యం -కె.వరలక్ష్మి 1981లో ఒకరోజు పేపరు చూస్తూంటే ఇల్లు కట్టుకోవడానికి అప్పు ఇస్తారనే ప్రకటన ఒకటి కనపడింది. అప్పటికే నా స్నేహితుల్లో, బంధువర్గంలో అందరికీ పెద్దలు ఇచ్చిందో, సొంతంగా కట్టుకున్నదో ఇళ్ళున్నాయి. నాకూ ఒక ఇల్లుంటే బావుండునని అనిపించింది. అప్పటికి ఏడేళ్ళ క్రితం ఐదువేలతో శ్రీరామ్ నగర్ లో కొన్న స్థలం అప్పు తీరలేదు. ఊళ్ళో ఉన్న రెండు బేంకులూ నెలనెలా కొంత చొప్పున […]
Continue Readingజ్ఞాపకాల ఊయలలో-9 -చాగంటి కృష్ణకుమారి కల్లేపల్లి హైస్కూల్ నేను అక్కడ చదువుకొన్న రోజులలో ఒక తాటాకు పాక. కొంత మధ్య నున్న భాగం పైన బంగాళా పెంకులుండేవి ఆభాగానికే గోడలూ గుమ్మం . అది హెడ్ మాస్ఠారుగారి గది, ఆఫీసు కలసి వున్న భాగం . దానికిరువైపుల భాగాలూ తాటాకులతో నేసిన ఒక షేడ్ అన్నమాట .తరగతి గదులమధ్యన గోడలుండేవి కానీ వాటి చుట్టూతా సగం గోడ ఆపైన వెదురుతో తయారైన కటకటాలు.గుమ్మాలు లేవు. హెడ్మాస్టారు […]
Continue Readingనడక దారిలో-9 -శీలా సుభద్రా దేవి నా స్కూల్ ఫైనల్ చదువు పూర్తిఅయ్యేలోపున మా అన్నయ్య ఎమ్మే ఎమ్ ఫిల్ పూర్తి చేసి మహారాజా కాలేజీ లో ఇంగ్లీష్ లెక్చరర్ గా ఉద్యోగం లో చేరాడు.మా స్కూల్ లోనే పనిచేసే మా అన్నయ్య సహోద్యోగి ఉపాధ్యాయుల అప్పల నరసింహమూర్తి గారు కూడా పై చదువు పూర్తి చేసుకుని కాలేజీలో తెలుగు లెక్చరర్ గా చేరారు.మా చిన్నన్నయ్య కూడా బీయిడీ పూర్తిచేసుకుని హైస్కూల్ లోనికి ప్రమోట్ అయ్యాడు. ఇంత […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 27 ‘సంధ్యా సమస్యలు ‘ కథానేపధ్యం -కె.వరలక్ష్మి నా ఫ్రెండ్స్ ఇద్దరిళ్ళలో విడివిడిగా జరిగిన సంఘటనలివి. 1992లో ‘రచన’ కోసం కథ రాయాల్సివచ్చినప్పుడు ఈ రెండు డిఫరెంట్ సంఘటనల్నీ ఒకే చోట కూర్చి రాస్తే ఎలా ఉంటుంది అనిపించి రాసిన చిన్న కథానిక ఇది. అప్పటికి మా పిల్లలింక హైస్కూల్లో చదువుకుంటున్నారు. కాని, నాకు ఇద్దరు ఆడపిల్లలు కావడంతో ఈ కథ చదివిన చాలామంది ఇది మా ఇంట్లో జరిగిన కథ […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ చివరికి ఆ బ్రెజిలియన్ స్త్రీ నాతో “సరేనమ్మా – నువు చాల కష్టకాలంలోనే ఉన్నావని నాకు తెలుసు. నువ్వింత నాయకత్వానికి వచ్చావంటే మీ జనం నీలో ఏదో గొప్పతనం చూసి ఉంటారు. నువు తల్లిగా మాత్రమే ఆలోచిస్తే సరిపోదు. నాయకురాలిగా కూడా ఆలోచించాలి. ప్రస్తుతం అది చాల ముఖ్యం. నువు నీ పిల్లలకు, నీ కుటుంబానికి మాత్రమే జవాబు దారీ కాదు. నువు ఒక ఆశయానికి […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 26 ‘ గేప్ ‘ కథానేపథ్యం -కె.వరలక్ష్మి ఈ చిన్న కథ సికింద్రాబాద్ నుంచి రైలు సామర్లకోట చేరేలోపల రాసినది. 1994లో నిజాం నవాబ్ కు చెందిన భవంతులు పురానా హవేలీ, ఫలక్ నుమా పేలలాంటివి జనం చూడడానికి ఒక నెలరోజులు ఓపెన్ గా ఉంచారు. ఆ వార్త పేపర్లో చూసి నేను, నా జీవిత సహచరుడు దసరా సెలవుల్లో హైదరాబాద్ లో ఉన్న మా తమ్ముడింటికి వెళ్ళాం. ఉదయాన్నే బస్సో, […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ మధ్యాహ్నం మూడింటికి వాళ్ళు నన్ను వాంగ్మూలం ఇవ్వడం కోసం పిలిపించారు. ఇక అక్కడ ఇంటరాగేషన్లో నన్ను ఏడిపించడం కోసం విపరీతంగా తిట్టారు. “గెరిల్లాలకు సాయపడతావు గదూ. ఇక చూసుకో” అంటూ నన్ను ఘోరంగా అవమానించారు. నేను తట్టుకోలేకపోయాను. భయపడ్డాను. పాప ఏడవడం మొదలు పెట్టింది. నేను “మీరు దేనిగురించి మాట్లాడుతున్నారో నాకేమీ తెలియదండి, నిజంగా నాకేమీ తెలియదు” అన్నాను. ఆ అధికారి చాల ఉద్రేకపడిపోయి గావుకేకలు […]
Continue Readingజ్ఞాపకాల ఊయలలో-8 -చాగంటి కృష్ణకుమారి మాపల్లెటూరు లచ్చమ్మపేటకు వెళ్లిన కొన్నాళ్లకి మానాన్న నన్ను అక్కడకి ఓ మైలు దూరంలో నున్న కల్లేపల్లి హైస్కూలు లో నేరుగా ఫస్ట్ ఫారమ్ (6వ తరగతి) లో చేర్పించాడు. లచ్చమ్మపేట లోని మా చాగంటి కుటుంబాలకి చెందిన ఏఆడపిల్లని హైస్కూలుకి అంత దూరలోనున్న వేరే పల్లెకి పంపటంలేదు. అయితే కొంతమంది మగపిల్లలు మాత్రం లచ్చమ్మపేట నుండి కల్లేపల్లి హైస్కూలులో చదువుకొంటున్న వారున్నారు. పొలాలవెంట అడ్దం పడి వెళ్లాలి.లింగమ్మ చెరువు […]
Continue Readingనడక దారిలో-8 -శీలా సుభద్రా దేవి ఎస్సెల్సీ పరీక్షలు రాసిన తర్వాత అక్కయ్య కి డెలివరీ సమయం అని అమ్మా నేనూ సామర్లకోట వెళ్ళాం. అన్నట్లు అప్పట్లో పురుళ్ళకి హాస్పటల్ కి వెళ్ళటం తక్కువే అనుకుంటాను. ఇంట్లోనే మంత్రసాని తన చేతులమీదుగా డెలివరీలు చేసేదనుకుంటాను.ఏదైన క్లిష్టపరిస్థితుల్లో మాత్రమే హాస్పటల్ లో చేరేవారేమో.ఇవన్నీ అప్పటికి నాకు అంతగా తెలిసే విషయం కాదు. మంత్రసాని వచ్చింది.ఆ రాత్రంతా అక్కయ్య మూలుగులూ అరుపులూ, హడావుడి […]
Continue Readingనడక దారిలో-7 -శీలా సుభద్రా దేవి 1965-66 సంవత్సరాలలో దేశంలోనూ, రాష్ట్రంలోనూ,మా ఇంట్లోనూ కూడా అనేక మార్పులు,సంఘటనలూ మైలురాళ్ళలా పాతుకున్నాయి. 1965 ఇండో-పాకిస్థాన్ యుద్ధకాలంలో దేశాన్ని ప్రధాని గా నడిపించారు లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి . 1966 జనవరి 10న తాష్కెంట్ ఒప్పందం ద్వారా యుద్ధం పూర్తి అయింది. ఒప్పందం జరిగిన తరువాత రాత్రే తాష్కెంట్లో లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి గుండెపోటుతో మరణించినట్లు వార్త. కానీ ఈ మరణానికి అనేక కారణాలు చెప్పబడినప్పటికీ అది సి.ఐ.ఎ ద్వారా […]
Continue Reading
జీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు (చివరి భాగం) -వెనిగళ్ళ కోమల అమెరికాలో స్నేహితులు మా ఇద్దరికీ ముఖ్యమైన మిత్రులు ప్రొ.ఆలపాటి కృష్ణకుమార్, జ్యోతిర్మయి. వారితో ఇండియాలో పరిచయమైనా ఇక్కడ మాకు వారితో స్నేహం గాఢమయింది. వారింటికి (గెయితీస్ బర్గ్) తరచు వెళ్ళి రోజంతా గడుపుతాము. కృష్ణ కుమార్ గారు సౌమ్యులు. నెమ్మదిగా అనేక విషయాలు ఇన్నయ్యతో చర్చిస్తుంటారు. ఇక జ్యోతిర్మయి రకరకాల వంటలు ఓపిగ్గా మాకు చేసి పెడుతుంటారు. ఎప్పుడూ వారింట్లో ఎవరో ఒకరు స్నేహితులు బస […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ గనికార్మిక స్త్రీ ఎక్కడ? అది చాలు. రెండు రోజులు పోయాక వాళ్ళు నన్ను అరెస్టు చేయడానికి వచ్చారు. వాళ్ళో అపరాత్రి నా ఇంటి కిటికీ తలుపులు పగలగొట్టి దొంగల్లాగ లోపలికి జొరబడ్డారు. ఇల్లంతా సోదా చేశారు. నేను సాజువాన్ రోజు రాత్రి యూనియన్ భవనం ముందర ఒక లెఫ్టినెంటును చంపేశానని ఆరోపించారు. అది పచ్చి అబద్ధం. నేనారాత్రి యూనియన్ భవనం దగ్గరికి వెళ్ళనేలేదు. వాళ్లలో ఒకతను […]
Continue Readingజ్ఞాపకాల ఊయలలో-7 -చాగంటి కృష్ణకుమారి మాముందు పెరడు లో పూల మొక్కలను పెంచేవారం. చాలారకాలే వుండేవి. ప్రధానంగా గులాబీ … దేశవాళీ గులాబీరంగు గులాబీ– సువాసనలను వెదజల్లేది, రాటలతోవేసిన పందిరి మీదకెక్కిన తీగమల్లి, చామంతులు, కనకాంబరాలు. చామంతులు చాలారకాలేవుండేవి.కానీ చామంతి,దమ్మిడి చామంతి,తెల్లచామంతి , ముందు ఎర్రగాపూసి క్రమేణా పసుపుడోలుకు మారే చామంతి. వానపడ్డాక చామంతి కుదపలనుండి చిన్ని చిన్ని మొక్కలను వేరు చేసి విడివిడిగా పాతడం చాలాసరదా గావుండేది. డిసెంబర్ పూల మొక్కలలో కూడా నీలి. తెలుపు, […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 22 ‘పుట్టిల్లు’ కథానేపథ్యం -కె.వరలక్ష్మి ‘పుట్టిల్లు ‘ – కథానేపధ్యం ఈ కథను పంపించడం, ప్రచురణ ‘వనిత’లో 1987లో జరిగినా, రాసి అప్పటికి చాలాకాలమైంది. మొదట్లో రాసిన చాలా కథల్ని పత్రికలకెలా పంపాలో తెలీక కొన్ని, తెలిసిన తర్వాత పోస్టేజికి డబ్బులు లేక కొన్ని, ‘ఇది మంచికథేనా? ‘ అన్న సంశయంతో కొన్నిఫెయిర్ చెయ్యకుండా వదిలేసాను. (అలా వదిలేసి తర్వాత పత్రికల్లో వచ్చిన కొన్ని కథల్ని ఈ మధ్య ‘పిట్టగూళ్ళు’ పేరుతో […]
Continue Readingజ్ఞాపకాల ఊయలలో-6 -చాగంటి కృష్ణకుమారి బడికెళుతూ చదివే ఒకటవ క్లాసు చదువు ఆగిపోయాక రోజంతా ఏమిటి చేస్తుంది ఏ చిన్నపిల్లైనా? అందునా “ ఎడపిల్ల “ స్థానంలోనున్న , పదిమందిలో పెరుగుతున్న పసిపిల్ల! అల్లరి తప్ప.నిజానికి ఆపిల్ల ఆడుకొంటూ వుంటే పెద్దలంతా దానిని అల్లరి కింద జమ కట్టి తిట్టిపోస్తూవుంటారు. సరే అల్లరనే అందాం. ఏఅల్లరికి ఎప్పుడు ఎందుకు తిట్టేవారూ? ఉదాహరణకి భోజనాలకి అందరూ కూర్చున్నప్పుడు పరుగులుపెడుతూ వచ్చి చూసు కోకుండా మంచినీళ్ళ గ్లాసును కాలితో తన్ని […]
Continue Readingజీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు-12 -వెనిగళ్ళ కోమల డి. ఆంజనేయులు డి. ఆంజనేయులు ఇన్నయ్యకు చిరకాల మిత్రులు. తెలుగు, ఇంగ్లీషు భాషల మీద మంచి పట్టుగల రచయిత, జర్నలిస్టు, క్రిటిక్, పి.ఐ.బి.లో పనిచేశారు. మద్రాసులో నివాసం. పెద్ద గ్రంథాలయం ఏర్పరచుకున్నారు. ఆంజనేయులుగారి ఏకైక పుత్రిక శాంతిశ్రీ చిన్నప్పటి నుండి నవీన, రాజుతో మంచి స్నేహితురాలుగా మెలుగుతూ వచ్చింది. ఇప్పడు పూనా యూనివర్సిటీలో పొలిటికల్ సైన్స్ ప్రొఫెసరు. తెలుగు, తమిళ, మరాఠీ, ఇంగ్లీషు అనర్గళంగా మాట్లాడుతుంది. మంచి వక్త. […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 21 ‘జీవరాగం ‘ – కథానేపధ్యం -కె.వరలక్ష్మి హైస్కూల్లో తొమ్మిదో తరగతి నుంచి స్కూల్ ఫైల్ (11thyస్) వరకు నా క్లాస్ మేట్ మూర్తి. మాకు దూరపు బంధువులు కూడా. వాళ్ళ తల్లిగారు నాకు పిన్ని వరసౌతుంది. తర్వాత కాలంలో మూర్తి ఎం.ఏ చేసి పోలీసు ఆఫీసరయ్యాడు. ఉద్యోగరీత్యా ఎక్కడో దూరంలో ఉండేవాడు. 1990లో హఠాత్తుగా అతని నుంచి ఓ ఉత్తరం వచ్చింది. ఈ కథలోని ఉత్తరం యధాతధంగా అతను రాసిందే […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ సాన్ జువాన్ మారణకాండ మేం సాన్ జువాన్ హత్యాకాండ అనిపిలిచే మరో భయంకరమైన మారణకాండ 1967 జూన్ 24 వేకువ జామున జరిగింది. అది మమ్మల్ని అకస్మాత్తుగా ముంచెత్తింది. గని శిబిరమంతా సాన్ జువాన్ పండుగ రోజున మేం సంతోషంగా పేల్చే టపాకాయల చప్పుళ్ళతో, బాణసంచా చప్పుళ్ళతో మార్మోగి పోతుంది. ఈ డమడమల మధ్యనే సైన్యం వచ్చి కాల్పులు మొదలెట్టింది. మొదట జనం చాలా గందరగోళ […]
Continue Readingనడక దారిలో-6 -శీలా సుభద్రా దేవి ఆ ఏడాది గడిచాక తిరిగి విజయనగరం లోని కంటోన్మెంట్ మున్సిపల్ హైస్కూలులో ఫోర్త్ ఫాం (తొమ్మిదో తరగతి)లో చేరాను. స్కూలు కు అయిదారు ఇళ్ళు అవతల మా ఇల్లు ఉండేది.అదే స్కూలులో అన్నయ్య ఇంగ్లీష్ మాష్టారు.అప్పుడే చిన్నన్నయ్యకి ట్రైనింగ్ పూర్తి కావటంతో వెంటనే ప్రాధమిక పాఠశాల లో మాష్టారుగా ఉద్యోగం వచ్చింది.మామయ్య యూఎస్ కి వెళ్ళటం వలన పెద్దక్కకూడా మాతోనే కలిసి ఉంది. ఏడాది పాటు సాహిత్య పఠనం […]
Continue Reading
జీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు-11 -వెనిగళ్ళ కోమల రాజు ఢిల్లీ నివాసం యూరప్ లో ఉన్నప్పుడే “హిందూస్థాన్ టైమ్స్” ప్రతినిధులు రాజును వారికి ఆర్ధిక, పరిశ్రమలకు సంబంధించిన దిన పత్రికను ప్రారంభించమని కోరారు. రాజు తన మాతృదేశానికి ఏదైనా తన వంతు చేయాలనే తలంపుతో ఉన్నాడు. తాను పుట్టినదేశం, తనకు చదువు సంధ్యలిచ్చిన దేశం పట్ల తనకు కర్తవ్యం ఉన్నదనే భావంతోనే హిందూస్థాన్ టైమ్స్ వారి ఆహ్వానాన్ని అంగీకరించాడు. రాజు తెలివితేటలు, శక్తి సామర్ధ్యాలు, “ది వాల్ […]
Continue Readingనడక దారిలో-5 -శీలా సుభద్రా దేవి కోటబొమ్మాళిలో ఒకసారి స్నేహితులతోఅన్నయ్య ఊరి పొలిమేరలో సరదాగా వెళ్ళినప్పుడు ఒక ఎలుగుబంటిని దగ్గర లో చూసి అందరూ పుంతల్లోంచి పరిగెత్తటం లో ఒళ్ళంతా ముళ్ళు గీరుకున్నాయి .దాంతో కోటబొమ్మాళి లో నచ్చకపోవడంతో అన్నయ్య బదిలీకి ప్రయత్నాలు చేయటంతో విజయనగరం కి తిరిగి వచ్చేసాం.కానీ వేరే ఇల్లు తీసుకోకుండా ఒక మేనమామ ఇంట్లోనే ఉండాల్సి వచ్చింది.వాళ్ళు పదే పదే అన్నయ్య తో బాధ్యతలన్నీ మోయాల్సివచ్చిందని అనటంతో అతను మా మీద ద్వేషం […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 20 ‘శతాయుష్మాన్ భవ’ – కథానేపథ్యం -కె.వరలక్ష్మి 1960లనాటికి ఇంగ్లీషు, హిందీ హైస్కూల్లో ఆరవ తరగతిలో ప్రారంభమయ్యేది. మాకు అలా ఇంగ్లీషు నేర్పిన వారు శ్రీ జోగారావు మాష్టారు. ఏ అక్షరాన్ని ఎలా పలకాలి, ఏ పదాన్ని ఎలా ఉచ్చరించాలి అనేది పట్టి పట్టి నేర్పించేవారు. ఎంతో శ్రద్ధతో పాఠాలు చెప్పేవారు. నేను సెలవుల్లో మా అమ్మమ్మగారింటికి వెళ్ళి తిరిగి వచ్చాక రెండు వారాలు ఆలస్యంగా హైస్కూల్లో జాయినయ్యాను అప్పటికే నా […]
Continue Readingజ్ఞాపకాల ఊయలలో-5 -చాగంటి కృష్ణకుమారి పల్లె లో మాయిల్లు తాటాకుతో నేసిన పెనక ఇళ్లు . గోడలన్నీ మట్టి గోడలే , లోపల ఇంట్లోని మొత్తం నేలంతా మట్టి నేలే ! గోడలని ఎర్ర బంక మట్టిలో రాగిఅంబలి కలిపి ఏక మందం లో చదునుగా వుండేలా అలికి వాటి అందాన్నీ, తాజాతనాన్నీ కాపాడేవారట! ఇది నేను తరువాత తెలుసుకొన్న విషయం . గోడలు 10 అంగుళాల మందం లో అక్కడక్కడ అవసరానికి ఏవైనా సామానులు పెట్టుకొనేలా […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ బొలీవియాలో చేగువేరా బొలీవియాలో చే గెరిల్లా చర్యలు 1967లో జరిగాయి. జనం ఒక ప్రత్యేక పరిస్థితిలో ఉన్న సమయాన గెరిల్లాలు వచ్చారు. ప్రభుత్వం 1965 నుంచి కత్తిరించిన మా సగం జీతాలు మాకు బాకీపడి ఉంది. కొమిబొల్ ఆర్థికంగా పటిష్టం కాగానే ఆ డబ్బు ఇచ్చేస్తానని బారియెంటోస్ వాగ్దానం చేశాడు. ఏళ్ళు గడిచిపోయాయిగాని ఆ వాగ్దానం అమల్లోకొచ్చే జాడలు కనబడలేదు. మిలిటరీ లోంచి ఓ కొత్త […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 ఐతే ఎక్కువమందికి పని ఇస్తున్నాకొద్దీ మొదట పని ఇచ్చిన వాళ్ళకి పని ఇస్తామన్నారు. ఖనిజంకంటే తక్కువ నాణ్యతగల రాళ్లన్నిటినీ గని లోంచి తీయగానే కుప్పగా పడేస్తే ఈ గుట్ట తయారయింది. గని పని మొదలయిన రోజుల్లో లోపలినుంచి వచ్చే రాళ్లు నల్లగా బొగ్గులాగ ఉండేవి. అది చాల నాణ్యమైన ఖనిజంగల రాయి అన్నమాట. దీంట్లోంచి ఖనిజాన్ని వేరుచేసి రాళ్ళను పారేస్తే […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 20 పెద్ద మామయ్య – కథానేపథ్యం -కె.వరలక్ష్మి విపుల మాసపత్రిక కథల పోటీలో కొద్దిలో మొదటి బహుమతి తప్పిపోయిన ‘పెద్దమామయ్య • నాకిష్టమైన నా కథల్లో ఒకటి నిజానికి ఆ మామయ్య నా సొంత మామయ్య కాదు పోల్నాడులోని రైతుకుటుంబానికి చెందిన ఆయన, మా వెనక వీధిలో వున్న మోతుబరి రైతుకి ఇల్లరికపుటల్లుడిగా వచ్చాడు. సాత్త్వికుడు, అందమైనవాడు. పొలమారు ఖద్దరు పంచె, పొడవు చేతుల కళ్ళలాఫారం, భుజం మీద మడత విప్పని […]
Continue Readingజ్ఞాపకాల ఊయలలో-4 -చాగంటి కృష్ణకుమారి నా ఒకటవ క్లాసు చదువును మధ్యలోనే ఆపేసి మాపల్లె కు వెళ్లాక అక్కడ బడికి ఒకటి రెండు రోజులకన్నా ఎక్కువ పోలేదు.ఒక చిన్నతాటాకు చదరని తీసుకొని బడికి వెళ్లాలి.చదర మీద కూర్చొని ఇసుకలొ ఎవో కొన్ని తెలుగు పదాలు రాయడం,దిద్దడం వంటివి చేసిన గుర్తుంది.మరి ఆ బడికి నన్ను పంపలేదు. ఇంట్లోనే ఏవో నేర్పుతూ వుండేవారు. ఇవి ఏడూ .. వారముల పేర్లు, ఈ పన్నెండు నెలల పేర్లు– అన్న పంథాలో […]
Continue Readingనడక దారిలో-4 -శీలా సుభద్రా దేవి మా నాన్నగారు పోయిన తర్వాత ఏడాదికి 1961 లో మా పెద్ద అన్నయ్య కు శ్రీకాకుళం జిల్లా లోని కోటబొమ్మాళి అనే ఊరు లోని జిల్లాపరిషత్ ఉన్నత పాఠశాల లో టీచర్ గా ఉద్యోగం వచ్చింది.మా రెండో అన్నయ్య వైజాగ్ లో హాస్టల్ లో ఉండి చదువుకునే వాడు. అమ్మా,మా రెండో అక్కా నేను విజయనగరం నుండీ రైల్లో బయలుదేరి రామచంద్రాపురమో, హరిశ్చంద్రాపురమో గుర్తు […]
Continue Readingజీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు-10 -వెనిగళ్ళ కోమల కాలేజ్ సర్వీస్ అన్వరుల్ – ఉలుం కాలేజీలో వాతావరణం స్నేహపూర్వకంగా ఉండేది. మా డిపార్ట్ మెంట్ హెడ్ ఎ.ఎం.వాఛా స్టాఫ్ ను ఆదరించేవారు. అందరిచేత పనిచేయించటంలో నేర్పరి. కష్టజీవి. ఎప్పుడూ సెలవుపెట్టి ఎరగడు. తన పుట్టిన రోజున మాకు పార్టీలిచ్చేవాడు. ఇప్పటికీ అది కొనసాగుతున్నది. రాఘవేంద్ర మాన్వీ, క్రిస్టీనా, జాఫ్రీ – అందరం ఒక కుటుంబ సభ్యులుగా అమెరికాలో పెరిగేవాళ్ళం. నేను క్రిస్టీనా ఖమరున్నీసా బేగం (ఎకనామిక్స్) స్నేహంగా, […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం మాకు ముగ్గురు మాంచేగోలతో మంచి దోస్తీ కలిసింది. వాళ్ళు వస్తూనే “మా కివాళ మీ ఇంట్లోనే భోజనం. మాకు ఇవాళ సెలవు. ఎక్కడికీ పోలేం” అనే వాళ్ళు. మేం బయటి పరిస్థితులను గురించి కూడా మాట్లాడుకునే వాళ్లం. మేం అప్పుడప్పుడు వాళ్ళ కుటుంబాల్ని కూడా పిలిచేవాళ్ళం. మాంచెగోలకూ, రేంజర్లకూ ఉన్న తేడా ప్రతి ఒక్కరికీ తెలిసిపోయింది. ప్రతి […]
Continue Reading
జీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు-9 -వెనిగళ్ళ కోమల నవీన మెడిసిన్ పూర్తవుతుండగా హేమంత్ తో వివాహం జరిగింది. అతను నిజాం కాలేజి గ్రాడ్యుయేట్. ఇండియన్ ఎంబసీ, వాషింగ్టన్ లో ఉద్యోగిగా ఉన్నాడు. అతను ప్రపోజ్ చేసిన మీదట నవీన ఇష్టపడింది. అతను సెలవులకు హైదరాబాద్ వచ్చి ఉన్నాడు. ఇన్నయ్యకు ఆ పెండ్లికి అభ్యంతరం లేకపోయింది. జనవరి 12, 1988న రిజిస్టర్ వివాహం జరిగింది. జూబ్లీహిల్స్ క్లబ్ లో డిన్నర్ ఇచ్చాము. వ్యవధి లేకపోవటాన నా వాళ్ళంతా ఊళ్ళ […]
Continue Readingనడక దారిలో-3 -శీలా సుభద్రా దేవి ఇంటి పెద్దదిక్కు నాన్నగారు వెళ్ళిపోయాక కుటుంబం లో మార్పు వచ్చింది.వీథివరండా లో ఉన్న బల్ల ఖాళీ ఐపోయింది.బల్లే కాదు ఇల్లంతా కూడా ఖాళీయే.పెద్ద మామయ్య అమ్మచేతిలో పెట్టిన కొద్ది పాటి సొమ్ము కూడా ఖాళీయే. ఆరో తరగతి చదువుతున్న నేను మళ్ళీ బడికి వెళ్ళలేదు. ఆర్థిక పరిస్థితి అస్తవ్యస్తం ఐనప్పుడో, కుటుంబం సంక్షోభంలో ఉన్నప్పుడో ముందుగా మాన్పించేది ఆడపిల్లల చదువులే కదా.ఇంక నాకు అన్నీ సెలవులే. అప్పట్లో […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 20 దగా – కథానేపధ్యం -కె.వరలక్ష్మి 1988లో మేం శ్రీరామ్ నగర్ లో కొత్త ఇంటి గృహప్రవేశం చేసాం. అప్పటికి ఈ కాలనీలో అక్కడొకటి ఇక్కడొకటి వేళ్ళమీద లెక్క పెట్టేటన్ని ఇళ్ళుండేవి. మా ఇంటి ఎదుట ఒక చిన్న తాటాకిల్లు వుండేది. రోడ్లు చిన్నవి కావడం వలన ఆ ఇంటి వాళ్ళు వాకిట్లో మంచాలేసుకుని పడుకుంటే మా వాకిట్లో పడుకున్నట్టే వుండేది. ఆ ఇంటికి ఆనుకుని దక్షిణంవైపు 500 చదరపు […]
Continue Readingజ్ఞాపకాల ఊయలలో-3 -చాగంటి కృష్ణకుమారి విజయనగరంలో రాజునాన్నగారింట్లో‘ ‘రాజునాన్నగది’కి ఆనుకొనివున్న సావిట్లో రేడియో వుండేది. న్యాయపతి రాఘవరావుగారు కామేశ్వరి గార్ల పిల్లల “ ఆటవిడుపు” కార్యక్రమానికి “ రారండొయ్ రారండోయ్… పిల్లల్లారా రారండోయ్” పిలుపుని అందుకోవడానికై ఆసావిట్లో మునుముందుగానే అందరూ సమావేశమయ్యేవారు. ఈ రేడియో అన్నయ్యాఅక్కయ్యా “మొద్దబ్బాయీ , చిట్టిబావా , పొట్టిమరదలూ” తో కలసి ఎంత సందడి చేయించే వారో అంతకు పదింతల సందడిని ఈ రెండు కుటుంబాల పెద్దలు ప్రతీవారం చేసేవారు. ఒకసారి వీళ్ళుచేసిన […]
Continue Readingజ్ఞాపకాల ఊయలలో-2 -చాగంటి కృష్ణకుమారి మానాన్న బడికి నాతోపాటూ వచ్చి జడుసుకొనేలా భయంకరంగా వున్న హెడ్మాస్టర్ గారిదగ్గర కూర్చోపెట్టి వారు నాతో ముచ్చటలాడేలా చేసి నా భయం పోగెట్టాడని చెప్పాకదా ! ఇంతకు పదింతలు భయాందోళనలను చెందిన సంఘటన ఒకటుంది. ఆ ఉదంతంలోనూ నాన్నదే ప్రధాన భూమిక. అప్పుడు నాకు మూడేళ్లు నిండి నాలుగో ఏడు నడుస్తూ వుండవచ్చు .అంటే బడి మెట్లు ఇంకా ఎక్కడం మొదలవలేదు. ఎందుకంటే ఆరోజులలో ఈ ‘కెజీ’ చదువులు లేవు.ఏంచక్కా పరుగులుపెడుతూ […]
Continue Readingనడక దారిలో-2 -శీలా సుభద్రా దేవి “నాన్న మీద కవితలు మీరు రాసిన వేమైనా ఉన్నాయా” అని “నాన్న పదం” సంకలనం కోసం ఘంటశాల నిర్మల గారు అడుగుతే ‘లేవు ‘అన్నప్పుడు ‘ఏదైనా రాయండి’ అన్నారు ఒక్క జ్ణాపకాన్ని నాకు ఇవ్వని నాన్నగురించి ఏమి రాస్తాను. నాకు ఊహ తెలిసే సరికే జబ్బు తో ఉన్నారు.అమ్మ వంటి మీద నగలతో సహా అంతా కరిగి పోయింది.మరీమరీ మెదడు మడతలని విప్పగా ఆదివారాలు త్రినాధ స్వామి వ్రతం చేసేవారు […]
Continue Reading
జీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు-8 -వెనిగళ్ళ కోమల రాజు పుట్టుక గురించి నాకొక గట్టి విశ్వాసం ఉన్నది. నేను, కనకమణి స్కూలు లైబ్రరీకి ఇంగ్లీషు పుస్తకాలు కొనటానికి ఒకనాడు ఆబిడ్స్ వెళ్లాము. పుస్తకాలు సెలక్షన్ అయ్యింది. లంచ్ చేద్దామని నిజాం కాలేజికెదురుగా ఉన్న ఓరియంట్ రెస్టారెంట్ కి వెళ్ళాము. పదార్ధాలు ఆర్డరిచ్చి మాట్లాడుకుంటున్నాము. నాలో అతిసన్నని కదలిక అనిపించింది. గర్భం సూచన అది అనిపించింది. భోజనం సహించలేదు. ఓరియంట్ రెస్టారెంట్ కి ఒక ప్రత్యేకత ఉండేది. ఎలీట్, […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 20 సర్పపరిష్వంగం – కథానేపధ్యం -కె.వరలక్ష్మి నా చిన్నప్పుడు మా ఇంటి వెనక వీధిలో పెద్ద తాటాకిల్లు వుండేది. ఆ ఇంటి యజమాని ఆయుర్వేదం మందులు అమ్మడానికి తరచుగా పడమటికి (రాయలసీమవైపు) వెళ్తూండేవాడు. మా వీధిలో చాలా కాపు కుటుంబాల్లో ఆయుర్వేద గుళికలు తయారుచేస్తూ వుండేవారు. అలా అమ్మడానికి వెళ్ళేవాళ్ళు ఆరేసినెలలు, ఇంకా పైన తిరిగి వచ్చేవారు. మధ్యలో అప్పుడప్పుడు ఓ కార్డురాసి క్షేమం తెలిపి పదో పరకో పంపిస్తూ వుండేవారు. […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం మాకు ముగ్గురు మాంచేగోలతో మంచి దోస్తీ కలిసింది. వాళ్ళు వస్తూనే “మా కివాళ మీ ఇంట్లోనే భోజనం. మాకు ఇవాళ సెలవు. ఎక్కడికీ పోలేం” అనే వాళ్ళు. మేం బయటి పరిస్థితులను గురించి కూడా మాట్లాడుకునే వాళ్లం. మేం అప్పుడప్పుడు వాళ్ళ కుటుంబాల్ని కూడా పిలిచేవాళ్ళం. మాంచెగోలకూ, రేంజర్లకూ ఉన్న తేడా ప్రతి ఒక్కరికీ తెలిసిపోయింది. ప్రతి […]
Continue Readingనడక దారిలో-1 -శీలా సుభద్రా దేవి నా నుండి బాల్యం ఎప్పుడు జారిపోయిందో తెలియదు.అందరూ బాల్యం జ్ణాపకాలు అపురూపంగా చెప్పుకుంటుంటే నేను గుర్తు తెచ్చుకోటానికి మెదడు పొరల్ని తిరగేస్తూ వెతుక్కుంటాను.నేను ప్రాధమిక పాఠశాలకి వెళ్ళానో లేదో తెలియదు.నాకన్నా పెద్దవాళ్ళైన తోబుట్టువులను అడగాలన్న ఆలోచన వాళ్ళున్నపుడు గుర్తు రాలేదు .అయిదో క్లాసు మాత్రం విజయనగరంలోని పాతబస్టేండుకు దగ్గర ఉన్న ఆశపువీథి లోని పాఠశాలకు వెళ్ళిన గుర్తు.. వినాయక చవితి కి స్కూల్లో పిల్లలచేత […]
Continue Reading
జ్ఞాపకాల ఊయలలో-1 -చాగంటి కృష్ణకుమారి అవి మారాజునాన్నకాల్చే సిగరెట్టుపెట్టెలలోని తెల్లని ముచ్చికాగితాలు అడిగి పుస్తకాలలో పదిలంగా దాచుకొనే రోజులు;చిన్నిరబ్బరుమూతతోవున్న ఖాళీఅయిన బుల్లిఇంజక్షన్ సీసా రాజునాన్నగారి మెడికల్ షాపు నుండి తెచ్చుకొని పలక తుడుచుకోవడానికి నీటితో నింపుకొన్న రోజులు.పుస్తకాలలో నెమలి ఈకలను దాచి వాటిమీద మూడు,నాలుగు బియ్యపుగింజలువేసి అది పిల్లలు పెడుతుందని మాటిమాటికీ పేజీలు తిరగేసే రోజులు. రాజునాన్న మానాన్న చాగంటి సోమయాజులు( చాసో)కి తమ్ముడి వరస.అప్పుడు నేను చదువు తున్నది విజయనగరం చిన్నిపల్లి వీధిబడిలో ఒకటవ తరగతి.బడిమెట్లుఎక్కగానే […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 19 స్వస్తి – కథానేపధ్యం -కె.వరలక్ష్మి బాబ్రీ మసీదు సంఘటన తర్వాత కవుల కలాలు, గళాలు ఆవేశంతో వెల్లువెత్తాయి. కథకులూ విశేషంగా స్పందించారు. నేనూ ఓ కథ రాయాలనుకున్నాను ఎక్కడో జరిగిన సంఘటనకు, ఎవరి కళ్ళతోనో చూసినదానికి నేనెలా స్పందించాలో అర్థం కాలేదు. ఆ సంఘటనను వ్యతిరేకిస్తూ కొందరు, అనుకూలంగా కొందరు పేపర్లలో రాస్తున్నారు. రాజకీయ పార్టీలు చూద్దామా అంటే ఒక పార్టీ ‘అలా మసీదును కూలగొట్టడం తప్పు’ అంటే వెంటనే […]
Continue Reading
జీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు-7 -వెనిగళ్ళ కోమల వివాహం, పిల్లలు, బాధ్యతలు అన్నయ్యకు చదువుతుండగానే పెండ్లయింది. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ కాలేజీలో డి్గ్రీ చదివారు. ముగ్గురు పిల్లల తండ్రయ్యారు. తార, నాగమణి, కృష్ణమోహన్ – వదిన ఎంపికే ముగ్గురి పేర్లు. పెంచే విధానం గూడా ఆమెకు తోచినట్లే. ఆ తరుణంలో మా అమ్మ నాకూ శ్యామలక్కకూ పెండ్లి విషయం నాన్న, అన్నయ్య శ్రద్ధ పట్టటం లేదని కొంత బెంగ పడింది. స్నేహితుల పెళ్ళిళ్ళ విషయంలో చూపే శ్రద్ధ మాపట్ల […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం జరగబోయే సంఘటనలపట్ల కొందరు వ్యాకులపడ్డారు. ఏం జరగబోతోందో తెలియని అమోయమంలో ఎన్నెన్ని ఘోరాలు జరిగాయని! కటావి సంఘటన వింటే గుండె చెరువవుతుంది. సెలవులు గనుక భర్త ఎటో ప్రయాణమయి వెళ్ళిపోయాడు. కాల్పులూ, ఘర్షణలూ – ఈ గందరగోళమంతా చూసి భార్య తన పిల్లల్ని మంచంకింద దాచింది. మా దగ్గర ఇది ఒక అలవాటు. కాల్పులు జరిగేటప్పుడు పిల్లల్ని […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 18 ఏ గూటి సిలక – కథానేపధ్యం -కె.వరలక్ష్మి సరిగా గమనించగలిగితే జీవితాల్లోని కదిలించే సంఘటనలన్నీ కథలే. మా అత్తగారికి కొడుకు తర్వాత ఐదుగురు కూతుళ్ళు, అంటే నాకు అయిదుగురు ఆడపడచులు. అందులో పెద్దమ్మాయి భర్త ఇంజనీరు కావడంతో ఆమె జీవితం ఆర్థికంగా బావుండేది. మిగతా నలుగురివీ అంతంతమాత్రపు ఆర్థిక స్థితులు. దాంతో ఆవిడ చాలా అతిశయంతో డామినేటింగ్ పెర్సన్ గా వుండేది. కాని, ఆమెకు పిల్లలు కలగలేదు. అప్పటికి మెడికల్ […]
Continue Reading
జీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు-6 -వెనిగళ్ళ కోమల ఒకనాడు వెల్మా, నేను బస్ మిస్ చేసి మార్కెట్ కు అడ్డదారిన నడిచి వెళుతూ ఉన్నాం. నలుగురు యువకులు ఆ దారినే వెళుతూ ఉన్నారు. వెల్మా గళ్ళెగా పెద్దదానిలాగా ఉంటుంది. నేను అప్పుడు బక్కగా ఉండేదాన్ని. తనకు తెలుగు రాదు గనుక ఇద్దరం హిందీలో కబుర్లాడుకుంటూ నడిచాం. ఆ అబ్బాయిలు తెలుగులో మా మీద కామెంట్స్ పాస్ చేస్తూనే నడిచారు. మాకు అర్థం కాదని గాబోలు – ‘ఈమె […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం ఆయన చెప్పిందాని సారాంశమేమంటే కొమిబొల్ ఆర్థికంగా చితికిపోయి కూలిపోవడానికి సిద్ధంగా ఉంది. కొమిబొల్కు ఎన్నో అప్పులున్నాయని ఆయన చెప్పాడు. ఆ అప్పులు తీర్చకపోతే బొలీవియాకు ఉన్న విదేశీ వ్యాపారాలు రద్దయిపోతాయి. ఇలా ఆయన ఇంకేమిటేమిటో చెప్పుకొచ్చాడు. వెంటనే జనం “… రోజులిట్లా ఉంటే మనం కం పెనీని కాపాడుకోవడం కన్నా చేసేదేముంది? మనం తొందరపాటుగా ఈ […]
Continue Reading
జీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు-5 -వెనిగళ్ళ కోమల నాకు 8 ఏళ్లుంటాయి నేను గెంతుతూ ఆడుతున్నాను. బజారు తలుపు తెరుచుకుని ఒకాయన కాషాయవస్త్రధారి (యువకుడే) వచ్చాడు. నాన్నను చూచి – ఈ అమ్మాయి అడవిలో కళ్ళు మూసుకుని కూర్చున్నా అన్నం దొరుకుతుంది అన్నాడు. నాన్న అతని మాటలు నమ్మాడని కాదుగాని అతను నాన్నను ప్లీజ్ చేయటానికి వాడిన సమయస్ఫూర్తి నచ్చి అతనికి 2 రూపాయలు (అప్పుడది ఎక్కువ) యిచ్చి పంపాడు. దానధర్మాలు చేయటం, చందాలు విరివిగా ఇవ్వటం […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం ఇంతలో మాకు రేడియోద్వారా ఒక సమాచారం తెలిసింది. క్షతగాత్రుల్ని తీసుకుపోతున్న ట్రక్కు సరిగా ఎక్కడుందో గుర్తించగలిగాం. కాని సైన్యం ఎవరినీ, చివరికి అంబులెన్సును కూడా ట్రక్కు దగ్గరికి వెళ్ళనివ్వడం లేదు. “అక్కడి కెలాగైనా వెళ్ళాలి. తప్పకుండా వాళ్ళదగ్గరికెళ్ళాలి” అని జనం కోరడం మొదలెట్టారు. కాని మాకు వాహనాలేమీ లేవు. కనుక స్త్రీలందరూ బయల్దేరి లాలాగువా ప్రజల […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 17 మల్లెపువ్వు – కథానేపధ్యం -కె.వరలక్ష్మి మా పెద్దమ్మాయి పెళ్ళికి ముందూ, పెళ్ళి తర్వాతా నేనెదుర్కున్న చికాకులు అన్నీ ఇన్నీ కావు. అంతకు రెండేళ్ళ ముందే ఎల్.ఐ.సి లోన్ పెట్టి ఇల్లు కట్టుకోవడం, పిల్లల చదువులు పూర్తయ్యేవరకూ పెళ్ళిళ్ళ మాట తలపెట్టవద్దులే అనుకోవడం వల్ల నా సంపాదనలో ఇంటి ఖర్చులు పోను మిగిలినది లోకి వడ్డీ కట్టేస్తూ వచ్చేదాన్ని, నా సంపాదన అని ఎందుకంటున్నానంటే మా పిల్లల తండ్రిది నాకన్నా ఎక్కువ […]
Continue Reading
జీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు-4 -వెనిగళ్ళ కోమల చిన్నపిల్లల్ని పోగేసి చింతగింజలాట ఆడేదాన్ని ఇంటర్ చదివేటప్పుడు. అన్నయ్య ‘నిన్ను ఇలా చూచినవారెవరూ ఇంటర్ చదువుతున్నావంటే నమ్మరు’ అనేవాడు. ఐదురాళ్ళ ఆట కూడా మొదలు పెట్టా. నొక్కుల జుత్తు పెద్దగా, ఒత్తుగా ఉండేది. చిక్కు తీసుకోలేక పీకి, కత్తిరించి పడేస్తుంటే అన్నయ్య – నీకెందుకింత చక్కని జుట్టు వచ్చిందో గాని నులకతాడు పేనినట్లు పేనుతున్నావు అని కోప్పడేవాడు. మంచి దువ్వెన తెచ్చి ఇచ్చాడు. ఇంటర్ లో 10 మంది […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం నన్ను ఉత్తేజ పరచిన సంగతి మరొకటుంది. ఖైదీలు మమ్మల్ని మచ్చిక చేసుకోవడానికి మాకు చాకొలెట్లు, సిగరెట్లు, క్యాండీలు ఇస్తుండేవారు. వాళ్ళు తినేటప్పుడు మేం కనబడడం తటస్థిస్తే మమ్మల్ని కూడా తిండికి ఆహ్వానించేవాళ్ళు. కొందరు అమాయకమైన స్త్రీలం వాళ్ళిచ్చేవి తీసుకున్నాం. నేను కూడా తీసుకునేదాన్నే – నేను కొన్నిసార్లు సిగరెట్లు తీసుకున్నాను. కాని ఓ రోజు జెరోమా […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 16 ఆశాజీవులు కథ గురించి -కె.వరలక్ష్మి 1972లో నేను స్కూలు ప్రారంభించాను, నాలుగేళ్ళ మా అబ్బాయితో కలిపి ఏడుగురు పిల్లల్లో ప్రారంభించినప్పటి నా ధ్యేయం నా ముగ్గురు పిల్లలకీ లోటులేకుండా తిండి, బట్ట సమకూర్చుకోవాలనే, కాని, నాలుగైదు నెలలు గడిచేసరికి మంచి ప్రాధమిక విద్యను అన్ని వర్గాల పిల్లలకీ అందుబాటులోకి తేవడం ముఖ్యమని అర్ధమైంది. అందుకే ప్రారంభంలో మొదలుపెట్టిన పది రూపాయల ఫీజును పాతికేళ్ళైనా మార్చలేదు. కూలి జనాల పిల్లలకి పుస్తకాలు, […]
Continue Reading
జీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు-3 -వెనిగళ్ళ కోమల సీతమ్మ పెద్దమ్మ ఒంటరి. అమ్మమ్మ నాటి నుండి స్నేహమట. అమ్మమ్మ, తాతయ్యలను నేను ఎరుగను. అది నా జీవితంలో లోటుగానే ఉండేది. ఆమె మా యింట్లో పెద్ద తోడుగా సహాయపడేది. అన్నయ్య తెనాలిలో చదువు కుంటుంటే దగ్గర ఉండి వండి పెట్టింది. నా పెండ్లి దాకా ఉన్నది పెద్దమ్మ. మేమంతా గౌరవించి, ప్రేమించిన సీతమ్మ పెద్దమ్మ. నాన్నగారి తరఫున తాతయ్య, బాబాయిలు, నాగమ్మత్తయ్య ఎక్కువ వచ్చిపోతుండేవారు. నాన్న స్థితిమంతుడవటాన […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం నా భర్త అక్కడ ఉన్నాడా? అని అడుగగానే ఆయన నా కోసం బయటికి వచ్చాడు. ఆయన రాత్రంతా కాపలా కాస్తూ అక్కడ నిలబడి ఉన్నాడట. నన్ను చూడగానే ఆయన చాలా సంతోషంగా “చూశావా, వాళ్ళు మన నాయకులను లోపాజ్లో ఖైదీలుగా పెట్టారు. మనం విదేశీయులను ఇక్కడ పట్టుకున్నాం. స్త్రీలు, మేమూ కలిసి కాపలా కాస్తున్నాం” అన్నాడు. […]
Continue Reading
నా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 15 -కె.వరలక్ష్మి అది 1991 ఏప్రిల్ నెల. మా అత్తగారి మూడో చెల్లెలు సరోజని. నలుగురు పిల్లల తల్లి. అప్పటికి రెండేళ్ళుగా బ్రెయిన్ ట్యూమర్ తో బాధపడి మరణించింది. నలభై రెండేళ్ళ వయసు. కుటుంబంలో అందరికీ బాధాకరమైన సంఘటన. గోదావరి జిల్లాల్లో పునిస్త్రీగా మరణించిన వాళ్ళ పేరున పదకొండో రోజున దగ్గర్లో ఉన్న చెరువు వొడ్డునో, కాలువ వొడ్డునో మూసివాయనం పూజలు జరిపి ముత్తైదువులందరికీ చేటలో పసుపు, కుంకుమ, చిన్న అద్దం […]
Continue Reading
నా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 14 గాజుపళ్లెం (కథ) -కె.వరలక్ష్మి నేను కథారచన ప్రారంభించాక మొదటిసారిగా అవార్డును తెచ్చిపెట్టిన కథ గాజుపళ్ళెం. 1992లో ఏ.జి ఆఫీస్ వారి రంజని అవార్డు పొంది, 28.2.1992 ఆంధ్రజ్యోతి వీక్లీలో ‘ఈవారం కథ ‘గా వచ్చిన ఈ కథ తర్వాత చాలా సంకలనాల్లో చోటు చేసుకుంది. బోలెడన్ని ఉత్తరాలొచ్చేలా చేసి చాలామంది అభిమానుల్ని సంపాదించిపెట్టింది. 2013లో వచ్చిన ‘నవ్య నీరాజనం’ లోనూ, 2014లో వచ్చిన ‘కథ- నేపథ్యం’ లోనూ ఈ కథనే […]
Continue Readingజీవితమే నవీనం అనుభవాలు -జ్ఞాపకాలు-2 -వెనిగళ్ళ కోమల పెద్ద మామయ్య అంటే నాన్నకు యిష్టం. మాకందరికీ చనువు ఉండేది. మామయ్యలు అమ్మ ఒకరినొకరు ప్రాణప్రదంగా చూసుకునేవారు. పెదమామయ్య సౌమ్యుడు. ఏ పని చేసినా నీటుగా, అందంగా చేసేవాడు. తాటిజీబుర్లతో ఎంతో ఉపయోగంగా ఉండే చీపుర్లు కట్టేవారు. నులక, నవారు, మంచాలు నేయటంలో నేర్పరి. దీపావళికి ఉమ్మెత్తకాయలు తొలిచి ప్రమిదలుగా చేసి, నూనెపోసి వెలిగించి ద్వారాలకు అందంగా వేలాడదీసేవాడు. ఉండ్రాళ్ళతద్దెకూ, అట్ల తద్దెకూ మా రెండో యింట్లో మోకులతో […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం ఇంకా నలభైశాతం మంది పురుషులు తమ స్త్రీలు సంఘటితం కావడాన్ని వ్యతిరేకిస్తున్నారని నేను అనుకుంటున్నాను. ఉదాహరణకు కంపెనీలో ఉద్యోగం పోతుందని కొందరు భయపడుతున్నారు. నా పనివల్ల నా భర్త పొందిన కష్టాల్లాంటివి తమకి కూడా వస్తాయని కొందరు భయపడుతున్నారు. మరికొందరు తమ భార్యల గురించి జనం చెడ్డగా చెప్పుకుంటారని భయపడుతున్నారు. ఎందుకంటే మా ప్రవర్తన చూస్తూ […]
Continue Reading
నా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 13 ‘పిండిబొమ్మలు’ కథ గురించి -కె.వరలక్ష్మి నేను స్కూల్ ఫైనల్ చదివేటప్పుడు మా ఊరు జగ్గంపేటలో పబ్లిక్ పరీక్షలకి సెంటర్ లేదు. చుట్టుపక్కల చాలా ఊళ్ళవాళ్ళు అప్పటి తాలూకా కేంద్రమైన పెద్దాపురం వెళ్ళి పరీక్షలు రాయాల్సి వచ్చేది. పెద్దాపురం మా ఊరికి పదిమైళ్ళు. ప్రైవేటు బస్సులు జనం నిండితేనే కదిలేవి, టైంతో పనిలేదు. ఇంట్లో పెద్దవాళ్ళకీ, మాకూ కూడా రోజూ అలా ప్రయాణం చెయ్యడం అప్పట్లో చాలా పెద్ద విషయం, క్లాసులో […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం- సైగ్లో – 20 గృహిణుల సంఘం బర్డోలాలతో ఘర్షణ అయిపోయాక స్త్రీలందరూ తామెక్కడి నుంచి తరిమేయబడ్డారో అక్కడికి చేరుకొని నిరాహారదీక్ష ప్రారంభించారు. ఆ రాత్రి సాన్ రోమాన్ వాళ్ళ దగ్గరికి వచ్చాడు. సాన్ రోమాన్ క్రూరమైన ముఖాన్ని చూడడం వాళ్ళెవరికీ ఇష్టం లేకపోయింది. మహిళల్లో నుంచి ఒకావిడ లేచి సాన్ రోమాస్ ముందుకొచ్చి “సాన్ రోమాన్, మీ తలారుల్నించి రక్షించుకోడానికి మా దగ్గర […]
Continue Readingజ్ఞాపకాలు-1 -వెనిగళ్ళ కోమల నాన్న తన మూడవ ఏట మూల్పూరు పెంపు వచ్చారట. పెంచుకున్న వారు అఫీషియల్ గా దత్తత నిర్వహించి నాన్న అసలు యింటి పేరు మార్చలేదు. పెంచి బాధ్యతలు, ఆస్తులు అప్పగించారు తప్ప. అందువలన మూల్పూరులో మేము ఒక్కళ్ళమే వెనిగళ్ళవాళ్ళం. అంట్లు, సూదకాలు మా దరికి రాలేదు మూల్పూరులో. మాది ఏకఛత్రాదిపత్యం మూల్పూరులో. పెద్దింటి వారుగా ఊరంతా గౌరవించేవారు. అలా అమ్మా, నాన్నా నడుచుకున్నారు మరి! అమ్మకు ఎనిమిదవ ఏట నాన్నతో (18ఏళ్ళు) పెండ్లి […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం సైగ్లో – 20 నిజం చెప్పాలంటే 1952 ప్రజా విప్లవం తర్వాత అధికారానికి వచ్చిన ఎమ్.ఎన్.ఆర్. మనుషులు కొంచెం ఆశపోతులు. అందుకనే తమను తాము “విప్లవకారులు”గా ప్రకటించుకున్నప్పటికీ వీళ్ళను కొనేసే అవకాశాన్ని సామ్రాజ్యవాదం వినియోగించుకుంది. ఈ రకంగా జాతీయ సంపదతోనే ఒక కొత్త లంచగొండి బూర్జువా వర్గం తలెత్తింది. అన్ని రంగాలలోనూ లంచగొండితనం ప్రబలమైపోయింది. దాని ఏజెంట్ల, కార్మిక ప్రతినిధులు, రైతాంగ నాయకులు, […]
Continue Reading
నా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 12 “పాప” కథా నేపథ్యం -కె.వరలక్ష్మి నా చిన్నప్పుడు మా ఇంట్లో వీర్రాజు అనే అబ్బాయి పనిచేస్తూ ఉండేవాడు. అతని తల్లి అతన్ని తన తల్లిదండ్రుల దగ్గర వదిలి మళ్ళీ పెళ్ళి చేసుకుని వెళ్ళిపోయిందట. మా ఇంటి ఎదుట మాలపల్లెలోని జల్లి వీరన్న మనవడు అతను. రెక్కాడితేగానీ డొక్కాడని కుటుంబం. మా అమ్మానాన్నల్ని అమ్మ – నాన్న అని, నన్ను చెల్లెమ్మ అని పిలిచేవాడు. నేను బళ్ళో నేర్చుకున్న చదువు ఇంటికొచ్చి […]
Continue Reading
నా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 11 -కె.వరలక్ష్మి అప్పటికి స్కూలు ప్రారంభించి పదేళ్లైనా రేడియో కొనుక్కోవాలనే నాకల మాత్రం నెరవేరలేదు. ఇంట్లో ఉన్న అరచెయ్యంత డొక్కు ట్రాన్సిస్టర్ ఐదు నిమషాలు పలికితే అరగంట గరగర శబ్దాల్లో మునిగిపోయేది. ఏమైనా సరే ఒక మంచి రేడియో కొనుక్కోవాల్సిందే అనుకున్నాను. అలాంటి కొత్త వస్తువులేం కొనుక్కోవాలన్నా అప్పట్లో అటు కాకినాడగాని, ఇటు రాజమండ్రిగాని వెళ్లాల్సిందే. ఒక్క పుస్తకాలు తప్ప మరేవీ సొంతంగా కొనే అలవాటు లేదప్పటికి. మోహన్ తో చెప్పేను, […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం సైగ్లో – 20 నేను నా భర్తను కలుసుకున్న కొన్నాళ్ళకే దాదాపు యాదృచ్ఛికంగా నా పుట్టిన ఊరికి, సైగ్లో-20కి వచ్చాను. ఆ ఊరే నాకు పోరాడడం నేర్పింది. నాకు ధైర్యం ఇచ్చింది. ఇక్కడి జనం జ్ఞానమే నేను అక్రమాల్ని స్పష్టంగా చూడడానికి తోడ్పడింది. ఆ ఊరు నాలో రగిల్చిన అగ్నిని ఇక చావు తప్ప మరేదీ ఆర్పలేదు. పులకాయోలో ఉన్నప్పుడు సైగ్లో-20కి వెళ్ళి […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 10 -కె.వరలక్ష్మి స్కూలు ప్రారంభించిన రెండో సంవత్సరం నుంచి పిల్లల్ని విహారయాత్రలకి తీసుకెళ్తూండేదాన్ని. ఒకటో రెండో మినీబస్సుల్లో వెళ్తూండేవాళ్లం. అలా మొదటిసారి శంఖవరం దగ్గరున్న శాంతి ఆశ్రమానికి వెళ్లేం. తూర్పు కనుమల్లోని తోటపల్లి కొండల్లో వందల ఎకరాలమేర విస్తరించి ఉన్న అందమైన, ప్రశాంతమైన ఆశ్రమం అది. మా ఆడపడుచురాణిని ఆపక్క ఊరైన వెంకటనగరం అబ్బాయికి చెయ్యడం వల్ల వాళ్ల పెళ్లికి వెళ్లినప్పుడు ఆ ఆశ్రమాన్నీ, పక్కనే ఉన్న ధారకొండనీ చూసేను. ఆ […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం పులకాయోలో నా బాల్యం-3 మర్నాడు నేను మళ్ళీ బడిదగ్గరికి వెళ్లి కిటికీలోంచి లోపలికి చూశాను. టీచర్ నన్ను పిలిచాడు. “నువ్వింకా పుస్తకాలు తెచ్చుకోలేదు గదూ” అన్నాడు. నేను జవాబివ్వలేకపోయాను. ఏడుపు మొదలు పెట్టాను. “లోపలికి రా! పోయి నువు రోజూ కూచునేచోట కూచో. బడి అయిపోయినాక కాసేపాగు” అన్నాడు. ఆ సమయానికే మా తరగతిలో ఒకమ్మాయి మా అమ్మ చనిపోయిందనీ, పిల్లలను నేనే […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 9 -కె.వరలక్ష్మి మేం ఆ ఇంట్లోకెళ్లిన కొత్తల్లో ఒకరోజు కుప్పయాచార్యులుగారి కొడుకు, సింగ్ అట ఆయనపేరు; వాళ్ల బంధువు ఒకతన్ని వెంటబెట్టుకొచ్చాడు. సింగ్ గారు మానాన్నకి క్లాస్ మేటట. మా నాన్న కాలం చేసారని తెలుసుకుని విచారించాడు. ‘‘రమణ జీవితంలో పైకి రావడానికి చాలా కష్టపడ్డాడమ్మా, మేమంతా హాయిగా ఆడుకొనేవేళల్లో తను సైకిల్ రిపేర్ షాపుల్లో పనిచేసేవాడు. ఊళ్లో కాలినడకన, పొరుగూళ్లకి ఎంతదూరమైనా సైకిల్ మీదా తిరిగేవాడు’’ అంటూ మానాన్న బాల్యం […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం పులకాయోలో నా బాల్యం-2 నా ఇన్నాళ్ళ అనుభవంతోనూ, జ్ఞానంతోనూ మా నాన్న నిజంగా కోరుకున్నది ఎం.ఎన్.ఆర్. కాదని అర్థం చేసుకోగలుగుతున్నాను. ఉదాహరణకు గనులు జాతీయం అయినాయనే వార్త విన్నప్పుడు ఆయనెంత సంతోషపడ్డాడో నాకింకా గుర్తుంది. కాని ఆయన అప్పుడే “తగరపు దొరల’’కు నష్టపరిహారం చెల్లించొద్దని అన్నాడు. ఆ మాట మీద ఆయన చాలా గట్టిగా నిలబడ్డాడు. నష్టపరిహారం చెల్లించడాన్ని తీవ్రంగా నిరసించాడు. “మనం […]
Continue Readingమా కథ రచన: దొమితిలా చుంగారా అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ దొమితిలా జీవితం పులకాయోలో నా బాల్యం నేను సైగ్లో-20లో 1937 మే 7న పుట్టాను. నాకు మూడేళ్ళప్పుడు మా కుటుంబం పులకాయోకు వచ్చేసింది. అప్పట్నించి నాకు ఇరవై ఏళ్లిచ్చేవరకు నేను పులకాయోలోనే గడిపాను. ఆ ఊరికి నేనెంతో రుణపడి వున్నాను. ఆ ఊరిని నా జీవితంలో ఒక భాగంగా భావిస్తాను. నా హృదయంలో పులకాయోకు, సైగ్లో – 20కి ముఖ్యమైన స్థానాలున్నాయి. నా బాల్యమంతా అంటే […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 8 -కె.వరలక్ష్మి గ్రంథాలయంలో పుస్తకాలన్నీ పాతవైపోయాయి. కొత్త పుస్తకాలేవీ రావడం లేవు. అమ్మాయిలంతా కొత్తనవలల కోసం అడుగుతున్నారట. అందుకని శివాజీగారు పుస్తకాలు చదివే అందర్నీ కొంతకొంత వేసుకోమని, ఆడబ్బుతో కొత్త పుస్తకాలు కొనుక్కొచ్చేరు. వాటిని విడిగా ఓ బీరువాలో సర్ది, ప్రత్యేకంగా ఓ రిజిస్టరు పెట్టేరు. నా చిన్నప్పటితో పోల్చుకుంటే పాఠకులు బాగా పెరిగేరు. ముఖ్యంగా ఆడవాళ్లు, కొత్త పుస్తకాలకి రోజుకి అర్ధరూపాయి రెంట్ అని గుర్తు. అప్పుడప్పుడే యండమూరి, మల్లాదిల […]
Continue Readingమా కథ -మూలం: దొమితిలా చుంగారా -అనువాదం:ఎన్. వేణుగోపాల్ కార్మిక సంఘం బొలీవియన్ పోరాట సంప్రదాయమంతా మౌలికంగా కార్మిక వర్గానిదేనని చెప్పొచ్చు. కార్మికులు తమ సంఘాలను ప్రభుత్వం చేతుల్లో ఎన్నడూ పడనివ్వలేదు. సంఘం ఎప్పుడూ స్వతంత్ర సంస్థగా ఉండాలి. అది కార్మిక వర్గ పంథాను పాటించాలి రాజకీయాలు లేకుండా ఉండాలని చెప్పడం లేదుగాని ఏ సాకు మీదనైనా కార్మిక సంఘం ఏలినవారికి సేవ చేయగూడదు. ప్రభుత్వాలు యజమానులకి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాయి. యజమానులను కాపాడతాయి కనుకనే కార్మిక సంఘం […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 7 -కె.వరలక్ష్మి కొత్త వారింట్లో కొచ్చి ఏడేళ్ళు అయిపొయింది. నేను ఒక్క రోజు కూడా ఆలస్యం చెయ్యకుండా అద్దె కట్టేస్తూ ఉండేదాన్ని. పెరట్లో ఉన్న కొబ్బరి చెట్ల నుంచి పడిన కాయలన్నీ పోగుచేసి ఇల్లు గల వాళ్లకి పంపించేస్తూ ఉండేదాన్ని. ఇంటి విషయంలో నిశ్చింతగా ఉన్నామనుకుంటూండగా ఇల్లు గల వాళ్ల ఆఖరబ్బాయి వెంకన్నబాబుగారొచ్చి వాళ్ల ఆస్తి పంపకాలు అయ్యాయని, ఐదుగురు అన్నదమ్ముల్లో తను చిన్నవాడు కాబట్టి దిగువ ఉన్న ఈ ఇల్లు […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- (రెండవభాగం)- 6 -కె.వరలక్ష్మి ఇల్లూ స్కూలూ ఒకటే కావడం వల్ల మా పిల్లలు సెలవు రోజొస్తే స్కూలాటే ఆడుకునే వాళ్లు. ఒక్కళ్ళు టీచరు ఇద్దరు విద్యార్థులు. బైట పిల్లలొచ్చిన అదే ఆట. వాళ్లకెప్పుడూ టీచర్ స్థానం ఇచ్చేవాళ్లు కాదు. ఊళ్లో ఒకటో రెండో బట్టల కోట్లు ఉండేవి. రెడీమేడ్ షాపులనేవి లేవు. ఊళ్లోకి మూటల వాళ్ళు తెచ్చిన మంచి రంగులూ, డిజైన్స్ ఉన్న కట్ పీసెస్ కొని పిల్లలకి బట్టలు కుట్టించేదాన్ని. మసీదు […]
Continue Readingమా కథ -ఎన్. వేణుగోపాల్ గనికార్మికుని భార్య దినచర్య నా భర్తకు మొదటి షిఫ్ట్ ఉన్నప్పుడు నాకు ఉదయం నాలుగింటికే తెల్లవారుతుంది. లేచి ఆయనకు ఉపాహారం తయారు చేస్తాను. నేనప్పుడే సత్తనాలు కూడా తయారు చేసుకోవాల్సి ఉంటుంది. సల్లేనా అంటే మాంసం, బంగాళాదుంపలు, మిరియాలపొడి మసాలా కూరిన బూరె. నేను రోజుకు వంద సత్తనాలు తయారు చేసి బజార్లో అమ్ముతాను. నా భర్త సంపాదన మా అవసరాలకు పూర్తిగా సరిపోదు. గనుక వేన్నీళ్ళకు చన్నీళ్ళలాగా నేనూ కొంత […]
Continue Reading
నా జీవన యానంలో- (రెండవభాగం)- 5 -కె.వరలక్ష్మి అది 1977 వ సంవత్సరం, ఆ సంవత్సరం జనవరి చివరి తేదీల్లో మా చిన్న చెల్లికీ , ఫిబ్రవరి మొదటి వారంలో మా పెద్ద తమ్ముడికీ పెళ్లిళ్లు జరిగాయి. ‘నేను ఆడ పిల్లలకి కట్నం ఇవ్వను, మగ పిల్లలకి తీసుకొను’ అన్న మా నాన్నమాట మా చిన్న చెల్లి విషయంలో చెల్లలేదు. 5 వేలు ఇవ్వాల్సి వచ్చింది. ఆ డబ్బుల కోసం, పెళ్లి ఖర్చులకీ అప్పు చేసేరు. నేను […]
Continue Readingమా కథ (దొమితిలా చుంగారా) -అనువాదం: ఎన్. వేణుగోపాల్ గని కార్మికులెట్లా పనిచేస్తారు? గనుల్లో రెండు రకాలైన పని ఉంటుంది. ఒకటేమో సాంకేతికులు చేసేది, మరొకటి గని – పనివాళ్ళు చేసేది. గని పని ఎప్పుడూ ఆగదు, పగలూ రాత్రీ నడుస్తూనే ఉంటుంది. గని పని వాళ్ళకు మూడు షిప్టులుంటాయి. షిఫ్ట్ కొందరికి నెలకోసారి, కొందరికి రెండు వారాలకోసారి, మరికొందరికి వారానికోసారి మారుతుంది. నా భర్తకు షిఫ్ట్ ప్రతి వారమూ మారుతుంది. గని లోతులకు దిగడానికి, పైకి […]
Continue Reading
