నా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 23 -కె.వరలక్ష్మి తర్వాతి కాలంలో రాసిన కథల్లో ‘ప్రత్యామ్నాయం’ కథలో ఒరిస్సా లోని కేవ్స్ దగ్గర కోతుల గురించి ; బస్సెక్కేటప్పుడు ఆపేసేరని, ధర్నా చేసిన ఆమె గురించి ఇటీవల రాసిన ‘అపరాజిత ‘ కథలోను రాయడం జరిగింది. మేం కొత్త ఇల్లు కట్టుకునే నాటికి జగ్గంపేట గ్రంథాలయం మా శ్రీరాంనగర్ కి బాగా దూరమైంది. అయినా, […]
Continue Reading
నడక దారిలో-22 -శీలా సుభద్రా దేవి జరిగిన కథ : పదేళ్ళ వయస్సు లోనే తండ్రి పోవటంతో అమ్మ నలుగురు పిల్లలతో ఆర్థిక సంక్షోభంలో చిక్కుకుంది. నా చదువు అంచెలంచెలుగా సాగి డిగ్రీ లో చేరాను. ఖాళీ సమయాలను సాహిత్యం , సంగీతం తోనూ, బాపూ బొమ్మలు చూసి వేయటంతోను గడిపాను. స్వాతి పత్రికలో శీలా వీర్రాజుపేరు గౌరవసంపాదకునిగా చూసి దేవి పేరుతో స్నేహితురాలు ఉషా చిరునామా తో ఉత్తరాలు రాసేదాన్ని. బంధువులు, మిత్రులు కరతాళ ధ్వనులతో, […]
Continue Reading
వ్యాధితో పోరాటం-9 –కనకదుర్గ సాయంత్రం పిల్లల్ని తీసుకుని శ్రీని వచ్చాడు. పాప ఆ రోజు సరిగ్గా పడుకోలేదు, అందుకే కొంచెం చికాగ్గా వుంది. ఏడుస్తుంది. అందరూ వూరుకోబెట్టడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు. “ఇది హాస్పిటలా, ఇల్లా? ఇక్కడ పేషంట్లకి రెస్ట్ అవసరం అని తెలీదా? ఇపుడే నిద్ర పట్టింది? ఇక్కడ సరిగ్గా పడుకోవడానికి కూడా లేదా?” అని గట్టిగా అరిచింది పక్క పేషంట్. నర్స్ బెల్ ఆగకుండా నొక్కుతూనే వుంది. జూన్ పరిగెత్తుకొచ్చింది. పాపని చూసి,” హాయ్ స్వీటీ! వాట్ […]
Continue Reading
క ‘వన’ కోకిలలు – 14 : ఆధునిక బెంగాల్ కవయిత్రులు ఓ నలుగురు – నాగరాజు రామస్వామి “అజ్ఞాత అప్సర నా ఆత్మను అపహరించిన ఆ మంచు మంటల వేళ, నాకు దేహంలేదు, అశ్రువులు లేవు; ఓకవితల మూట తప్ప.” – ఎలీనా శ్వార్ట్స్. నాడు ఆ మూటలను బుజాల మీద మోసే వారు కవులు;కొంత ఆలస్యంగా నైతేనేమి, ఈ నాడు నెత్తిన పెట్టుకుంటున్నారు కవయిత్రులు. కళలకు, కవిత్వానికి కాణాచి బెంగాల్. సాహిత్య క్షేత్రంలో మౌళికమైన మార్పులు 19వ శతాబ్దం చివర నుండి 20వ శతాబ్దపు తొలి దశకాలలో వచ్చిన పునర్వికాస (Renaissance) దశలో చోటుచేసుకున్నవి. ఆ కాలంలోనే […]
Continue Reading
పేషంట్ చెప్పే కథలు – 6 ఉషస్సు -ఆలూరి విజయలక్ష్మి పొగమంచు తెరల వెనుక మెరుస్తున్న ఆకాశపు వెండి చాందినీ, సుశిక్షితులైన సైనికుల్లా ఒక వరసలో ఎగురుతున్న పక్షుల గుంపు, యౌవన భారంతో వంగుతున్న కన్నెపిల్లల్లా కొబ్బరిచెట్ల సమూహం, గుండెల్లో ప్రతిధ్వనిస్తున్న గుడిగంటలు. సూర్యకిరణాల స్పర్శతో తూర్పు చెక్కిళ్ళు కందాయి. నిద్ర లేస్తున్న నగరపు రొద ప్రాతః కాల ప్రశాంతతను బగ్నం చేస్తూంది. కళ్ళు విప్పుతున్న చైతన్యం చీకటి చారికల్ని తుడిచేస్తూంది. బ్రతుకు యుద్ధం పునఃప్రారంభమవుతూంది. కెవ్వుమని […]
Continue Reading
అనుసృజన మీరా పదావళి (తరువాయి గీతాలు) అనువాదం: ఆర్.శాంతసుందరి 13. కో బిరహినీ కో దుఖ్ జాణే హోమీరా కే పతి ఆప్ రమైయాదూజో నహీ కోయీ ఛాణే హో(ఒక విరహిణి అనుభవించే దుఃఖం ఎవరికి అర్థమౌతుంది?మీరాపతి ఒక్క ఆ గిరిధరుడే తప్ప ఆమెకి ఇంకే ఆధారమూ లేదు)రోగీ అంతర్ బైద్ బసత్ హైబైద్ హీ ఔఖద్ జాణే హోసబ్ జగ్ కూడో కంటక్ దునియాదర్ద్ న కోయీ పిఛాణే హో(రోగి మనసులో ఉండేది ఆ వైద్యుడేఆయనకే […]
Continue Reading
కాళరాత్రి-13 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల వేసవికాలం ముగింపు కొచ్చింది. యూదు సంవత్సరం ముగింపుకు వస్తున్నది ` రాష్‌హషనా. ముందటి సాయంత్రం ఆ భయంకరమైన సంవత్సరపు ఆఖరు సాయంత్రం అందరం ఆవేదనతో ఉన్నాము. ఆఖరిరోజు ‘సంవత్సరాంతం’ మా జీవితాలకు గూడా ఆఖరి రోజు కావచ్చు. సాయంత్రం చిక్కని సూపు ఇచ్చారు. ఎవరికీ ముట్టాలనిపించలేదు. ప్రార్థన తరువాత చూద్దామనుకున్నాము. అపెల్‌ ప్లాట్‌లో వేల మంది యూదులం కరెంటు ముళ్ళ కంచె మధ్య […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 22 -కె.వరలక్ష్మి 1994 ఆగష్టులో ఆరుద్ర సప్తతి ఉత్సవాలు జరిగాయి రాజమండ్రిలో. 29 వ తేదీ జరిగిన సభకు అటెండయ్యాను ఆనం కళాకేంద్రంలో.. అప్పటికి ఏడాదిగా వాడుతున్న TB మందుల పవర్ తట్టుకో లేకపోతున్నాను. ఎలాగూ రాజమండ్రి వెళ్లేనుకదా అని స్వతంత్ర హాస్పిటల్ కి వెళ్లేను. మళ్లీ టెస్టులన్నీ చేసి ఇక మందులు ఆపేయచ్చు అన్నారు. హమ్మయ్య అని ఊపిరి పీల్చుకున్నాను. ఆ మందుల ప్రభావం వల్ల చాలాడిప్రెస్డ్ గా ఉండేది, […]
Continue Readingనడక దారిలో-21 -శీలా సుభద్రా దేవి జరిగిన కథ : పదేళ్ళ వయస్సు లో తండ్రి పోవటంతో అమ్మ నలుగురు పిల్లలతో ఆర్థిక సంక్షోభంలో చిక్కుకుంది. నా చదువు దెబ్బతిని అంచెలంచెలుగా సాగి డిగ్రీ లో చేరాను. ఖాళీ సమయాలను సాహిత్య పఠనంతోనూ, సంగీతం నేర్చుకోవటానికి, బాపూ బొమ్మలు చూసి వేయటం చేసాను. స్వాతి పత్రికలో శీలా వీర్రాజు గౌరవసంపాదకునిగా పేరు చూసి దేవి పేరుతో స్నేహితురాలు ఉషా చిరునామా తో ఉత్తరాలు రాసేదాన్ని. బంధువులు, మిత్రులు […]
Continue Readingవ్యాధితో పోరాటం-8 –కనకదుర్గ బాగా అలసటగా వుంది. పొద్దున్నుండి నొప్పికి ఇంజెక్షన్ తీసుకోలేదు. టీలో కొన్ని సాల్టీన్ బిస్కెట్లు (ఉప్పుగా, నూనె లేకుండా డ్రైగా వుంటాయి) నంచుకుని తిన్నాను. టీ చల్లారి పోతే నర్స్ బటన్ నొక్కితే టెక్ వచ్చి టీ తీసుకెళ్ళి వేడి చేసి తీసు కొచ్చింది. వేడి టీ త్రాగాను మెల్లిగా. ప్రక్క పేషంట్ ని చూడడానికి డాక్టర్లు వచ్చి వెళ్ళారు. ఫోన్ లో ఇంట్లో వాళ్ళకి ఏమేం తీసుకురావాలో గట్టిగా చెబుతుంది. “నా […]
Continue Readingఅనుసృజన మీరా పదావళి (తరువాయి గీతాలు) అనువాదం: ఆర్.శాంతసుందరి 11. రాధా ప్యారీ దే డారో నా బంసీ మోరీయే బంసీ మే మేరో ప్రాణ్ బసత్ హైవో బంసీ హో గయీ చోరీ(రాధా , నా బంగారూ! నా మురళిని ఇచ్చెయ్యవా?నా ప్రాణాలన్నీ ఈ మురళిలోనే ఉన్నాయిదాన్నే ఎవరో దొంగిలించారు)కాహే సే గాఊం కాహే సే బజాఊంకాహే సే లాఊం గైయా ఘేరీ(ఇక నేను దేన్ని వాయిస్తూ పాడను?అసలు దేన్ని వాయించను?మురళి లేనిదే గోవుల్ని కూడగట్టుకుని […]
Continue Readingక ‘వన’ కోకిలలు – 13 : కశ్మీరీ కవయిత్రులు – నాగరాజు రామస్వామి కశ్మీర్ సాహిత్య భావుకతకు, కవిత్వ రచనకు మూల స్వరూపాన్ని కల్పించిన తొలితరం కవయిత్రులో ముఖ్యులు లాల్ దేడ్, హబా ఖటూన్, రూపా భవాని, ఆర్నిమాల్ ముఖ్యులు. 14వ శతాబ్దపు మార్మిక కవయిత్రిలాల్ దేడ్. హబా ఖటూన్ 16వ శతాబ్దానికి, రూపా భవాని 17వ శతాబ్దానికి, ఆర్నిమాల్ 18వ శతాబ్దానికి చెందిన తొలి కవయిత్రులు. కశ్మీరీ కవితా స్రవంతి రెండు పాయలుగా ప్రవహించింది. లాల్ […]
Continue Readingపేషంట్ చెప్పే కథలు – 5 శాపం -ఆలూరి విజయలక్ష్మి చెదిరిన జుట్టు, చెరిగిన కాటుక, కందిన చెక్కిళ్ళు, కోపంతో అదురుతున్న పెదాలు, దుఃఖంతో పూడుకుపోయిన కంఠం – ఇందిరా తనను తానూ సంబాళించుకుని శృతితో అసలు విషయం చెప్పటానికి ప్రయత్నిస్తూంది. ఆమె వెనుక ఉరిశిక్షకు సిద్ధమౌతున్న ముద్దాయిలా తలవంచుకుని నిలబడింది రంగ. “ఏమిటి దంపతులిద్దరూ చెరోసారి వచ్చారు? ఇంతకు ముందే మీ వారు ‘అర్చన’ను తీసుకొచ్చి చూపించి వెళ్ళారు. ఏమిటిలా చిక్కిపోయింది అర్చన?… నువ్వేమిటిలా వున్నావు? […]
Continue Readingకాళరాత్రి-12 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల ఒక వారం గడిచాక క్యాంపు మధ్యలో నల్లని ఉరికంబం ఉండటం చూశాం. అప్పుడే పని నుండి తిరిగి వచ్చాం. హాజరు పట్టీ చాలాసేపు పట్టింది ఆ రోజు. ఆ తరువాతే సూపు యిస్తారు మాకు. ఆర్డర్లు రోజూ కంటే కఠినంగా వినిపించాయి. లెగరాల్‌ టెస్ట్‌ ‘టోపీలు తీయండి’ అని అరిచాడు. పదివేల టోపీలు పైకి లేచాయి. టోపీలు కిందకి’ అన్నాడు. టోపీలు తల […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 21 -కె.వరలక్ష్మి 1991 లో నేను రాసి ఆంధ్రజ్యోతికి పంపిన ‘అడవి పిలిచింది’ నవల అందినట్టు ఉత్తరం వచ్చింది. కాని, ఎడిటర్ మారడంతో ఆ నవలను ప్రచురించనూ లేదు. తిప్పిపంపనూ లేదు. దాని రఫ్ కాపీ కూడా నా దగ్గర లేకపోవడంతో ఆ నవల కోసం వెచ్చించిన ఎంతో టైమ్ వేస్ట్ అయిపోయినట్లైంది.. 1993 మార్చి 8న హైదరాబాద్ నుంచి చిలకలూరి పేట వస్తున్న బస్సుని 24మంది జనంతో బాటు పెట్రోలు […]
Continue Readingనడక దారిలో-20 -శీలా సుభద్రా దేవి జరిగిన కథ : పదేళ్ళ వయస్సు లో తండ్రి పోవటంతో అమ్మ నలుగురు పిల్లలతో ఆర్థిక సంక్షోభంలో చిక్కుకుంది. నా చదువు దెబ్బతిని అంచెలంచెలుగా సాగి డిగ్రీ లో చేరాను. ఖాళీ సమయాలను సాహిత్య పఠనంతోనూ, సంగీతం నేర్చుకోవటానికి, బాపూ బొమ్మలు చూసి వేయటం చేసాను. స్వాతి పత్రికలో శీలా వీర్రాజు గౌరవసంపాదకునిగా పేరు చూసి దేవి పేరుతో స్నేహితురాలు ఉషా చిరునామా తో ఉత్తరాలు రాసేదాన్ని. బంధువులు, మిత్రులు […]
Continue Readingవ్యాధితో పోరాటం-7 –కనకదుర్గ మోరా ఇంజెక్షన్ తీసుకొచ్చింది. “హే స్వీటీ, వాట్ హ్యాపెన్డ్? కమాన్, ఇట్స్ ఓకే డియర్!” ఇంజెక్షన్ పక్కన పెట్టి నా తల నిమురుతూ వుండిపోయింది. “మోరా కెన్ యూ ప్లీజ్ గివ్ మీ యాంటి యాంగ్జయిటీ మెడిసన్ ప్లీజ్! ఈ రోజు తీసుకోలేదు ఒక్కసారి కూడా.” “ఓకే హనీ నో ప్రాబ్లెం. ఫస్ట్ టేక్ యువర్ పెయిన్ ఇంజెక్షన్. దెన్ ఐ విల్ గెట్ యువర్ అదర్ మెడిసన్.” అని ఇంజెక్షన్ ఇచ్చి. […]
Continue Readingకాళరాత్రి-11 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల అది ఒక ఆదివారపు ఉదయం. మా కమాండోకి ఆ రోజు పనిలేదు. కాని ఇడెక్‌ మమ్మల్ని పనిచేయమని డిపోకి పంపాడు. ఫ్రెనెక్‌తో వీళ్ళతో ఏమి చేయిస్తావో నీ యిష్టం, పని చేయించకపోతే, నా సంగతి నీకు తెలుసుగా అంటూ వెళ్ళిపోయాడు. మాకేమి చేయాలో తోచక వేర్‌హవుస్‌లో అటూ ఇటూ తిరుగుతున్నాం ఎక్కడైనా ఎవరైనా మరచి పోయిన రొట్టెముక్క అయినా దొరుకుతుందేమొ అనే భ్రమలో. […]
Continue Readingఅనుసృజన మీరా పదావళి అనువాదం: ఆర్.శాంతసుందరి భక్తి అనే మాటకి ఆరాధన, విశ్వాసం, అంకిత భావం లాంటి అనేక అర్థాలు ఉన్నాయి. భారతీయ భాషల్లోని సాహిత్యంలో భక్తి విభిన్న రూపాల్లో వ్యక్తమయింది. హిందీ సాహిత్యంలో భక్తి సాహిత్యం 1375 నుంచి 1700 వరకు అని నిర్ణయించడమైంది. ఈ నాలుగు శతాబ్దాలలోనే తులసీదాస్, సూరదాస్, మీరాబాయి, కబీర్ వంటి కవులు తమ కావ్యాలనీ , కవితలనీ, పదాలనీ రాశారు. తులసీదాస్ ది దాస్యభక్తి (తులసీదాస్ రచించిన ‘రామ్ చరిత్ […]
Continue Readingపేషంట్ చెప్పే కథలు – 4 ముళ్ళగులాబి -ఆలూరి విజయలక్ష్మి “హలో రేఖా!” చిరునవ్వు అధరాలపై అందంగా మెరుస్తూండగా లోపలికి అడుగు పెట్టింది శృతి. సోఫాలో పడుకున్న రేఖ కళ్ళ చుట్టూ నల్లని వలయాలు. పసిమిరంగు శరీరం వన్నె తరిగినట్లు వుంది. చురుగ్గా, ఉత్సాహంగా ఉండే చూపులు నిర్లిప్తంగా, స్తబ్దంగా ఉన్నాయి. “సారీ మేడం! మీ కసలే తీరికుండదని తెలిసీ అక్కడిదాకా రాలేక ఇంటికి రప్పించాను. పైకిలేస్తే కళ్ళు తిరుగుతున్నాయి.’ “ఫర్వాలేదు” రేఖ పల్స్ గమనిస్తూ అంది […]
Continue Readingక’వన’ కోకిలలు – 12 : సమకాలీన సాహిత్య ప్రస్థానంలో భారతీయ ఆంగ్ల కవయిత్రులు – నాగరాజు రామస్వామి For women, poetry is not a luxury. It is a vital necessity of our existence. – Audre Lorde, Black American Poetess. సాహిత్యాకాశం లో కవిత్వం నిండు జాబిలి. అన్ని ప్రక్రియల్లోకి మేలిమి. కవిత్వ రచనలో, […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 20 -కె.వరలక్ష్మి అక్టోబర్ 20 ఆదివారం తెల్లవారుజామున ఉత్తరప్రదేశ్ లోని గద్వాల్ మొదలుకుని జమ్మూ కాశ్మీర్,హిమాచల్ ప్రదేశ్, పంజాబ్, చండీఘర్, హర్యానా, ఢిల్లీ, నేపాల్, టిబెట్ మొదలైన ప్రాంతమంతా తీవ్రమైన భూకంపం సంభవించింది. ఒక్క ఉత్తర్ ప్రదేశ్ లోనే 500 మంది మరణించారు. సరిగ్గా నెల తర్వాత నవంబర్ 20న ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని రాయలసీమ జిల్లాల్లో గొప్ప తుఫాన్ సంభవించి పంటలూ, ప్రాణాలూ నష్టమయ్యాయి. తుఫాన్ కి ఓషన్ స్కై షిప్ […]
Continue Readingనడక దారిలో-19 -శీలా సుభద్రా దేవి జరిగిన కథ : పదేళ్ళ వయస్సు లో తండ్రి పోవటంతో అమ్మ నలుగురు పిల్లలతో ఆర్థిక సంక్షోభంలో చిక్కుకుంది. నా చదువు దెబ్బతిని అంచెలంచెలుగా సాగి డిగ్రీ లో చేరాను. ఖాళీ సమయాలను సాహిత్య పఠనంతోనూ, సంగీతం నేర్చుకోవటానికి, బాపూ బొమ్మలు చూసి వేయటం చేసాను. స్వాతి పత్రికలో మేనబావ శీలా వీర్రాజు గౌరవసంపాదకునిగా పేరు చూసి అభిమాని గా దేవి పేరుతో స్నేహితురాలు ఉషా చిరునామా తో ఉత్తరాలు […]
Continue Readingవ్యాధితో పోరాటం-6 –కనకదుర్గ “హాయ్ డియర్! ఐ హావ్ టు టేక్ వైటల్ సైన్స్,” అనే పిలుపుతో ఈ లోకంలోకి వచ్చి పడ్డాను. కొత్త టెక్నిషియన్ వచ్చింది. రాత్రి పదకొండు దాటుతుంది. మళ్ళీ నర్సులు, టెక్స్ మార్తారు. కానీ మోరా 7 గంటల నుండి పొద్దున 7 వరకు రెండు షిఫ్ట్స్ కలిపి చేస్తున్నానని చెప్పింది. బ్లడ్ ప్రెషర్, టెంపరేచర్, పల్స్, అన్నీ చెక్ చేసి నోట్ చేసుకుని వెళ్ళిపోయింది టెక్. ఇంటి నుండి ఫోన్ వచ్చింది. […]
Continue Readingఅనుసృజన యుద్ధం సోకని మూడడుగుల నేల (కవిత) మూలం : రిషభదేవ్ శర్మ అనువాదం: ఆర్.శాంతసుందరి (రిషబ్ దేవ్ శర్మ కవి, విమర్శకులు, స్నేహశీలి. హైదరాబాద్ లో దక్షిణ భారత హిందీ ప్రచార సభ సంస్థ నుంచి ప్రొఫెసర్ గా పదవీ విరమణ చేసారు. చిల్లర భవానీదేవి, పెద్దింటి అశోక్ కుమార్, సలీం లాంటి ఎందఱో తెలుగు రచయితల హిందీ అనువాదాలకు విశ్లేశానాత్మకమైన ఉపోద్ఘాతాలు రాసారు. ఇటీవల రాసిన ఈ కవిత వారి కవిత్వానుభావానికి ఒక మచ్చు […]
Continue Readingకాళరాత్రి-10 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల ఒక వేర్‌హవుస్‌ ముందు ఆపారు మమ్మల్ని. ఒక జర్మన్‌ ఉద్యోగి వచ్చి కలిశాడు మమ్మల్ని. మా పట్ల శ్రద్ధ చూపలేదు. పని కష్టమయింది కాదు. నేలమీద కూర్చొని బోల్టులూ, బల్బులూ, ఇతర చిన్న కరెంటు సామాను వేరు చేయటం. ఆపని ప్రాముఖ్యత గురించి కపో లెక్చరిచ్చాడు. బద్ధకస్తులకు శిక్ష పడుతుందన్నాడు. జర్మన్‌ ఉద్యోగి ముందు కపో అట్లా మాట్లాడాలి గనుక అలా అంటున్నాడన్నారు […]
Continue Readingపేషంట్ చెప్పే కథలు – 3 సరైన మందు -ఆలూరి విజయలక్ష్మి దడ, ఆయాసం, కాళ్ళుచేతులూ పీకటం, నడుము నొప్పి, గుండెల్లో మంట, చచ్చే నీరసం. రాజేశ్వరి బాధలన్నిటిని ఓపిగ్గా వింటూంది శృతి. చెప్పిందే మళ్ళి చెప్తూందామె. ఒక్కొక్క బాధని చిలవలు పలవలు చేసి వర్ణించి చెప్తూంది. మధ్య మధ్యలో కన్నీళ్ళు పెట్టుకుని పయటచెంగుతో ముక్కు, కళ్ళు తుడుచుకుంటూంది. శృతి సహనం చచ్చిపోతూంది. ఐనా దిగమింగుకుని, చిరునవ్వును ముఖానికి పులుముకుని బ్రహ్మ ప్రయత్నం మీద […]
Continue Reading
క’వన’ కోకిలలు – 11 : స్కాటిష్ ఆధునిక కవి రాబర్ట్ క్రాఫోర్డ్ (Robert Crawford) – నాగరాజు రామస్వామి రాబర్ట్ క్రాఫోర్డ్ రచయిత, అధునిక కవి, సాహిత్య విమర్శకుడు, జాతీయవాది. ప్రస్తుతం సేంట్ ఆండ్రూస్ (St Andrews) యూనివర్సిటీ ప్రొఫెసర్. 1959 లో బెల్షిల్ (Bellshill) లో జన్మించాడు. బెల్షిల్ స్కాట్లాండ్ లోని నార్త్ లంకాషైర్ కౌంటీ లోని ఒక పట్టణం. గ్లాస్కో ఎడింబరో నగరాలకు సమీపంలో ఉంటుంది. సంగీత సాహిత్యాల నిలయం. ఆలుస్ క్రాఫోర్డ్ […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 19 -కె.వరలక్ష్మి 1991లో పెద్ద కొడుకింట్లో జరిగిన అవమానం తట్టుకోలేక మా అమ్మ బట్టలన్నీ సర్దుకుని జనవరిలో హైదరాబాద్ నుంచి జగ్గంపేట వచ్చేసింది.స్కూల్ నడుస్తున్న తన ఇంట్లోనే ఉంటానంది. నేను మా కొత్త ఇంటికి తీసుకు వెళ్లాలని చాలా ప్రయత్నించాను. ఎంత చెప్పినా వినలేదు. అల్లుడు (మోహన్) చేసే గందరగోళాలు అంటే భయం. నాతో పాటు రిక్షాలో తీసుకువెళ్తే పొద్దుపోయేవేళకు మళ్ళీ వెనక్కి వెళ్ళిపోయేది. […]
Continue Readingనడక దారిలో-18 -శీలా సుభద్రా దేవి జరిగిన కథ : పదేళ్ళ వయస్సు లో తండ్రి పోవటంతో అమ్మ నలుగురు పిల్లలతో ఆర్థిక సంక్షోభంలో చిక్కుకుంది. నా చదువు దెబ్బతిని అంచెలంచెలుగా సాగి డిగ్రీ లో చేరాను. ఖాళీ సమయాలను సాహిత్య పఠనంతోనూ, సంగీతం నేర్చుకోవటానికి, బాపూ బొమ్మలు చూసి వేయటం చేసాను. స్వాతి పత్రికలో మేనబావ శీలా వీర్రాజు గౌరవసంపాదకునిగా పేరు చూసి అభిమాని గా దేవి పేరుతో స్నేహితురాలు ఉషా చిరునామా తో ఉత్తరాలు […]
Continue Readingవ్యాధితో పోరాటం-5 –కనకదుర్గ ఆయన ఈ రాత్రికి అమెరికా వెళ్తున్నందుకేమో పేషంట్స్ ఎవ్వరూ లేరు. కొన్ని చేయాల్సిన పనులు చేసుకోవడానికి వచ్చినట్టున్నారు. “అయిపోయాడు ఈ రోజు ఆ పిఏ. పాపం అతని పేరు చెప్పకుండా వుండాల్సింది.” అన్నాను. అయిదు నిమిషాల్లో వచ్చారు డాక్టర్ గారు. వచ్చి తన సీట్లో కూర్చున్నారు. “బ్లడ్ వర్క్ లో పాన్ క్రియాటైటిస్ అని వచ్చింది. డా. రమేష్, నేను నిన్న అదే అనుకున్నాము.” “అంటే సీరియస్ ప్రాబ్లమా? ఇపుడు ఏం చేయాలి?” […]
Continue Reading
చిత్రలిపి నన్ను నాకు వదిలేయండి … -మన్నెం శారద అవును ….మీరు విన్నది నిజమే …దయచేసి నన్ను నాకు వదిలేయండి ! తెలతెలవారుతూనే తెగ పనులున్నట్లు ప్రొద్దుకుంకేవరకు పడీ పడీ విన్యాసాలు చేస్తూ ఇన్నిరోజులు ఆకాశ సంద్రంలో ఈదులాడేను ! ఇప్పుడారెక్కలు సత్తువ ఉడిగి చతికిలపడ్డాయి రంగురంగు ఈకలు పాలిపోయి నేలకు జారుతున్నాయి ఇప్పుడే రెక్కలొచ్చి వాటికి రంగులొచ్చిన వయసొచ్చిన వన్నెలాడి పిట్టలు కొన్నినన్ను చూసి ఇక్కడున్నావా అంటూ ఎకసెక్కాలాడుతూ కారుకూతలు కూస్తూ కిందామీదకు పల్టీలు కొడుతూ తిరుగుతున్నాయి నాకునిజంగా నవ్వొస్తుంది ఆ వయసు దాటొచ్చిన దాన్ని కాదా నేను ??పుట్టబోయే బిడ్డల కోసం మూతి ముక్కలు చేసుకుని రెక్కలు సాచి ఎగిరి ఎగిరి పుల్లా […]
Continue Readingఅనుసృజన అందరూ కవులు కాలేరు. మా పెదనాన్న కొడవటిగంటి వెంకట సుబ్బయ్య, మా అమ్మ పెదనాన్న చలం చెప్పుకోదగ్గ కవులే! అయినా నేను కవిని కాలేకపోయాను. కాని నాకు అన్నిటికన్నా ఎక్కువ ఇష్టమైన సాహితీ ప్రక్రియ కవిత్వం ! ప్రముఖ హిందీ కవి హరివంశ్ రాయ్ బచ్చన్ ని 1966 లో కలిసినప్పుడు నేను హిందీ విద్యార్థిని అని తెలిసి, నాతో ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాలు జరిపారు, నన్ను అనువాదాలు చేయమని […]
Continue Readingకాళరాత్రి-9 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల నాన్న ‘నేనే వీజల్‌ని’ అన్నాడు. అతడు నాన్నను చాలా సేపు చూశాడు. ‘‘నన్ను ఎరగవా నువ్వు? నన్ను గుర్తుపట్టలేదా? నేను మీ బంధువు స్టెయిన్ని. రేజల్‌ భర్త స్టెయిన్ని. నీ భార్య రేజల్‌కు పిన్ని తను తరుచు మాకు ఉత్తరాలు రాస్తూ ఉండేది’’ అన్నాడు. నాన్న అతడిని గుర్తు పట్టలేదు. నాన్న కమ్యూనిటీ సంగతులు పట్టించుకున్నంతగా కుటుంబ సభ్యులను పట్టించుకునే వాడుకాదు. ఒకసారి […]
Continue Reading
క’వన’ కోకిలలు – 10 : విలియమ్ కల్లెన్ బ్రాయంట్ (William Cullen Bryant) (November 3, 1794 – June 12, 1878) – నాగరాజు రామస్వామి “చిట్టడవులు దేవుని తొలి ఆలయాలు. పుష్ప సారభాన్ని, నక్షత్ర వైభవాన్ని ప్రేమ నయనంతో గాని చూడలేము. ఆరుబయట తిరుగాడే లలిత పవనాలలో ఆనంద తరంగాలు అలలు పోతుంటవి” – విలియం బ్రాయంట్. విలియమ్ కల్లెన్ బ్రయాంట్ 19వ శతాబ్దపు కాల్పనికవాద అమెరికన్ కవి. పాత్రికేయుడు. అలనాటి ప్రసిద్ధ పత్రిక […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 18 -కె.వరలక్ష్మి అప్పటి వరకూ ఏదో పేదాపోలెం బతుకు బతుకుతున్న మేం ఇల్లు కట్టుకోవడం ఎందరికో కంటి మెరమెర అయ్యింది. బైటి వాళ్ళు కొంతైనా వంకర నవ్వుల్తో సరిపుచ్చుకున్నారు. బంధువులు అసూయను ఆపుకోలేక ఏదో ఓ రూపంలో వెళ్లగక్కేవారు. పల్లెల్లో అలాగే నడుస్తుంది మరి! కొన్ని కుటుంబాల్లో ఆర్ధికంగా ఎదిగి, అనుకోనంత డబ్బునూ, ఆస్తుల్ని అందుకున్న వాళ్ళు […]
Continue Readingవ్యాధితో పోరాటం-4 –కనకదుర్గ ఒక కొబ్బరి బొండాం తీసుకుని ఆటోలో వెళ్తుండగా కొద్ది కొద్దిగా సిప్ చేయసాగాను. చైతుని ఎపుడూ వదిలి పెట్టి ఎక్కడికి వెళ్ళలేదు మేము, సినిమాలకి వెళ్ళడం మానేసాము వాడు పుట్టినప్పట్నుండి. వాడిని తీసుకుని పార్క్ లకు వెళ్ళడం, అత్తగారింటికి, అమ్మ వాళ్ళింటికి వెళ్ళినా, అక్క, అన్నయ్య వాళ్ళింటికి ఎక్కడికి వెళ్ళినా ముగ్గురం కల్సి వెళ్ళడమే అలవాటు. చాలా మంది అనేవారు, ‘సినిమాలు మానేయడం ఎందుకు? వాడికి ఏ బొమ్మొ, లేకపోతే తినడానికి ఏ […]
Continue Readingనడక దారిలో-17 -శీలా సుభద్రా దేవి జరిగిన కథ : పదేళ్ళ వయస్సు లో తండ్రి పోవటంతో అమ్మ నలుగురు పిల్లలతో ఆర్థిక సంక్షోభంలో చిక్కుకుంది. నా చదువు దెబ్బతిని అంచెలంచెలుగా సాగి డిగ్రీ లో చేరాను. ఖాళీ సమయాలను సాహిత్య పఠనంతోనూ, సంగీతం నేర్చుకోవటానికి, బాపూ బొమ్మలు చూసి వేయటం చేసాను.స్వాతిపత్రికలో మేనబావ శీలా వీర్రాజు గౌరవసంపాదకునిగా పేరు చూసి అభిమాని గా దేవి పేరుతో స్నేహితురాలు ఉషా చిరునామా తో ఉత్తరాలు రాసేదాన్ని. నేనని […]
Continue Reading
పేషంట్ చెప్పే కథలు – 2 యామిని -ఆలూరి విజయలక్ష్మి చల్లగాలి వెర్రెత్తినట్టు వీస్తూంది. “నమస్తే డాక్టర్!” చేతులు జోడిస్తూ లోపలికి వచ్చాడు మురళి. “హలో! రండి రండి, యామిని కూడా వచ్చిందా?” “వచ్చింది.” అతను చెప్పేంతలో యామిని కూడా లోపలికి వచ్చింది. “ఎమ్మా? ఎప్పుడొచ్చారు? పిల్లలు బావున్నారా?” చిరునవ్వుతో మౌనంగా తలూపింది యామిని. మాట్లాడని మల్లెమొగ్గ యామిని. వెన్నెల్లాంటి చిరునవ్వుతో పలకరిస్తుంది. కళలు కనే కళ్ళతో మాట్లాడుతుంది. అవి చూసి ముచ్చటపడే, పెద్దగా చదువు లేక […]
Continue Reading
వ్యాధితో పోరాటం-3 –కనకదుర్గ మోరా వెళ్ళిపోయాక నాకు ఇండియాలో నొప్పి ఎలా వచ్చింది, అక్కడ డాక్టర్లు ఎలా ట్రీట్మెంట్ ఇచ్చారు అన్నీ గుర్తు రాసాగాయి. నొప్పి వచ్చిన రోజు శ్రీని ఇంటికి వచ్చాక జరిగిన సంగతి తెల్సుకుని, మన డాక్టర్ దగ్గరకు వెళ్ళి చూపించుకుందాము అని వెంటనే బయల్దేరారు. కైనెటిక్ హోండా స్కూటర్ పై వెళ్ళేపుడు పొద్దున వెళ్ళిన డాక్టర్ దగ్గరకు వెళ్ళి ఇప్పుడు కొంచెం బాగానే వుందని చెబితే టెస్ట్స్ చేయించుకుని రమ్మని చెప్పింది. అలాగే […]
Continue Reading
క ‘వన’ కోకిలలు – 9 : విరోధాభాసల సనాతన గ్రీకు తాత్వికుడు హిరాక్లిటస్ – నాగరాజు రామస్వామి (Heraclitus 535–475 BC) Thunderbolt steers all things. The fiery shaft of lightning is a symbol of the direction of the world – Heraclitus. హిరాక్లిటస్ క్రీ.పూ. 5వ శతాబ్దపు గ్రీకు తాత్వికుడు. సోక్రటీస్ కన్న పూర్వీకుడు. గ్రీకు సాంస్కృతిక సనాతనులైన ఐయోనియన్ల ( Ionian ) సంతతికి చెందిన వాడు. గ్రీకు సంపన్న కుటుంబంలో, నాటి పర్షా దేశానికి చెందిన ఎఫిసస్ పట్టణం (Ephesus) (ప్రస్తుత టర్కీ) లో జన్మించాడు. ఐయోనియన్ […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 17 -కె.వరలక్ష్మి 1988 జనవరి 25 సోమవారం ఉదయం గౌతమీ దిగి మా పెద్ద తమ్ముడి ఇంటికి వెళ్లేం. పది దాటాక H.D.F.C హౌసింగ్ లోన్ సంస్థ ఆఫీస్ కి వెళ్లేం. అక్కడా అదే ఎదురైంది. లోన్ మోహన్ కే ఇస్తామన్నారు. ఇంతదూరం వచ్చాం కదా ఒప్పుకోమని మోహన్ ని చాలా బ్రతిమలాడేను. తను ససేమిరా అనేసరికి చేసేది లేక తిరిగి వచ్చేసాం. మధ్యాహ్నం భోజనాల దగ్గర మా తమ్ముడికి విషయం […]
Continue Readingనడక దారిలో-16 -శీలా సుభద్రా దేవి ఇద్దరి మధ్యా లేఖలు పావురాలై ఎగరటం మొదలై ఆరునెలల పైనే అయ్యింది. కొత్త ఏడాది కొత్త ఊహలను ప్రోది చేసుకుంటూ అడుగు పెట్టింది. ఈ కొత్త సంవత్సరం నా జీవితంలో ఎన్నెన్ని మార్పులనో తీసుకువచ్చేలానే అనిపించింది. ఎన్నెన్ని కొత్త అనుభవాలనో తొలి అడుగులోనే రుచి చూపిస్తూ కొంగ్రొత్త మలుపులను తీసుకు వచ్చేలానే ఉంది. అవి నాకు శుభసంతోషాలనే ఇస్తుందో , కష్టాల కడగండ్లు పాదాల ముందు పరుస్తుందో. అన్నింటినీ ఎదుర్కోగలిగే […]
Continue Readingఅనుసృజన కబీర్ దోహాలు ఎన్నో ప్రసిద్ధి చెందాయి, వాటిలో కొన్ని… -ఆర్. శాంతసుందరి తులసీ జే కీరతి చహహి , పర్ కీ కీరతి ఖోయితినకే ముహ్ మసి లాగిహై , మిటిహి న మరిహై ధోయి ఇంకొకరి పేరు చెడగొట్టి తాము పేరు సంపాదించుకోవాలనుకునే వాళ్ళుంటారు అటువంటి వాళ్ళ ముఖాలకి అంటుకునే మసి ఎంత కడిగినా, వాళ్ళు చనిపోయే వరకూ వదలదు. సూర్ సమర్ కరనీ కరహి , కహి న […]
Continue Readingకాళరాత్రి-8 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల అది మే నెలలో చక్కటి రోజు. వసంతకాలపు గాలులు వీస్తున్నాయి. సూర్యాస్తమవబోతున్నది. కొన్ని అడుగులు ముందుకు వేసామో లేదో మరో క్యాంపు. మరో ముళ్ళకంచె ఇక్కడ ఒక ఇనుప గేటు ఉన్నది. దానిమీద ‘‘పని మీకు విశ్రాంతినిస్తుంది’’ ఆష్‌విట్స్‌ అని రాసి ఉన్నది. బెర్కెనా కంటే కొంచెం నయమనిపించింది. రెండతస్తుల సిమెంట్‌ కట్టడాలు. అక్కడక్కడ చిన్న తోటలున్నాయి. ఒక ద్వారం ముందు కూర్చున్నాం. […]
Continue Reading
పేషంట్ చెప్పే కథలు – 1 వీర నారి -ఆలూరి విజయలక్ష్మి “మా ఆవిడ కొట్టింది” సిగ్గు పడుతూ చెప్పాడు గోపాలం. ఎవరైనా భర్తతో తన్ను లు తిని వైద్యానికోస్తే వాళ్ళ దెబ్బలని చూసి కోపం వచ్చి “తిరగబడి మళ్లీ తన్నలేవా అతన్ని”?అని ప్రశ్నిస్తుంది తను. “ఈ పవిత్ర భారత దేశం లో పుట్టిన ఆడదానికి అన్ని దమ్ములున్నాయా?” “ఎంత వెర్రి దానివి?”అని తనను పరిహసిస్తున్నట్లు కన్నీళ్లతో నవ్వేవారు కొందరు. చాలా ప్రమాదకరమైన వ్యక్తిని చూసినట్లు భయంగా […]
Continue Readingపేషంట్ చెప్పే కథలు మరోసారి ఎందుకు (రచయిత్రి ముందుమాట) -ఆలూరి విజయలక్ష్మి సరిగ్గా ఇరవై సంవత్సరాల క్రితం “పేషెంట్ చెప్పే కథలు” ఆంధ్రజ్యోతి వార పత్రికలో వారం వారం ప్రచురింపబడ్డాయి. ఆంధ్రజ్యోతి వార పత్రిక అప్పటి సంపాదకులు శ్రీ పురాణం సుబ్రహ్మణ్య శర్మ గారి ప్రోత్సాహంతో వాటిని రాశాను. ‘పేషెంట్ చెప్పే కథలు’ అనే శీర్షికను శ్రీశర్మగారే పెట్టారు. అనేక రకాల శారీరక, మానసిక రుగ్మతలతో వచ్చే పేషెంట్స్ […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 16 -కె.వరలక్ష్మి రిక్షా కథ కన్నా ముందు 1984 లో జ్యోతి మంత్లీ లో ఓ కవిత; 85 లో ‘పల్లకి’ వీక్లీ లో ‘రసధుని’ కవిత; ‘ఆంధ్రజ్యోతి’ లో ‘గీతం లో నిశ్శబ్దం’ కవిత; వనితాజ్యోతి లో ‘ప్రతిధ్వని’ కవిత ; 83 లో ఆంధ్రజ్యోతి వీక్లీ లో ‘యువకుల్లో ధీశక్తి‘ వ్యాసం; 85లో ఉగాది వ్యాసరచన పోటీ లో బహుమతి పొందిన వ్యాసం; 85జూన్ స్వాతి మంత్లీ లో […]
Continue Readingనడక దారిలో-15 -శీలా సుభద్రా దేవి నా ఉత్తరం అందగానే ఆఘమేఘాల మీద ఆ వారాంతం వస్తున్నానని రాసారు. అలాగే అప్పట్లో హైదరాబాద్ నుండి విజయనగరానికి ఇరవైనాలుగు గంటల రైలుప్రయాణం . ముందురోజు సాయంత్రం రైలు ఎక్కితే మర్నాడు సాయంత్రం ఆరున్నరకి చేరారు.అన్నయ్య స్టేషనుకు వెళ్ళి తీసుకువచ్చాడు. ఇంటికి వచ్చి స్నానపానాదులు,భోజనం అయ్యేసరికే రాత్రి పడుకునే సమయం అయ్యింది. మర్నాడు టిఫిన్లు చేసి […]
Continue Readingకాళరాత్రి-7 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల ప్రవేశ ద్వారం దగ్గర కంపు కొడుతున్న లిక్విడ్‌ బ్యారెల్‌ ఉన్నది. అందరం అందులో మునిగాం. తరువాత వేడినీళ్ళ స్నానం అన్నీ అర్జెంటే. తరువాత బయట ఇంకొంచెం పరుగెత్తించారు. అక్కడ ఇంకొక బ్యారెక్‌ అందులో పొడవాటి బల్లలమీద బట్టల గుట్టలు ఉన్నాయి. మా మీదకు ప్యాంట్లు, షర్టులూ, జాకెట్లు విసిరారు. పెద్దవాళ్ళకు చిన్నసైజు బట్టలు చిన్న వాళ్ళకు పెద్దసైజు బట్టలు దొరకటంతో అవి ధరించి […]
Continue Readingఅనుసృజన-కబీరుదాసు అనువాదం: ఆర్. శాంతసుందరి ‘రామ్ చరిత్ మానస్ ‘ రాసిన తులసీదాస్ తో సమానమైన స్థానాన్ని సంపాదించుకున్న ప్రాచీన హిందీ కవి కబీర్. కబీరుదాసు అంటే గొప్ప జ్ఞాని అని అర్థం. భక్తి సామ్రాజ్యంలో ఆణిముత్యంలా వెలుగొందిన వారిలో అగ్రగణ్యుడు.ఆయన బెనారస్ లో పుట్టాడు. పుట్టిన తేదీ గురించి ఏకాభిప్రాయం లేదు- పధ్నాలుగో శతాబ్దమని కొందరూ( 1398-1448), పదిహేనో శతాబ్దమని కొందరూ(1440-1518) అంటారు. అలాగే ఆయన ఎప్పుడు చనిపోయాడనే విషయం గురించీ, వివాహం చేసుకున్నాడా లేదా […]
Continue Reading
చిత్రలిపి జీవనయానం ! -మన్నెం శారద పడుతూనేవున్నాను… అప్పడు నడక రాక..ఇప్పుడు నడవలేక! పడుతూనే వున్నాను … పసివయసులోఎంతదూరం వస్తాడో చందమామ నాతో అని ….పరుగులెత్తి పరుగులెత్తి …బారెడు తోకతోఆకాశమే హద్దుగా రంగులహంగుతోఆటలాడే గాలిపటం కోసం ఆకాశంకేసి చూస్తూ….పడుతూనేవున్నాను …పళ్ళు రాలగొట్టుకుంటూఏ చెట్టునో, పుట్టని ఢీ కొని ! పడుతూనేవున్నాను …నేటికీ నాటికిఅయినవారు గుచ్చిన కంటకాలను తొలగించుకుని కన్నీరు పెడుతూ .. కరడుగట్టిన కఠిన పాషాణ హృదయాల పాచి హృదయాలమీదుగాజారుతూ …పోరుతూ …. పడుతున్నాను పడుతున్నానుపడుతూనే వున్నానుఅయినా నడుస్తూనే వున్నాను ఆనాడు పెద్దల […]
Continue Readingవ్యాధితో పోరాటం-2 –కనకదుర్గ కడుపులో భయంకరంగా నొప్పి మళ్ళీ మొదలయ్యింది. గతంలోనుండి బయటపడి నర్స్ బటన్ నొక్కాను. సాయంత్రం 7 అవుతుంది. నర్సులు డ్యూటీలు మారుతున్నట్టున్నారు. కానీ నొప్పి భరించడం కష్టం అయిపోయింది. నర్స్ బటన్ నొక్కుతూనే వున్నాను. నర్స్ మోరా, ” ఐ యామ్ కమింగ్ డియర్, ఐ నో యు మస్ట్ బి ఇన్ పెయిన్,” అని ’డెమొరాల్,’ అనే పెయిన్ కిల్లర్ ఇంజెక్షన్ తో వచ్చి నడుం దగ్గర ఇచ్చి వెళ్ళింది. మొదట్లో […]
Continue Readingవ్యాధితో పోరాటం-1 –కనకదుర్గ వేపచెట్టు నీడ, గానుగ చెట్టు క్రింద చెక్క మంచం వేసుకుని నానమ్మ పడుకునేది. మేము అంటే, అమ్మలుఅక్క, చిట్టి, నేను, చింటూ తమ్ముడు, ఎదురింటి నేస్తాలు పద్మ, శ్రీను, అను, బుజ్జి అందరం కలిసి వేప కాయలు, వేప పండ్లు కోసుకుని, క్రింద పడినవి ఏరుకొని చిన్న చిన్న అట్ట డబ్బాలపైన పేర్చి కూరల కొట్టు, పళ్ళ కొట్టు పెట్టుకుని ఆడుకునేవారం. ఎంత సేపు ఆడుకున్నా అలసిపోయేవారం కాదు. ఒకోసారి కుర్చీలన్నీ వరసగా […]
Continue Reading
కథా మధురం విడాకుల సమస్యకి కొత్త పరిష్కారం సూచించిన ఓ స్త్రీ కథ ‘జింబో’ (రాజేందర్) గారి ‘ఆమె కోరిక ‘ ! -ఆర్.దమయంతి ‘ If divorce is like death, then is not the perpetuation of divorce a kind of murder? ‘ ― Anthony Marais డైవోర్స్! వైవాహిక జీవితం లో సామాన్య స్త్రీల నుంచి సెలెబ్రెటీ వుమెన్ వరకు ఎదుర్కొంటున్న ప్రధానమైన సమస్యలలో ఇప్పుడు ‘విడాకులు..’ […]
Continue Readingఅనుసృజన ధ్రువస్వామిని- 4 హిందీ మూలం: జయశంకర్ ప్రసాద్ అనువాదం: ఆర్. శాంత సుందరి (శకదుర్గం లోపల ఒక పెద్ద గది.అక్కడ మూడు ఆసనాలు ఉన్నాయి.ఒకదాని మీద ధ్రువస్వామిని కూర్చుంది.ఎడమ కాలు మీద కుడి కాలు వేసుకుని పెదవులమీద వేలు ఉంచుకుని ఏదో విచారంలో మునిగినట్టు కనబడుతోంది.మిగిలిన రెండు ఆసనాలు ఖాళీగా ఉన్నాయి.ఇంతలో బయట కోలాహలం వినిపిస్తుంది) సైనికుడు ః ( ప్రవేశించి ) మహారాణి వారికి జయము !ధ్రువస్వామిని ః ( ఉలిక్కిపడి) ఆఁ?సైనికుడు ః విజయం […]
Continue Readingకథా మధురం విడాకుల సమస్యకి కొత్త పరిష్కారం సూచించిన ఓ స్త్రీ కథ ‘జింబో’ (రాజేందర్) గారి ‘ఆమె కోరిక ‘ ! -ఆర్.దమయంతి ‘ If divorce is like death, then is not the perpetuation of divorce a kind of murder? ‘ ― Anthony Marais డైవోర్స్! వైవాహిక జీవితం లో సామాన్య స్త్రీల నుంచి సెలెబ్రెటీ వుమెన్ వరకు ఎదుర్కొంటున్న ప్రధానమైన సమస్యలలో ఇప్పుడు ‘విడాకులు..’ […]
Continue Reading
చిత్రలిపి ఒక ఉషస్సు కోసం….. -మన్నెం శారద నిద్రపట్టని ప్రతీ జామూ నేను నీకైపదే పదే నింగి వైపు చూపులు నిగిడిస్తూనే వుంటానుచీకటి ఎంత కఠినమైనది …..!కరుగక దట్టమై పరిహసిస్తుందిఎదురు చూసినంత మాత్రాన ఎలావస్తావు ….భూమికి ఆవల నీపనిలో నీవున్నావో ….లేక దట్టమైన మబ్బుల దుప్పటిలోదాగి కలలే కంటున్నావో ….ఎదురుచూపు లో క్షణాలు సాగి సాగికలవరపెట్టి కనులు మూతపడుతున్నసమయంలో నాకిటికీ పై పడివక్రీభవిస్తున్న ఓ వెలుగు రేఖ !పరవశించి పరుగెత్తుతానా …కొన్నే కొన్ని క్షణాలు మురిపించి దిక్కుమార్చుకుంటావుమరో […]
Continue Readingనడక దారిలో-14 -శీలా సుభద్రా దేవి జూన్ నెల 1970 లో ఒకరోజు మాచిన్నన్నయ్య కొత్తగా విడుదల అయిన స్వాతి మాసపత్రిక ప్రారంభ సంచిక తీసుకు వచ్చాడు.అంతకు ముందు జ్యోతి,యువ మాసపత్రిక మాదిరిగా అదే సైజు లో అందమైన బాపు ముఖచిత్రంతో ఆకర్షణీయంగా ఉంది. తర్వాత ఆ చిత్రాన్నే స్వాతి లోగో లా వాడుతున్నారు.అందులో అప్పట్లోని సాహితీ ప్రముఖులరచనలతో సాహిత్యం పట్ల ఇష్టం ఉన్న వారికి ఆనందం కలిగించి హృదయానికి హత్తుకోవాలనిపించే రచనలు ఉన్నాయి. కుమారీ వాళ్ళఅన్నయ్య […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 15 -కె.వరలక్ష్మి ఆ అద్భుత మేమిటంటే నేను పంపిన మొదటి కథ ‘రిక్షా’ జ్యోతి మంత్లీ లో 1985 జూన్ సంచిక లో వచ్చింది. అంతకు ముందంతా ఏవో చిన్న వ్యాసాలూ, కవితలూ, జోక్స్ లాంటివి వస్తూ ఉన్నా, చిన్నప్పటి స్కూల్ డేస్ తర్వాత వచ్చిన కథ. ఈ కథ నాకొక ధైర్యాన్ని ఇచ్చి రాసేందుకు ప్రోత్సహించింది. ఆ ఉత్సాహంతో రాసిన ‘ప్రశాంతి’ కలువబాల పత్రిక నవలికల పోటీ […]
Continue Readingకాళరాత్రి-6 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల అయితే మేము మంటల్లోకి పోతున్నామన్నమాట. కొద్ది ఎడంగా పెద్దవాళ్ళను కాల్చే గుంట ` అందులో మంటలు. నాకు అనుమానం వచ్చింది. నేనింకా బ్రతికే ఉన్నానా? అని. పెద్ద, చిన్న, ఆడ, మగ అందర్నీ అలా కాల్చి చంపుతుంటే ప్రపంచం నిశ్శబ్దంగా ఎలా ఉండగలుగుతున్నది? ఇది నిజం కాదేమొ! పీడకల అయి ఉండాలి నాది. ఒక్క ఉదుటున మేల్కొంటాను భయంతో చెమటలు కక్కుతున్నాను. తీరా […]
Continue Reading
కథా మధురం సయ్యద్ సలీం ‘ యంత్రం లాంటి ఓ ఇల్లాలి గుండె చప్పుడు వినిపించిన కథ.. ‘ -ఆర్.దమయంతి సూర్యుడు లేకపోయినా పగలు గడుస్తుంది కానీ, ఇల్లాలు పడుకుంటే ఒక్క క్షణం కూడా ఇల్లు నడవదు. ఇది జగమెరిగిన సత్యం. ప్రతి స్త్రీ అనుభవించి మరీ తెలుసుకునే జీవన సత్యం. వివాహమైన క్షణం నించి..చివరి శ్వాస దాక ఎడతెరిపిలేని కుటుంబ బరువు బాధ్యతల ను మోసేది ఇల్లలే. చాలా మంది మగాళ్ళు అంటుంటే వింటాను. ‘ […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 14 -కె.వరలక్ష్మి 16-12-84 న సామర్లకోటలో మెయిల్ ఎక్కాను. విజయవాడ లో అందరితో బాటు రిజర్వేషన్ కంపార్ట్ మెంట్ లోకి మారాను. మోహన్ విజయవాడ వరకు వచ్చి నన్ను వారికి అప్పగించి వెళ్ళాడు. ఉదయం పది గంటలకు మద్రాసు లో దిగాం. మేం ఎక్కాల్సిన ట్రైన్ రాత్రి 7.20 కి. స్టేషన్ దగ్గర్లో చిన్న లాడ్జి లో రూమ్స్ తీసుకున్నారు. మా ముగ్గురికి ఒకటి, వాళ్ళ అందరికీ ఒకటి. ఫ్రెష్ అయి […]
Continue Readingఅనుసృజన ధ్రువస్వామిని- 3 హిందీ మూలం: జయశంకర్ ప్రసాద్ అనువాదం: ఆర్. శాంత సుందరి (ఒక దుర్గం లోపల బంగారపు నగిషీలు చెక్కిన స్తంభాలతో ఒక లోగిలి. మధ్యలో చిన్న చిన్న మెట్లు. దాని కెదురుగా కశ్మీరీ పద్ధతిలో చెక్కిన అందమైన చెక్క సింహాసనం. మధ్యనున్న రెండు స్తంభాలూ పైదాకా లేవు.వాటికి రెండువైపులా పెద్ద పెద్ద చిత్రాలున్నాయి.టిబెట్ కి చెందిన పట్టు తెరలు వేలాడుతున్నాయి.ఎదురుగా చిన్న ఆవరణ ఉంది. దానికి రెండువైపులా నాలుగైదు మొక్కల పాదులు , […]
Continue Readingకాళరాత్రి-5 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల చెకోస్లోవేకియా భూభాగం వద్ద కస్‌చా అనే ఊరిలో బండి ఆగింది. అప్పటికి గానీ మాకు హంగరీలో ఉండబోవటం లేదనేది తెలిసి వచ్చింది. ఒక జర్మన్‌ ఆఫీసరు ఒక హంగరీ ఆఫీసర్ని వెంటబెట్టుకుని తలుపు తెరచి లోనికి వచ్చాడు. హంగరీ ఆఫీసరు అతను చెప్పేది అనువదించి మాకు చెపుతున్నాడు. ఈ క్షణం నుండి మీరు జర్మన్‌ ఆర్మీ ఆధీనంలో ఉంటారు. మీ దగ్గర బంగారం, […]
Continue Reading
చిత్రలిపి గుండెనీరయిన కథ ! -మన్నెం శారద అప్పుడసలు గుండె ఒకటుంటుంది తెలియనే తెలియదు బోసినవ్వుల అమాయకత్వం నుండి ఆటపాటల అల్లరిదాకా ‘చిన్నినా పొట్టకు శ్రీరామ రక్ష అనుకుంటూ తిండి గోలేతప్ప గుండె గో;ల తెలియదు గాక తెలియదు దశలుమారి ,దిశలు తిరిగి వయసు భుజాలపై రంగు రంగు రెక్కలు మొలిచి లోకమొక నందనవనంగా కనులకు భ్రాంతి గొలిపి ……..పిదప గుండెజాడ తెలిపింది ఎర్రని వర్ణపు మధువులు ఒడలంతా వంకరలు పోతూ గిరగిరా తిరిగి హృదయాన్ని మోహపరచి మైమరపిస్తున్న వేళ ఒక ధ్యేయం లేక పువ్వు పువ్వు చుట్టూ తిరుగుతూ జుంటితేనెలు గ్రోలి మత్తుగా గమ్మత్తుగా గాలిలో పల్టీలు కొడుతున్న నా రంగుల రెక్కల్ని ఎక్కడివో మాయదారి ముళ్ళు అతి రక్కసము గా చీల్చి నా రక్తాన్ని […]
Continue Readingనడక దారిలో-12 -శీలా సుభద్రా దేవి నేను పీయూసి చదువుతున్న రోజుల్లోనే ఒక రోజు అకస్మాత్తుగా మా చిన్నక్కని హాస్పిటల్ లో చేర్పించినట్లు కబురు వచ్చి అమ్మ కంగారుపడి హడావుడి గా వెళ్ళింది.అందరం ఏమైందో నని గాభరా పడ్డాం.తీరా అమ్మ బొజ్జలో హాయిగా బజ్జోకుండా తొందరపడి రెండునెలలు ముందుగానే ప్రపంచాన్ని చూసేయాలని బుజ్జిబాబు బయటకు వచ్చేసాడని తెలిసింది.ఐతే మరికొంత కాలం డాక్టర్లు పర్యవేక్షణలోనే ఉంచి డిశ్చార్జి చేసాక కోరుకొండ సైనిక స్కూల్ లోని వాళ్ళింటికి తీసుకు వెళ్ళిపోయారు.అమ్మ […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 13 -కె.వరలక్ష్మి 1982 ఫిబ్రవరిలో అంజయ్యగారు ముఖ్యమంత్రి పదవి నుండి తొలగించబడి భవనం వెంకట్రామిరెడ్డి ముఖ్యమంత్రిగా నియామకం జరిగింది. ఇందిరాగాంధీని విపరీతంగా అభిమానించే దాన్ని. ఒక స్త్రీగా ఆమె కార్యదక్షత నాకు ఆశ్చర్యం కలిగించేది. కాని, ఇలా ముఖ్యమంత్రుల్ని దించెయ్యడం వల్ల ఆంధ్రాలో ఆమె ప్రభుత్వానికి ఏమైనా అవుతుందేమో అని భయంవేసేది. 1982 లోనే అని గుర్తు. రష్యన్ భాష నుంచి తెలుగులోకి అనువదించిన ఓల్గా కథ మూడు తరాలు ఆంధ్రజ్యోతి […]
Continue Reading
చిత్రలిపి ప్రేమా మరి ఈ మనిషికి లేదేం ???” అని ! -మన్నెం శారద ఒకానొక కాఠిన్యపు కిరణస్పర్శకు తాళలేక తల్లడిల్లి ..కరిగి నీరయి న మంచు శిఖరం ఒకటి ఏరయి సెలయేరయి వాగయి ,వంకయి శాపవిమోచనమొందిన గౌతమిలా తన ప్రియ సాగర సమాగం కోసం మహానదిగా మారి దక్షిణ దిశకు పరుగులు తీసింది ! పట్టలేని పరవశం అది ! ఎన్నో ఏళ్ల కల సఫలం కాబోతున్న సంతోషం అది ! ఆపుకోలేని ఆనందం తో గిరులని తరులని ఒరుసుకుంటూ వురుకుతున్న నదిని చూసి ఆ చెట్టు అడిగింది ‘ఎక్కడకి మిత్రమా …అంత వేగం ?దేనికోసం ఆ దుందుడుకు ?”అని పరిహాసంగా . నది ఒకింత […]
Continue Readingనడక దారిలో-12 -శీలా సుభద్రా దేవి నేను పీయూసి చదువుతున్న రోజుల్లోనే ఒక రోజు అకస్మాత్తుగా మా చిన్నక్కని హాస్పిటల్ లో చేర్పించినట్లు కబురు వచ్చి అమ్మ కంగారుపడి హడావుడి గా వెళ్ళింది.అందరం ఏమైందో నని గాభరా పడ్డాం.తీరా అమ్మ బొజ్జలో హాయిగా బజ్జోకుండా తొందరపడి రెండునెలలు ముందుగానే ప్రపంచాన్ని చూసేయాలని బుజ్జిబాబు బయటకు వచ్చేసాడని తెలిసింది.ఐతే మరికొంత కాలం డాక్టర్లు పర్యవేక్షణలోనే ఉంచి డిశ్చార్జి చేసాక కోరుకొండ సైనిక స్కూల్ లోని వాళ్ళింటికి తీసుకు వెళ్ళిపోయారు.అమ్మ […]
Continue Readingఅనుసృజన ధ్రువస్వామిని- 2 హిందీ మూలం: జయశంకర్ ప్రసాద్ అనువాదం: ఆర్. శాంత సుందరి కాపలా స్త్రీ ః జయము జయము మహారాజా ! ఒక ఆందోళనకరమైన వార్త తమకు అందించమని అమాత్యులు నన్ను పంపించారు. రామగుప్త్ ః (విసుగ్గా) ఇలా ఆందోళనతోనే నేను చనిపోవాల్సి వస్తుందేమో ! ఉండు..( ఖడ్గధారిణి తో) ఆఁ, నువ్వు నీ పని చక్కగా చేశావు,కానీ ఆమె ఇంకా చంద్రగుప్తుణ్ణి ప్రేమిస్తోందో లేదో నాకు తెలియనే లేదు. (ఖడ్గధారిణి కాపలా […]
Continue Readingకాళరాత్రి-4 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల ఇంతలో యూదు పోలీసులు వచ్చి ‘‘టైమయింది. మీరంతా అన్నీ వదిలిపోవాలి’’ అని జీరబోయిన స్వరాలతో చెప్పారు. హంగరీ పోలీసులు ఆడ, మగ, పిల్లలు, వృద్ధులను కర్రలతో కొట్టనారంభించారు. అందరూ గెటోలు వదిలి తమ సంచులతో రోడ్డు మీదికి వచ్చారు. పోలీసులు పేర్లు పిలిచి అందరూ ఉన్నారో లేదో అని పదిసార్లు లెక్కించారు. ఎండ తీవ్రత బాధించింది. పిల్లలు మంచినీళ్ళు కావాలని గోలపెడుతున్నారు. ఇళ్ళల్లో […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 12 -కె.వరలక్ష్మి 1978వ సంవత్సరంలో హైదరాబాద్ లో దూరదర్శన్ టి.వి. ప్రసారాలు ప్రారంభమయ్యాయి. చుట్టుపక్కల 80 కిలోమీటర్ల పరిధిలో మాత్రమే టెలికాస్ట్ అయ్యేవట. 1981 నుంచీ రాష్ట్రం మొత్తం రావడం ప్రారంభమైంది. మొదట్లో ధనవంతులు కొద్ది మంది మాత్రమే టీ.వీ. కొనుక్కోగలిగేవాళ్లు. బ్లేక్ అండ్ వైట్ లోనే ప్రసారాలు వచ్చేవి. పల్లెల్లో జనానికి మొదట రేడియోనే వింత. ఎక్కడో కూర్చుని మాట్లాడుతూంటే ఇక్కడికి విన్పిస్తున్నాయి మాటలు అని కథలు కథలుగా […]
Continue Reading
చిత్రలిపి నా జ్ఞాపకాల పొత్తంలో నెమలీకవు నీవు! -మన్నెం శారద ఒకానొక ప్రయాణంలో మనం కలిసేవుంటాం మాటామాటా కలిపే వుంటాం ఆకుపచ్చని చేలని చూడాలని నేను ఆత్రపడినప్పుడు కిటికీ దగ్గర సీటుని నువ్వు నాకు ఇచ్ఛే వుంటావ్ నేను తెచ్చిన పూరీలు , నువ్వు తెచ్చిన పల్లీలు ఒకరికొకరం పంచుకుని తినే ఉంటాం అనుకోని వానజల్లు నా మొహాన విసిరి కొట్టినప్పడు కిటికీ మూస్తుండగా నలిగిననీ వెలికి నేను తడి రుమాలు చుట్టేవుంటాను . నీ టిక్కెట్ జారీ పడిపోయి టి. సి కి నేను ఫైన్ కట్టినప్పుడు నువ్వు నా వైపు కృతజ్ఞతగా చూసి కొద్దిగా మొగమాటపడేవుంటావ్ ఇప్పుడొక్కసారి నా గమ్యం […]
Continue Reading
జ్ఞాపకాల ఊయలలో-10 -చాగంటి కృష్ణకుమారి పఠాభి మాష్టారు గారు పాలికాపునిచ్చి నన్ను లచ్చమ్మపేటకి పంపారు కదా ! ఇంట్లోకి అడుగుపెట్టానో లేదో స్కూలు నుండి తిన్నగా ఇంటికి రాక పార్వతి ఇంటికెల్లావుట! మేమంతా ఎంత కంగారు పడ్డామో తెలుసా అంటూ మొదలెట్టారు. అన్నదమ్ముల కుటుంబాలుంటున్న ఏక పెనక తాటాకు ఇళ్ల లో ఒక ఇల్లు మాది కదా. ఇంటికీ ఇంటికీ మధ్యనున్న పెరళ్లన్నీ కలిసే వుండేవి. మధ్యన గోడలు లేవు. మాఇంటినీ ప్రక్క ఇంటినీ విడదీసి చూపడానికి […]
Continue Readingనడక దారిలో-11 -శీలా సుభద్రా దేవి ఒక్కసారిగా మళ్ళా నా చదువుకు విరామం వచ్చింది.సెప్టెంబర్ లో గానీ తిరిగి సప్లిమెంటరీ పరీక్ష ఉండదు.ఒకవేళ చదివిస్తే మే-జూన్ లో గానీ కాలేజీ ఉండదు. నా అభిరుచులను సానపెట్టటానికి మళ్ళీ పూనుకున్నాను.లేకపోతే మానసికంగా కుంగిపోతానుకదా! ఆ అవకాశాన్ని నా మనసుకీ,నా మెదడుకీ ఎప్పుడూ ఇవ్వటం నాకు ఇష్టం లేదు. ఈరోజుల్లో చిన్నపిల్లల దగ్గర నుంచి పెద్దవారి వరకూ , నిరక్షరాస్యులు, విద్యావంతులు కూడా అనేకమంది అతి చిన్న విషయాలకు కూడా […]
Continue Readingకాళరాత్రి-3 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల ఇది బాగానే ఉన్నదని అనుకున్నారు జనం. మా కిష్టంలేని ఆ పోలీసుల ముఖాలు చూడనవసరం లేదు అని సర్దుకున్నాం. యూదులం కలిసి బ్రతుకుతున్నామనుకున్నాం. అసంతృప్తికర విషయాలు జరుగుతూనే ఉన్నాయి. మిలిటరీ రైళ్ళకు బొగ్గు నింపటానికి మనుషుల్ని తీసుకుపోవటానికి జర్మన్లు ఇళ్ళలోకి వచ్చేవారు. అలాంటి పనులు చేయటానికి యిష్టపడే వాలంటీర్లు బహు తక్కువ. అది తప్ప వాతావరణం ప్రశాంతంగా ఉన్నట్లే. యుద్ధం ముగిసేదాకా గెటోల్లోనే […]
Continue Readingఅనుసృజన ద్రువస్వామిని హిందీ మూలం: జయశంకర్ ప్రసాద్ అనువాదం: ఆర్. శాంత సుందరి ‘ద్రువస్వామిని’ నాటకకర్త జయశంకర్ ప్రసాద్ హిందీ సాహిత్య రంగంలో సుప్రసిద్ధ సాహితీవేత్త. ఈ నాటకంలోని ఇతివృత్తం గుప్తుల కాలానికి సంబంధించినది. పరిశోధకులు చారిత్రాత్మకంగా కూడా ఇది ప్రామాణికమైనది అని భావిస్తారు.ఈ నాటకం ప్రాచీన చరిత్రలో జరిగిన సంఘటనల్లో వర్తమాన సమస్యని మన ముందుంచుతుంది. చరిత్రని నాటకంగా రూపొందించి రచయిత శాశ్వత మానవ జీవితపు స్వరూపాన్ని చూపించాడు.సమస్యలకి పరిష్కారాలు సూచించాడు.జాతీయ భావాలతో బాటు విశ్వప్రేమ […]
Continue Reading
చిత్రలిపి అమ్మా …ఆనాడే ఎందుకు చెప్పలేదు ??? -మన్నెం శారద అవునమ్మా …నువ్వు ఆనాడే ఎందుకు చెప్పలేదూ ….తాతయ్య వడిలో కూర్చుంటే తప్పని బాబాయి భుజాలమీద ఊరేగవద్దని ఆటో అంకులు ని ముట్టుకోనివ్వద్దని పక్కింటికి పోవద్దని దోస్తుల్ని నమ్మొద్దని వెన్నెల్లో ఆడొద్దని చుట్టమిచ్చిన చాకోలెట్ అయినా తినవద్దని …..ఇల్లు దాటొద్దని ! ఎన్నో ఎన్నెన్నో ప్రతి బంధాల మధ్య నా బాల్యం ఛిద్రమవుతుంటే దారిలేక కుమిలి కునారిల్లుతున్నాను ఇప్పుడిప్పుడే అర్ధమవుతున్నది …ప్రతిక్షణమూ నువ్వు నాకోసం పడుతున్న వేదన !అనుక్షణమూ అనుభవిస్తున్న నరకం !కంట్లో వత్తులేసుకుని నువ్వు కాసే కాపలా …….ఆఫీసునుండి ఇంటికి వచ్చాకా నీ కళ్ళలో ప్రతిఫలించే ఆనందం !అమ్మా ….ఎన్నాళ్లిలా …ఎన్నేళ్ళిలా … అవునమ్మా […]
Continue Readingకాళరాత్రి-2 ఆంగ్లమూలం : ఎలీ వీజల్‌ -“నైట్‌” అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల ఇది 1942 చివరలో జరిగింది. అటు తరువాత జీవితాలు మామూలుగా సాగుతున్నాయి. రోజూ లండన్‌, రేడియో వింటుండే వాళ్ళం. జర్మనీ స్టాలిన్‌ గ్రాడ్‌ బాంబింగ్సు గురించి వింటుంటే సిఘెట్‌లోని యూదు లందరూ తమకు మంచి రోజులు రానున్నాయని నమ్మారు. నా చదువు యధావిధిగా కొనసాగించాను ` పగలు టల్‌ముడ్‌, రాత్రి కబాలా! నాన్న తన వ్యాపారం నడుపుతూ కమ్యూనిటీ బాగోగులు చూస్తుండేవాడు. మా […]
Continue Readingనడక దారిలో-10 -శీలా సుభద్రా దేవి మహారాజా మహిళా కళాశాల మెట్లు ఎక్కిన రోజు ఎవరెస్ట్ ఎక్కినంత ఉద్వేగం పొందాను.అందులో ఒక్కదాన్నే కాలేజీ కి వెళ్ళటం.పెద్దగా వెడల్పాటి కారిడార్.సింహాచలం లోని కప్పస్తంభాల్లాంటి స్తంభాలు.పూసపాటి రాజుల రాజభవనం కావటాన ఎత్తైన సీలింగు.భవనానికి నాలుగు వైపులా మెట్లుఉండేవి.రెండు మూలల్లోని మెట్లు బయటకు పోయేందుకు.రెండు మూలల్లోని మెట్లు బిల్డింగ్ వెనుక ఉన్న హాస్టల్ రూమ్ లకూ,గార్డెన్ లోకీ వెళ్ళేందుకు ఉంటాయి. వెళ్ళగానే ఏ రూం లోకి వెళ్ళాలో తెలియలేదు.దారిలో కనిపించిన అమ్మాయిని […]
Continue Readingఅనుసృజన కవితలు చనిపోతూ ఉండటం మూలం: సోనీ పాండే అనువాదం: ఆర్. శాంత సుందరి ఇప్పుడే వచ్చిందిఒక కవితకొన్ని పదాలు ఉప్పొంగాయికొన్ని భావ తరంగాలు ఎగసిపడ్డాయివేళ్ళు వణుకుతూ తహతహలాడసాగాయిఒక కలం దొరికితేకవిత పుడుతుంది కదా కాగితం మీద అనిఅణువణువూ విరుచుకుపడిందికవిత ఇక మొలకెత్తబోతూ ఉంది ఇంతలో ఒక కరకు గొంతు చెవులకి సోకిందిఉతకవలసిన బట్టలు అలాగే ఉన్నాయిమధ్యాహ్నం అయిపోయింది అన్న ధ్యాస ఉందా?మత్తెక్కిస్తుంది కవిత్వంరాయటం అనేది ఒక వ్యసనంగౌరవమైన కుటుంబ స్త్రీలు ఎక్కడైనా అలవరుచుకుంటారాఇలాంటి అసభ్యమైన అభిరుచులు…ఊళ్ళో ఎంతమంది […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 28 ‘అశాంతికి ఆహ్వానం ‘ – కథానేపధ్యం -కె.వరలక్ష్మి 1981లో ఒకరోజు పేపరు చూస్తూంటే ఇల్లు కట్టుకోవడానికి అప్పు ఇస్తారనే ప్రకటన ఒకటి కనపడింది. అప్పటికే నా స్నేహితుల్లో, బంధువర్గంలో అందరికీ పెద్దలు ఇచ్చిందో, సొంతంగా కట్టుకున్నదో ఇళ్ళున్నాయి. నాకూ ఒక ఇల్లుంటే బావుండునని అనిపించింది. అప్పటికి ఏడేళ్ళ క్రితం ఐదువేలతో శ్రీరామ్ నగర్ లో కొన్న స్థలం అప్పు తీరలేదు. ఊళ్ళో ఉన్న రెండు బేంకులూ నెలనెలా కొంత చొప్పున […]
Continue Readingకాళరాత్రి అనువాదం : వెనిగళ్ళ కోమల అతన్ని అందరూ మోషే ది బీడిల్‌ అనే పిలిచేవారు. అతనికి ఎప్పటికీ ఇంటి పేరంటూ లేనట్లే. హసిడిక్‌ ప్రార్థనా మందిరంలో అన్ని పనులూ చక్క బెట్టేవాడు. ట్రాన్‌సిల్వేనియాలో చిన్నపట్నం సిఘెట్‌ ` అక్కడే నా బాల్యం గడిచింది. ఆ పట్నంలో అందరికీ అతను ఇష్టుడు. అతను చాలా పేదవాడు. మా ఊరివాళ్ళు పేదవాళ్ళను ఆదుకునేవారు. కాని వాళ్ళంటే యిష్టపడేవాళ్ళు కాదు. కానీ మోషే ది బీడిల్‌ సంగతి వేరు. అతను […]
Continue Readingజ్ఞాపకాల ఊయలలో-9 -చాగంటి కృష్ణకుమారి కల్లేపల్లి హైస్కూల్ నేను అక్కడ చదువుకొన్న రోజులలో ఒక తాటాకు పాక. కొంత మధ్య నున్న భాగం పైన బంగాళా పెంకులుండేవి ఆభాగానికే గోడలూ గుమ్మం . అది హెడ్ మాస్ఠారుగారి గది, ఆఫీసు కలసి వున్న భాగం . దానికిరువైపుల భాగాలూ తాటాకులతో నేసిన ఒక షేడ్ అన్నమాట .తరగతి గదులమధ్యన గోడలుండేవి కానీ వాటి చుట్టూతా సగం గోడ ఆపైన వెదురుతో తయారైన కటకటాలు.గుమ్మాలు లేవు. హెడ్మాస్టారు […]
Continue Readingనడక దారిలో-9 -శీలా సుభద్రా దేవి నా స్కూల్ ఫైనల్ చదువు పూర్తిఅయ్యేలోపున మా అన్నయ్య ఎమ్మే ఎమ్ ఫిల్ పూర్తి చేసి మహారాజా కాలేజీ లో ఇంగ్లీష్ లెక్చరర్ గా ఉద్యోగం లో చేరాడు.మా స్కూల్ లోనే పనిచేసే మా అన్నయ్య సహోద్యోగి ఉపాధ్యాయుల అప్పల నరసింహమూర్తి గారు కూడా పై చదువు పూర్తి చేసుకుని కాలేజీలో తెలుగు లెక్చరర్ గా చేరారు.మా చిన్నన్నయ్య కూడా బీయిడీ పూర్తిచేసుకుని హైస్కూల్ లోనికి ప్రమోట్ అయ్యాడు. ఇంత […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 27 ‘సంధ్యా సమస్యలు ‘ కథానేపధ్యం -కె.వరలక్ష్మి నా ఫ్రెండ్స్ ఇద్దరిళ్ళలో విడివిడిగా జరిగిన సంఘటనలివి. 1992లో ‘రచన’ కోసం కథ రాయాల్సివచ్చినప్పుడు ఈ రెండు డిఫరెంట్ సంఘటనల్నీ ఒకే చోట కూర్చి రాస్తే ఎలా ఉంటుంది అనిపించి రాసిన చిన్న కథానిక ఇది. అప్పటికి మా పిల్లలింక హైస్కూల్లో చదువుకుంటున్నారు. కాని, నాకు ఇద్దరు ఆడపిల్లలు కావడంతో ఈ కథ చదివిన చాలామంది ఇది మా ఇంట్లో జరిగిన కథ […]
Continue Reading
కథా మధురం జొన్నలగడ్డ రామలక్ష్మి ‘ మహిళకి తన చదువే తనకు రక్ష …’ అని చాటి చెప్పిన కథ – ‘నారీసంధానం! ‘ -ఆర్.దమయంతి ఆడపిల్లకి చదువు చెప్పించడం కంటెనూ, పెళ్ళి చేసి పంపేయడమే అన్ని విధాలా శ్రేయస్కరమని భావించే తల్లు లు ఆ కాలం లోనే కాదు, ఈ కాలం లోనూ వున్నారు. గ్రామాలలో అయితే ఇలా తలబోసే వారి సంఖ్య అధిక శాతంలో వుంటుందని చెప్పాలి. అయిన సంబంధం సిద్ధం గా వుంటే […]
Continue Reading
చిత్రలిపి ఆశల తీరమది -మన్నెం శారద గూడు చెదరి వీడి పోదామనను కున్నప్పుడాచెట్టు కనులు చెదిరే రంగులతో …మనసు పొంగే హంగులు వడలంతా నింపుకుని వయ్యారంగా ఆగమని ఆకుల కన్నులతో అలవోకగా సైగ చేస్తుంది ! చూరు మీద ఆకులు రాలి ఆకాశం కనిపిస్తున్నప్పుడు కదలిపోదామిక అని గాఢంగా నిట్టూర్చినప్పుడు తారలు కుట్టిన ఆకాశం కప్పుమీద దుప్పటిపరచి తళుకులీనుతూ మురిపిస్తుంది ! నిరాశనిండిన మనసుతో నాదిక ఈ స్థానం కాదనుకుని తెల్లారగానే వీడ్కోలు తీసుకుందామని గట్టిగా అనుకుని నిద్రలేచీ లేవగానే వెలుగుకిరణమొకటి నా గుడిసెలో దూరి ధైర్యానికి భాష్యం చెబుతుంది ! వరదనీటిని చూసి వలస పోదామంటే వద్దు వద్దంటూ అలలు ఆర్తిగా కాళ్ళని చుట్టేసుకుంటాయి ! ప్రకృతంతా సద్దుమణిగి పడక వేసినప్పుడు సవ్వడి లేకుండా సాగిపోదామంటే పేరు లేని పక్షి ఒకటి […]
Continue Reading
నవతరం యువతి తమిళం : ఉషా సుబ్రమణ్యన్ తెలుగు అనువాదం : గౌరీ కృపానందన్ “జేజేలు! మూర్తీభవించిన స్త్రీత్వానికి జేజేలు! నా పేరు భారతి. తలపాగా ధరించిన తమిళ కవి… నా పేరుతో ఉన్న భారతియారును నా వాదనకు తోడుగా ఉండమని ఆహ్వానిస్తున్నాను.” సూటిగా చూస్తూ, అంతులేని ఆత్మవిశ్వాసంతో వేదిక మీద నిటారుగా నిలబడ్డ ఆ యువతిని చూసి అందరూ చప్పట్లు కొట్టి మరీ ప్రోత్సహించారు. ఉప్పెన లాగా భారతి ప్రసంగించింది. “పురుషుడికి స్త్రీ ఏమాత్రమూ తక్కువ […]
Continue Reading
మూగ జీవితాలు (హిందీకథ “గూంగా” కు అనువాదం) హిందీ మూలం:శివాని (గౌరా పంత్) తెలుగు అనువాదం: అక్షర ప్రేమ పెళ్లిళ్లకు కులం,మతం,వర్గం లాంటివి ఎప్పుడు కూడా అవరోధాలే. దశాబ్దాల క్రితం రాసిన ఈ కథ ఈనాటి సమాజానికి కూడా వర్తిస్తుంది. పెద్దల అధికారం , అహంకారం పిల్లల జీవితాల్ని మూగగా మారుస్తున్నాయి. ప్రఖ్యాత హిందీ కథా రచయిత్రి” శివాని” రచన “గూంగా”లోని ఈ అంశమే నా చేత ఈ కథను అనువాదం చేయించింది. ****** మూగ జీవితాలు […]
Continue Reading
అర్ధాంగి (మహిత సాహితీ & నెచ్చెలి కథల పోటీ-2021లో సాధారణ ప్రచురణకు ఎంపికైన కథ) – అలేఖ్య రవి కాంతి “ఓసేయ్ శారద, ఎక్కడ చచ్చావే.. ? నడినెత్తి మీదికి సూర్యుడు వచ్చిన నీకింకా తెల్లారలేదా” … ? అంటూ కస్సుమన్నాడు గోపాలం. ఏవండి, లేచారా..! ఇదిగో పెరట్లో ఉన్నానండి. పూలదండల తయారీ కోసం పూలుకోస్తున్నాను. మీరింకా లేవలేదనుకుని కాఫీ కలపలేదు. ఇప్పుడే పట్టుకొస్తా అంటూ గబగబ వంటింట్లోకెళ్ళి గుప్పుమనే కాఫీ వాసనతో పొగలుగక్కుతున్న కాఫీ కప్పు […]
Continue Reading
ఆ తొలిఅడుగు (మహిత సాహితీ & నెచ్చెలి కథల పోటీ-2021లో సాధారణ ప్రచురణకు ఎంపికైన కథ) – దినవహి సత్యవతి బి.కాం. చదువు పూర్తైన నెలలోపే, కిడాంబి గృహ నిర్మాణ సంస్థలో, ఉద్యోగం దొరికేసరికి సమీర ఆనందానికి అవధులు లేవు. ఊహ తెలిసినప్పటినుంచీ తన కాళ్ళపై తాను నిలబడాలన్నదే ధ్యేయంగా, వేరే వ్యాపకాలేవీ పెట్టుకోకుండా, ధ్యాసంతా చదువు మీదే పెట్టి డిగ్రీ ప్రథమ శ్రేణిలో ఉత్తీర్ణురాలైంది. ఎం.కాం చేయాలన్న ఆశ ఉన్నా, తనని అప్పటిదాకా ఆదుకున్న మేనమామకి […]
Continue Reading
కథా మధురం రాధ మండువ ‘ప్రేమించడం స్త్రీ బలహీనత కాదు..’అని చాటి చెప్పిన కథ ‘అంతర్మధనం’ -ఆర్.దమయంతి స్త్రీ – మగాణ్ని ఎందుకు ప్రేమిస్తుంది? అనే ప్రశ్నకు జవాబు దొరకొచ్చేమో! కానీ, ప్రేమించి ఎందుకు మోసపోతుంది? అనే ప్రశ్నకు మాత్రం..ఊహు. జవాబు వుండదు. జీవితం లో తిరిగి కోలుకోలేని ఆ అగాథ వ్యధ ఏమిటో ఆమెకి మాత్రమే తెలుస్తుంది. ప్రేమ లో మోసపోవడం అనేది అన్నిరకాల బాధల్లాంటి బాధ కాదు. సన్నిహితుల ఓదార్పుతో ఊరడిల్లే నష్టం కాదిది. […]
Continue Readingనా జీవన యానంలో- రెండవభాగం- 26 ‘ గేప్ ‘ కథానేపథ్యం -కె.వరలక్ష్మి ఈ చిన్న కథ సికింద్రాబాద్ నుంచి రైలు సామర్లకోట చేరేలోపల రాసినది. 1994లో నిజాం నవాబ్ కు చెందిన భవంతులు పురానా హవేలీ, ఫలక్ నుమా పేలలాంటివి జనం చూడడానికి ఒక నెలరోజులు ఓపెన్ గా ఉంచారు. ఆ వార్త పేపర్లో చూసి నేను, నా జీవిత సహచరుడు దసరా సెలవుల్లో హైదరాబాద్ లో ఉన్న మా తమ్ముడింటికి వెళ్ళాం. ఉదయాన్నే బస్సో, […]
Continue Readingఇంద్రధనుస్సు రంగులు (తమిళ అనువాదకథ) తమిళం: లతా రఘునాధన్ అనువాదం: గౌరీ కృపానందన్ బాబిని మెల్లగా లేవనెత్తి వడిలో కూర్చో బెట్టుకున్నాడు. తన వెనక భాగాన్ని అటూ ఇటూ జరుపుతూ తనకు సౌకర్యంగా ఉండే ఒక భంగిమను బాబి కనుక్కోవడానికి కొంత సమయం వేచి ఉండాల్సి వచ్చింది. చేతిలో ఉన్న పుస్తకాన్ని తెరిచి పెట్టి, వెనక్కి తిరిగాడు బాబి. “ఇప్పుడు చెప్పు” అంటూ, తలను ఒక వైపుగా వంచి తండ్రి వైపు చూసాడు. ఏదో ఎదురు చూస్తున్నట్లు బాబి […]
Continue Reading
చిత్రలిపి అగమ్య గమ్యం ! -మన్నెం శారద ఆ అడవిదారిలో ఎందుకు అడుగులువేసానో నాకయితే తెలియదు కానీ ……ఇంత పత్రి తెచ్చాను వినాయక చవితని ! పాములూ తేళ్ళుంటాయి,,,వళ్లు తెలియదా అంటూనే తీసుకుని పూజ చేసింది అమ్మ ! మళ్ళీ అటెనడిచాను మరేదో కావాలని ….బయలంతా పసుపు పారబోసినట్లు విరబూసిన తంగేడు పూలని చూసి మనసు మురిసి వడినిండా కోసుకుని వచ్చి వరండా లో పోసాను పిచ్చిపూలన్నీ కోసుకొస్తావ్ ,పనిలేదు నీకంటూ పచ్చదనాన్నంతా ఊడ్చేసింది అక్క ! పెదనాన్నతో నర్సి పట్నం పోయి అడవిలోదూరి సెలయేటిలో చేపలు పడుతూనే ఇదేం పనని కోప్పడి ఎత్తుకు పోయాడు ఆర్దర్లీ ! సీలేరు .చింతపల్లి నన్ను మోహపెట్టి లోపలికంటా తీసుకుపోయాయి కానీ అందుకోవాల్సిందేదో అందనే లేదు . మళ్ళీ మళ్ళీ […]
Continue Readingజ్ఞాపకాల ఊయలలో-8 -చాగంటి కృష్ణకుమారి మాపల్లెటూరు లచ్చమ్మపేటకు వెళ్లిన కొన్నాళ్లకి మానాన్న నన్ను అక్కడకి ఓ మైలు దూరంలో నున్న కల్లేపల్లి హైస్కూలు లో నేరుగా ఫస్ట్ ఫారమ్ (6వ తరగతి) లో చేర్పించాడు. లచ్చమ్మపేట లోని మా చాగంటి కుటుంబాలకి చెందిన ఏఆడపిల్లని హైస్కూలుకి అంత దూరలోనున్న వేరే పల్లెకి పంపటంలేదు. అయితే కొంతమంది మగపిల్లలు మాత్రం లచ్చమ్మపేట నుండి కల్లేపల్లి హైస్కూలులో చదువుకొంటున్న వారున్నారు. పొలాలవెంట అడ్దం పడి వెళ్లాలి.లింగమ్మ చెరువు […]
Continue Readingఅనుసృజన-తిరుగుబాటు మూలం: కేదార్ నాథ్ సింగ్ అనువాదం: ఆర్. శాంతసుందరి ఇవాళ ఇంట్లోకి వెళ్ళగానేకనబడింది ఒక వింత దృశ్యంవినండి -నా పరుపు అంది :రాజీనామా చేస్తున్నా,మళ్ళీ నా దూదిలోకివెళ్ళిపోవాలనుకుంటున్నా!మరోవైపు కుర్చీ బల్లారెండూ కలిసి యుద్ధానికొచ్చాయి,కాళ్ళూ చేతులూ కొట్టుకుంటూ -ఇక చాలించండిఇన్నాళ్ళు భరించాం మిమ్మల్ని!తెగ గుర్తుకొస్తున్నాయి మాకుమా చెట్లుమీరు హత్య చేసినవాటిలోని ఆ జీవరసం!అటు అలమరలోనిపుస్తకాలు అరుస్తున్నాయివిడిచిపెట్టు మమ్మల్నిమా వెదురు గుబురుల్లోకివెళ్ళిపోవాలనుంది మాకుకొండెలతో కాట్లు వేసే తేళ్ళనీమమ్మల్ని ముద్దాడే పాములనీకలుసుకోవాలనుంది మళ్ళీ -అన్నిటికన్నాఎక్కువగా మండి పడిందిఆ శాలువకొన్నాళ్ళక్రితమే కులూ […]
Continue Readingనడక దారిలో-8 -శీలా సుభద్రా దేవి ఎస్సెల్సీ పరీక్షలు రాసిన తర్వాత అక్కయ్య కి డెలివరీ సమయం అని అమ్మా నేనూ సామర్లకోట వెళ్ళాం. అన్నట్లు అప్పట్లో పురుళ్ళకి హాస్పటల్ కి వెళ్ళటం తక్కువే అనుకుంటాను. ఇంట్లోనే మంత్రసాని తన చేతులమీదుగా డెలివరీలు చేసేదనుకుంటాను.ఏదైన క్లిష్టపరిస్థితుల్లో మాత్రమే హాస్పటల్ లో చేరేవారేమో.ఇవన్నీ అప్పటికి నాకు అంతగా తెలిసే విషయం కాదు. మంత్రసాని వచ్చింది.ఆ రాత్రంతా అక్కయ్య మూలుగులూ అరుపులూ, హడావుడి […]
Continue Reading
